Skákþáttur Morgunblaðsins: Ingi R. Jóhannsson – brautryðjandi fallinn frá

Ingi Randver Jóhannsson sem lést hinn 31. október sl. tæplega 74 ára að aldri stendur í huga þeirra sem kynntust honum sem sérstaklega glaðbeittur náungi, orðheppinn með afbrigðum, frábær skákmaður og mikill fræðimaður.

 

Þegar hann varð Norðurlandameistari í Reykjavík 24 ára gamall árið 1961 gat hann einnig státað af þrem Íslandsmeistaratitlum og sex sinnum hafði hann unnið sigur á Skákþingi Reykjavíkur. Ingi R. og Friðrik Ólafsson voru á þeim tíma eins og tveir turnar meðal íslenskra skákmanna, brautryðjendur hvor með sínum hætti. Styrkleikamunur með þeim og öðrum virkum skákmönnum þess tíma var sláandi. Inga varð ekki skotaskuld úr því að næla sér í titil alþjóðlegs skákmeistara á svæðamótinu í Halle 1963 en upp frá því dró hann úr taflmennsku. Friðrik og Ingi R. voru fengnir til að tefla fyrsta skákeinvígið í sjónvarpsal og var það sýnt í ársbyrjun 1967. Þeir tefldu margoft saman á Ólympíumótum en frækilegasta för gerðu þeir til Havana á Kúbu árið 1966 þar sem sveit Íslands komst í A-úrslit mótsins og hafnaði að lokum í 11. sæti. Á meðan heimsmeistaraeinvígi Fischer og Spasskí stóð sumarið 1972 var hann ásamt Bent Larsen einn vinsælasti skákskýrandinn í Laugardalshöll.

Þó að afrek Inga liggi á sviði kappskáka voru hraðskákir í sérstöku uppáhaldi hjá honum. Margir eiga skemmtilega minningar frá löngum hraðskákeinvígjum við Inga R.

Ingi tefldi fyrst á Ólympíumóti í Amsterdam 1954 þá 17 ára gamall en í tveim þeim síðustu var hann einnig í hlutverki liðsstjóra. Á Möltu 1980 stóð hann sig alveg sérstaklega vel. Vitað var að aðstæður á Möltu yrðu erfiðar en Ingi fór út á undan hópnum og undirbjó komu hans. Við biðskákrannsóknir var hann eldfljótur að greina aðalatriðin og hann var laginn við að stappa stálinu í menn þegar þess þurfti.

Eftir því sem leið á níunda áratug síðustu aldar fækkaði komum Inga á skákmót og hann hætti alveg að tefla opinberlega. Þegar sá gállinn var á honum virtist hann ekki þurfa að tefla mikið til að ná upp góðum styrk. Sú mikla vinna sem hann lagði á sig á yngri árum skilaði sér alltaf. Best kom þetta í ljós á Reykjavíkurmótinu 1976 en þar var Ingi meðal efstu manna lengi vel. Sigurskák hans yfir fulltrúa Sovétmanna á mótinu er gott dæmi um traustan stíl hans:

Vladimir Tulkmakov – Ingi R. Jóhansson

Tarrrasch vörn

1. c4 Rf6 2. Rc3 e6 3. Rf3 c5 4. g3 Rc6 5. Bg2 d5 6. cxd5 exd5 7. d4 e7 8. O-O O-O 9. Bg5 c4 10. Re5 Be6 11. e3 Rd7 12. Rxc6 bxc6 13. Bxe7 Dxe7 14. b3 cxb3 15. Dxb3 Hab8 16. Dc2 Hb4!?

Þessi leikur þótti býsna „menntaður“ á sínum tíma. Svartur reynir að framkalla veikingu á b3.

17. a3 Hb7 18. Ra4 Hc8 19. Hfc1 c5 20. e4! dxe4 21. Bxe4 Bb3 22. Dd3

Gott var einnig 22. Bxh7+ Kh8 23. De4 o.s.frv.

22. ... c4 23. Df3 Hbb8 24. Rc3 Rf6 25. Bc6 Hd8 26. d5 Dc5 27. Df4 h6 28. a4 a6 29. Hab1 Hd6 30. He1 Hbd8 31. He3 Bc2 32. Hb7 g5 33. De5 Bg6 34. h3 Kg7 35. De7 Dd4 36. Hf3 h5!

Keppendur voru báðir í tímahraki en staðan á borðinu í sérkennilegu ógnarjafnvægi. Nú sá Tukmakov sér leik á borði.

37. Be8?? g4! 38. Bxf7 H8d7! 39. Hxd7 Hxd7 40. Dxf6 Dxf6 41. Hxf6 Kxf6 42. Be6 Hb7 43. hxg4 hxg4 44. Bxg4 Hb3 45. Re2 c3 46. d6 Hb1 47. Kg2 c2 48. d7 Ke7

– og Tukmakov gafst upp.

Helgi Ólafsson | [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is u.þ.b. viku síðar en í blaðinu sjálfu.  

Grein þessi birtist í sunnudagsmogganum, 7. nóvember 2010.

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Reykjavik"] [Site "Reykjavik"] [Date "1976.??.??"] [EventDate "?"] [Round "2"] [Result "0-1"] [White "V Tukmakov"] [Black "Ingi Randver Johannsson"] [ECO "D34"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "96"] 1.c4 Nf6 2.Nc3 e6 3.Nf3 c5 4.g3 Nc6 5.Bg2 d5 6.cxd5 exd5 7.d4 Be7 8.O-O O-O 9.Bg5 c4 10.Ne5 Be6 11.e3 Nd7 12.Nxc6 bxc6 13.Bxe7 Qxe7 14.b3 cxb3 15.Qxb3 Rab8 16.Qc2 Rb4 17.a3 Rb7 18.Na4 Rc8 19.Rfc1 c5 20.e4 dxe4 21.Bxe4 Bb3 22.Qd3 c4 23.Qf3 Rbb8 24.Nc3 Nf6 25.Bc6 Rd8 26.d5 Qc5 27.Qf4 h6 28.a4 a6 29.Rab1 Rd6 30.Re1 Rbd8 31.Re3 Bc2 32.Rb7 g5 33.Qe5 Bg6 34.h3 Kg7 35.Qe7 Qd4 36.Rf3 h5 37.Be8 g4 38.Bxf7 R8d7 39.Rxd7 Rxd7 40.Qxf6+ Qxf6 41.Rxf6 Kxf6 42.Be6 Rb7 43.hxg4 hxg4 44.Bxg4 Rb3 45.Ne2 c3 46.d6 Rb1+ 47.Kg2 c2 48.d7 Ke7 0-1

Skákþáttur Morgunblaðsins: Magnús Carlsen nær sér á strik í Kína

Norska sveitin vakti ekki litla athygli þegar hún hóf þátttöku í opna flokknum á Ólympíumótinu í Khanty Manyisk. Fyrir því lágu gildar ástæður því að sveitin hafði innan sinna vébanda stigahæsta skákmann heims, Magnús Carlsen og hinn harðvítuga stórmeistara Jon Ludwig Hammer. Þjálfari og liðsstjóri var heldur ekki af verri endanum, danski stórmeistarinn Peter Heine Nielsen, sem verið hefur aðalhjálparkokkur heimsmeistarans Anands hin síðari ár.

 

En þegar upp var staðið hafnaði sveit Norðmanna í 51. sæti með 12 stig og var sú frammistaða talsvert undir væntingum. Sumir vildu skella skuldinni á Magnús Carlsen sem fékk 4 ½ v. af átta mögulegum og tapaði 15 elo-stigum. Það er hins vegar gömul saga og ný að til þess að ná árangri í flokkakeppni þurfa einstaklingarnir að ná saman sem lið. Vissulega kann það að hafa verið dálítið erfitt fyrir Magnús að tefla á þessu móti en það voru nú samt svokölluð lúxus-vandamál sem hrjáðu hann. Hann hefur verið að markaðssetja sig sem skákmann nr. 1 í heiminum og hafði skömmu fyrir mótið hleypt af stokkunum hvorki meira né minna en heilli tískulínu og er þessa dagana andlit tískunnar frá RAW á móti bandarísku leikkonunni Liv Tyler. Magnús tapaði þrem skákum í Khanty Manyisk og virtist alls ekki búinn að ná sér á strik þegar næsta verkefni hófst, fjögurra manna stórmótið í Bilbao á Spáni. Þar tapaði hann strax fyrir Anand og Kramnik en lagaði stöðuna örlítið undir lokin og endaði í þriðja sæti. Stríðsgæfan virðist gengin í lið með honum að nýju því að á stórmóti sem stendur yfir þessa dagana í Nanjing í Kína hefur hann tryggt sér sigur. Þar tefla sex skákmenn, þ.ám. heimsmeistarinn Anand sem verður væntanlega efstur á nóvemberlista FIDE. Þegar aðeins er ein umferð eftir er staðan þessi:

1. Carlsen 6 ½ v. ( af 9) 2. - 3. Bacrot og Anand 5 v. 4. Gashimov 4v. 5. Topalov 3 ½ v. 6. Wang Yue 3 v.

Margt hefur verið rætt og ritað um samstarf Magnúsar og Kasparovs en heldur virðist hafa dregið úr því undanfarið. Kasparov var allan sinn feril afar gefandi skákmaður og dró á eftir sér herskara skákmanna sem töldu að allt það besta kæmi frá honum. Skoski leikurinn er einn ávöxtur samstarfs þeirra. Magnús virtist hreinlega ekkert hafa fyrir því að sigra besta Frakkann í fyrstu umferð, Etienne Bacrot:

Nanjing - Pearl Spring 2010:

Magnús Carlsen - Etienne Bacrot

Skoskur leikur

1. e4 e5 2. Rf3 Rc6 3. d4 exd4 4. Rxd4 Bc5 5. Rb3

Kasparov var vanur að leika 5. Rxc6.

5. .. Bb6 6. Rc3 Rf6 7. De2 O-O 8. Bg5 h6 9. Bh4 a5 10. a4 Rd4 11. Dd3 Rxb3 12. cxb3 He8 13. O-O-O

Áætlun hvíts í byrjun tafls sem er furðu einföld hefur gengið upp. Leppunin á f6 veldur svarti miklum erfiðleikum.

13. ... d6 14. Dc2 Bd7 15. Bc4 Be6 16. Hhe1 De7 17. e5 dxe5 18. Hxe5 Df8 19. Bxf6 gxf6 20. He2 Dg7 21. Bxe6 Hxe6 22. Hxe6 fxe6 23. Hd3 Kh8 24. Hg3 Dh7 25. Dd2!

Hótar 25. Hh3 Kg7 27. Dd7+ o.s.frv.

25. ... Bc5 26. Re4 Be7 27. Hh3 Kg7 28. Dd7 Kf7

29. Rg5+! fxg5 30. Hf3+ Kg8 31. Dxe6 Kh8 32. Hf7 Bd6 33. Hxh7+ Kxh7 34. Df7+ Kh8 35. g3!

Jafnvel í gjörunnum stöðu þarf að hitta á bestu áætlunina. Framrás f- peðsins gerir út um taflið.

35. ... Ha6 36. Kb1 Bb4 37. f4 gxf4 38. gxf4

- og Bacrot gafst upp.

Helgi Ólafsson | [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is u.þ.b. viku síðar en í blaðinu sjálfu.  

Grein þessi birtist í sunnudagsmogganum, 31. október 2010.

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþáttur Morgunblaðsins: Þrír jafnir og efstir á 110 ára afmælismóti TR

Þau eru til en ekki mörg félögin sem náð hafa 100 ára aldri en eitt þeirra er Taflfélag Reykjavíkur sem fagnar 110 ára afmæli sínu. Talið er að stofnfélagar hafi verið 24 og hin fleygu orð Einars Benediktsson stórskálds „Upp með taflið“ eru enn í minnum höfð. Framlag Daniels Willards Fiske hefur einnig áreiðanlega rekið á eftir stofnun taflfélags í höfuðstaðnum. Fiske hafði þá tekið saman bókina Chess in Iceland, tæplega 400 blaðsíðna verk, sem bregður birtu á tafliðkun Íslendinga fyrr á öldum. Um svipað leyti og TR var stofnað gaf hann íslensku þjóðinni algerlega ómetanlegt safn gamalla skákbóka og handrita. Hinn frægi skákbókasafnari Lothar Schmid, aðaldómarinn frá HM-einvíginu 1972, roðnaði og fölnaði á víxl þegar hann sá Greco-handritin frá 17. öld, einhverjar mestu gersemar skáklistarinnar, undir glerhjálmi á sýningu í Þjóðmenningarhúsinu sumarið 2002.

Stjórn Taflfélagsins ákvað að gera hið árvissa haustmót að 110 ára afmælismóti félagsins og bauð keppendum í efsta flokki, þar sem tefldu 10 skákmenn, upp á betri verðlaun en þekkst hafa á þessum vettvangi. Afar hörð keppni og fyrir síðustu umferð voru jafnir og efstir Sverrir Þorgeirsson og Sigurbjörn Björnsson en þeir gerðu jafntefli í lokaumferðinni. Með sínum fjórða sigi í röð skaust Guðmundur Kjartansson upp við hliðina á þeim og lokaniðurstaðan varð þessi:

1. – 3. Sverrir Þorgeirsson, Sigurbjörn Björnsson og Guðmundur Kjartansson 6 v. ( af 11 ) 4. – 5. Daði Ómarsson og Þröstur Þórhallsson 4 ½ v. 6. – 7. Jón Árni Halldórsson og Gylfi Þórhallsson 4 v. 8. – 9. Guðmundur Gíslason og Þorvarður Ólafsson 3 ½ v. 10. Sverrir Örn Björnsson 3 v.

Í B-flokki vann Stefán Bergsson öruggan sigur en næstir komu Sævar Bjarnason og Ögmundur Kristinsson. Í C-flokki sigraði Páll Sigurðsson, í D-flokki Páll Andrason og í E-flokki Grímur Björn Kristinsson.

Um úrslitin í A-flokki er það að segja að þau eru mikill sigur fyrir hinn unga Sverri Þorgeirsson en hann hækkar um 29 stig fyrir frammistöðuna. Sigurbjörn Björnsson hefur verið á þessum slóðum áður og einnig Guðmundur Kjartansson sem lagði stórmeistarann Þröst Þórhallsson að velli í lokaumferðinni á sannfærandi hátt. Verður gaman að fylgjast með þessum þrem á næstu mánuðum.

Í eftirfarandi skák efstu manna kom upp dæmigerð barátta með „hangandi peðin“ svokölluðu. Staðan er í járnum lengi vel en í 28. leik missir Guðmundur af góðu tækifæri, -Bh6! og fer endanlega út af sporinu með 31. ...Ra3. Sverrir gerir svo út um taflið með 36. Rd5!

Haustmót TR 2010; 3. umferð:

Sverrir Þorgeirsson – Guðmundur Kjartansson

Drottningarindversk vörn

1. d4 Rf6 2. c4 e6 3. Rf3 b6 4. e3 Bb7 5. Bd3 d5 6. O-O Rbd7 7. b3 Bd6 8. Bb2 O-O 9. Rc3 a6 10. De2 c5 11. cxd5 exd5 12. Had1 Dc7 13. h3 Hfe8 14. Hc1 g6 15. Hfd1 Rh5 16. Df1 Db8 17. Be2 Rhf6 18. Hc2 Da7 19. dxc5 bxc5 20. Hcd2 Bf8 21. Rh2 Bh6 22. Hc2 Bg7 23. Bf3 Rb6 24. Rg4 Rxg4 25. hxg4 Had8 26. Hcd2 d4 27. Bxb7 Dxb7 28. Re2

28. ... d3 29. Rf4 Bxb2 30. Hxb2 Rc4 31. Hbb1 Ra3 32. Hbc1 d2 33. Hxc5 He7 34. De2 Hed7 35. e4 Rb5 36. Rd5 Da7 37. Rf6 Kg7 38. Rxd7 Hxd7 39. Hc4 Rd4 40. De3 Db6 41. Kh1 Df6 42. g5 De5 43. Hxd2 Rc2 44. Hcxc2

- og svartur gafst upp.

Helgi Ólafsson | [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is u.þ.b. viku síðar en í blaðinu sjálfu.  

Grein þessi birtist í sunnudagsmogganum, 24. október 2010.

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Haustmót TR 2010"] [Site "?"] [Date "2010.??.??"] [Round "?"] [White "Sverrir Þorgeirsson 2223"] [Black "IM Guðmundur Kjartansson 2373"] [Result "1-0"] [PlyCount "87"] [EventDate "2010.??.??"] 1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nf3 b6 4. e3 Bb7 5. Bd3 d5 6. O-O Nbd7 7. b3 Bd6 8. Bb2 O-O 9. Nc3 a6 10. Qe2 c5 11. cxd5 exd5 12. Rad1 Qc7 13. h3 Rfe8 14. Rc1 g6 15. Rfd1 Nh5 16. Qf1 Qb8 17. Be2 Nhf6 18. Rc2 Qa7 19. dxc5 bxc5 20. Rcd2 Bf8 21. Nh2 Bh6 22. Rc2 Bg7 23. Bf3 Nb6 24. Ng4 Nxg4 25. hxg4 Rad8 26. Rcd2 d4 27. Bxb7 Qxb7 28. Ne2 d3 29. Nf4 Bxb2 30. Rxb2 Nc4 31. Rbb1 Na3 32. Rbc1 d2 33. Rxc5 Re7 34. Qe2 Red7 35. e4 Nb5 36. Nd5 Qa7 37. Nf6+ Kg7 38. Nxd7 Rxd7 39. Rc4 Nd4 40. Qe3 Qb6 41. Kh1 Qf6 42. g5 Qe5 43. Rxd2 Nc2 44. Rcxc2 1-0

Skákþáttur Morgunblaðsins: Kvennaliðið stóð sig vel á Ólympíumótinu

Íslenska liðið sem tefldi í kvennaflokki á Ólympíumótinu í Khanty Manyisk í Síberíu hafnaði í 57. sæti af 115 þátttökuþjóðum, hlaut 22 vinninga af 44 mögulegum eða 50% vinningshlutfall. Í Dresden í Þýskalandi varð sveitin í 60. sæti. Allar stúlkurnar í sveitinni voru að bæta árangur sinn og sveitin varð að lokum 12 sætum ofar en röðun fyrir mótið úthlutaði. Lenka Ptacnikova hlaut 8½ v. af 11 á 1. borði sem reiknast sem 20 skáka áfangi að alþjóðlegum meistaratitli, Hallgerður Helga Þorsteinsdóttir hlaut 5½ vinning af 11 á 2. borði, Sigurlaug Friðþjófsdóttir hlaut 2½ v. af átta mögulegum á 3. borði, Tinna Kristín Finnbogadóttir fékk 3 v. af sjö mögulegum á 4. borði og Jóhanna Björg Jóhannsdóttir sem var 1. varamaður, hlaut 2½ v. af sjö mögulegum.

Niðurstaðan gefur tilefni til að stefna enn hærra á næstu mótum. Hallgerður sem tefldi allar skákirnar ellefu stóð sig vel og á heilmikið inni. Tinna og Jóhanna voru nýliðar í hópnum og áttu slæman kafla um miðbik mótsins þar sem einbeitnin var ekki nógu góð.

Hin nýja kynslóð tekur þarna við keflinu af skákkonum á borð við Guðlaugu Þorsteinsdóttur, Guðfríði Lilju Grétarsdóttur og Hörpu Ingólfsdóttur. Þó er alls ekki útilokað og raunar óskandi að þessar þrjár snúi aftur og fleiri til sem myndi þýða að í dag ættum við mjög frambærilegan hóp kvenna á alþjóðlegum vettvangi.

Á síðustu Ólympíumótum hafa sveitir frá Georgíu og Kína verið atkvæðamiklar í keppninni um efsta sætið en nú var rússneska sveitin var gjörsamlega óstöðvandi og vann allar viðureignir sínar og var því með fullt hús stiga og 34 vinninga. Lokaniðurstaða efstu þjóða varð þessi:

1. Rússland 22 stig 2. Kína 18 stig 3. Georgía 16 stig 4. Kúba 16 stig 5. Bandaríkin 16 stig.

Athygli vekur góð frammistaða Kúbverja en þeir áttu einnig öfluga sveit í karlaflokki. Lengi geta þeir sótt í arf þriðja heimsmeistarans, Jose Raoul Capablanca.

Íslenska kvennaliðið var í raun án liðsstjóra því Davíð Ólafsson sem hafði tekið hlutverkið að sér forfallaðist á síðustu stundu. Gunnar Björnsson, forseti SÍ, sem sat þing FIDE hljóp í skarðið að einhverju leyti en segja má að þarna hafi Lenka Ptacnikova tekið að sér forystuhlutverkið. Hún tefldi af miklum þrótti og hikaði ekki við að taka djarfar ákvarðanir yfir skákborðinu eins og eftirfarandi skák ber vott um:

Lenka Ptacnikova – Eva Repkova (Slóvakía )

Frönsk vörn

1. e4 e6 2. d4 d5 3. Rd2 c5 4. exd5 Dxd5 5. Rgf3 cxd4 6. Bc4 Dd6 7. 0-0 Rf6 8. Rb3 Rc6 9. Rbxd4 Rxd4 10. Rxd4 a6 11. He1 Dc7 12. De2 Bd7 13. Bg5 0-0-0 14. a4 Bc5 15. c3 h5

Hér var betra að leika 15.... h6.

16. b4 Bd6 17. h3 e5

Sjá stöðumynd

18. Rb5!

Mannsfórn ber vott um sókndirfsku og sjálfstraust. Hvítur gat einnig leikið 18. Rf3 og hefur þá góða stöðu.

18.... axb5 19. axb5 Bf5 20. b6 Dxb6 21. Be3 Dc7 22. Bb5! Rd7

22.... Kb8 má svara með 23. Ha7 með sterkri sókn eftir a-línunni.

23. Ha8 Rb8 24. Ba7 Dxc3 25. Be3!

Og nú á svartur enga vörn við hótuninni 26. Hc1.

25.... Bc7 26. Hc1 Dxc1 27. Bxc1 Hd6 28. Be3 Hhd8 29. Ba4 Hg6 30. Dxh5 Be4 31. f3 Bd3 32. Bb3 Hd7 33. Dh8+ Hd8 34. Dh4 f5 35. Bg5 Bb6 36. Kh1 Hf8 37. Be7 Bf1 38. Ha2 Bd8 39. Dh7 Hh6 40. Dxg7 Hfh8 41. Bxd8 Kxd8 42. Hd2+

- og svartur gafst upp.

Helgi Ólafsson | [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is u.þ.b. viku síðar en í blaðinu sjálfu.  

Grein þessi birtist í sunnudagsmogganum, 17. október 2010.

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþáttur Morgunblaðsins: Allgott gengi íslensku liðanna á Ólympíumótinu í Khanty Manyisk

Eftir gott gengi íslensku liðanna á Ólympíumótinu í Khanty Manyisk í Síberíu kom bakslag í níundu umferð. Þá tapaði karlasveitin fyrir sveit Chile og kvennasveitin fyrir Mongólíu. Þrátt fyrir það náðist einn áfangi í þeirri umferð þegar Lenka Ptacnikova innsiglaði áfanga að alþjóðlegum meistaratitli. Áður hefur hún verið sæmd stórmeistaratitli kvenna. Hún hefur farið fyrir hinni ágætu íslensku kvennasveit og hlotið 7 vinninga úr níu skákum en sveitin hefur sjaldan eða aldrei náð jafn góðum árangri en féll við tapið í 57. sæti af 115 þátttökuþjóðum. Rússneska sveitin er langefst eftir níu umferðir og hefur tryggt sér sigur á mótinu.

Eitthvað vantar upp á stöðugleikann hjá körlunum. Þó hefur sveitin teflt fimm viðureignir án taps og Hannes Hlífar er að ná góðum árangri. Gremjulegt var tapið fyrir Chile í 9. umferð eftir stórsigur Íslands yfir Perú 3 ½ : ½ í umferðinni á undan. Þar tókst Hannesi að ná fram hefndum gegn fremsta skákmanni Perú, Granda Zuniga. Á Ólympíumótinu í Bled 2002 tapaði hann eftir langa og eftirminnilega baráttu sem stóð í um 90 leiki. Gunnar Eyjólfsson var hrifinn af þeirri einstöku rósemi sem kom yfir þennan geðuga bónda þar sem hann sat og lék undir mikilli tímapressu. Hvorki datt né draup af Granda hvað sem á gekk, og var stórleikarinn Gunnar sannfærður að hann hlyti að hafa tileinkað sér chi-gong eða orðið fyrir trúarlegri reynslu nema hvort tveggja væri. Hið síðarnefnda mun vera staðreynd.

Í baráttunni um efsta sætið í opna flokkun stendur sveit Úkraínu fremst og er það ekki síst þakka hinum frábæra 1. borðs manni þeirra Vasilí Ivantsjúk sem gerði sér lítið fyrir og vann sex fyrstu skákir sínar. Hrein unun er að fylgjast með taflmennsku hans. Minna ber á norsku stórstjörnunni Magnúsi Carlsen sem ekki hefur náð sér á strik og hefur tapað tveimur skákum.

Staða efstu þjóða er þessi:

1. Úkraína 16 stig. 2. - 3. Rússland og Frakkland 15 stig. 4. - 6. Ísrael, Kína og Bandaríkin 14 stig.

Íslenska sveitin féll við tapið fyrir Chile niður í 50. sæti. Fyrir liggur að þó íslenska sveitin hafi unnið marga góða sigra stendur allt og fellur með genginu í lokaumferðunum tveimur. Í viðureigninni við Sviss, sem vannst 3:1, hleypti Bragi Þorfinnsson öllu í bál og brand með tveim peðsleikjum, 15. ... g5 og 17. .... g4.

Roland Ekström - Bragi Þorfinnsson

Slavnesk vörn

1. c4 Rf6 2. Rf3 c6 3. d4 d5 4. e3 Bf5 5. Rc3 e6 6. Rh4 Bg6 7. Bd2 Rbd7 8. Be2 dxc4 9. Rxg6 hxg6 10. Bxc4 Be7 11. Dc2 Hc8 12. h3 a6 13. O-O c5 14. dxc5 Bxc5 15. Bb3 g5 16. f3 Dc7 17. Hf2 g4 18. fxg4 Re5 19. Re4 Hér var best að leika 19. g5! Rfg4 20. Bxe6 fxe6 21. hxg4 og 21. ... Rxg4 strandar á 22. Da4+ og vinnur. En svartur 22... Hh4 með góðum færum.

19. ... Rfxg4! 20. He2

Sjá stöðumynd

20. .. Rd3!

Jafnvel enn magnaðri leikur var 20. ... Rc4!

21. g3 Rge5 22. Rxc5 Rxc5 23. h4 Dc6 24. e4 Rf3+ 25. Kg2 Rd4 26. Bd5 Dd7

Einfaldara var 26. ... Rxc2 27. Bxc6+ Hxc6 og vinnur létt.

27. Dc3 Rxe2 28. Dxg7 Hf8 29. Bh6 De7 30. He1 exd5 31. exd5 De4+ 32. Kh2 Kd7 33. Bf4 Df3 34. De5 Df2+ 35. Kh3 Rxf4+ 36. gxf4 Df3 37. Kh2 Df2 38. Kh3 Hce8 39. Df5 Kd8 40. Df6 Kc8

- og hvítur gafst upp.

Helgi Ólafsson | [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is u.þ.b. viku síðar en í blaðinu sjálfu.  

Grein þessi birtist í sunnudagsmogganum, 3. október 2010.

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþáttur Morgunblaðsins: Ólympíumót á slóðum loðfílanna

Að heimsmeistaranum Anand undanskildum eru allir bestu skákmenn heims samankomnir á ólympíuskákmótinu í í Khanty Manyisk í Síberíu sem hófst á þriðjudaginn. Hér spranga um sali meistarar á borð við Vladimir Kramnik, Venselin Toplaov, Levon Aronjan, Boris Gelfand, Peter Leko, Hikaru Nakamura og Judit Polgar. Enginn er þó jafn vel klæddur og stigahæsti skákmaður heims, Norðmaðurinn Magnús Carlsen sem nýverið hefur hafið störf fyrir þekktan framleiðenda tískufatnaðar. Ýmsum finnst támjóu rú-skinnsskórnir hans býsna svalir. Að loknum þrem umferðum hefur karlasveitin, sem er skipuð Hannesi Hlífari Stefánssyni Héðni Steingrímssyni, bræðrunum Braga og Birni Þorfinnssonum og Hjörvar Steini Grétarssyni, unnið eina viðureign, gert jafntefli og tapað einni. Kvennasveitin sem er skipuð Lenku Ptacnikovu, Hallgerði Helgu Þorsteinsdóttur, Sigurlaugu Friðþjófsdóttur, Tinnu Kristínu Finnbogadóttur og Jóhönnu Björgu Jóhannsdóttur hefur unnið eina viðureign og tapað tveimur. Tefldar verða ellefu umferðir. Nú skipta stigin úr hverri viðureign höfuðmáli. Karlasveitin er með þrjú stig og sjö vinninga en konurnar 2 stig og fimm vinninga.

Greinarhöfundur er í fyrsta sinn í hlutverki liðsstjóra íslenska liðsins og er það í sjálfu sér ágætis tilbreyting. Samanburður við framkvæmd annarra Ólympíumóta er staðarhöldurum hagstæður.

Íbúar Khanty Manyisk munu vera um 70 þúsund og er þetta uppgangspláss sakir mikils olíuauðs. Mikið um stórframkvæmdir og flest nýtt af nálinni, hótelinu var komið upp síðustu dagana og skipuleggjendur hafa greinilega kostað miklu til að allt fari vel fram. Öldum fyrr rigsuðu um steppurnar í grennd við þennan bæ hinir forsögulegu loðfílar, löngu útdauð tegund sem er höfð í miklum metum hér og mega heita einkennisdýr Khanty Manyisk.

Þó keppnin sé komin of stutt á veg til þess að hægt sé að draga víðtækar ályktanir þá hafa hér orðið ýmis óvænt úrslit. Kínverjar eru næsta stórveldi skákarinnar stóð einhvers staðar og það er örugglega rétt, en hvað getur maður sagt um granna þeirra í Víetnam sem hafa unnið allar viðureignir sínar, þar af eina sterkustu sveitina frá Azerbadsjan? Hollendingar eru með þétta sveit og þar vekur mesta athygli undrabarnið Giri sem er líklegur til mikilla afreka í framtíðinni. Hann er einn þeirra sem virðast ekkert hafa fyrir því að tefla. En í fyrstu umferð tapaði Hollendingur, sem mikið hefur verið látið með, fyrir einum af minni spámönnunum sem er frá Dóminíska lýðveldinu.

Ol Khanty Manyisk 2010 – 1. umferð:

Jan Smeets – Lisandro Munoz

Sikileyjarvörn

1.e4 c5 2. Rf3 e6 3. d4 cxd4 4. Rxd4 Rc6 5. Rc3 Dc7 6. g3 a6 7. Bg2 d6 8. O-O Bd7 9. Rb3 b5 10. a4 b4 11. Re2 Rf6 12. a5 e5 13. c3 Be6 14. Bg5 Hb8 15. Hc1Be7 16. Rbd4?!

Snotur leikur á yfirborðinu en svartur á einfalda vörn.

16. .. . Rxd4 17. cxd4 Dxa5 18. Dd3 Bd7!

Riddarinn á e2 er vandræðagripur.

19. Hfe1 Bb5 20. Db3 O-O 21. Ha1 Dc7 22. Da2 h6 23. Bd2 Dc2 24. b3 Hfc8 25. Rc1 exd4 26. Bxb4 Rg4 27. Bh3

( STÖÐUMYND )

27. ... Re5!

Bráðsnjall leikur sem gerir út um taflið.

28. Bxc8 Rf3+ 29. Kh1 Rxe1 30. Bf5 Dd1 31. Re2 Dxe2 32. Bxe1

32. Dxe2 Bxe2 33. Bxe1 var skárra en gjörtapað engu að síður.

32. ... Df1 mát!

Helgi Ólafsson | [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is u.þ.b. viku síðar en í blaðinu sjálfu.  

Grein þessi birtist í sunnudagsmogganum, 26. september 2010.

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþáttur Morgunblaðsins: Bent Larsen bar höfuð og herðar yfir landa sína

Skákunnendur víða um heim minnast Bent Larsens sem lést í Buenos Aires þann 9. september sl. Larsen er eitt af hinum stóru nöfnum skáksögunnar, vann þrjú millisvæðamót auk fjölda annarra móta og tefldi á 1. borði fyrir heimsliðið gegn Sovétríkjunum árið 1970. Hann bar höfuð og herðar yfir landa sína á skáksviðinu. Leikgleði, sigurvilji og frumleiki - þessir þættir voru ríkjandi í fari hans.

Skákáhugann fékk Larsen þegar fjölskylda hans flutti til Holstebro og í húsinu fannst skákbók sem enginn vissi hvernig hafði borist þangað. Mikil áhrif höfðu þau orð höfundar að kóngsbragð væri eins og óhaminn stormur sem malaði allt mélinu smærra. Nútíma skákmenn væru hinsvegar heybrækur upp til hópa sem ekki þyrðu að tefla þessa frábæru byrjun.

Árið 1956 sló Larsen í gegn á alþjóðavísu þegar hann náði bestum árangri 1. borðs manna á Ólympíuskákmótinu í Moskvu og var sæmdur stórmeistaratitli: „Þetta er sennilega í eina skipti sem ég náði betri árangri en ég hafði gert ráð fyrir," skrifaði Larsen.

Næsti stóri áfangi var sigurinn á millisvæðamótinu í Amsterdam 1964. Næstu ár voru gjöful þótt Tal og Spasskí hafi í einvígjum komið í veg fyrir því að heimsmeistaradraumurinn rættist.

Þeir sem minnast Larsens þessa dagana virðast líta svo á að í Denver sumarið 1971 hafi Larsen háð sína „heljarslóðarorrustu". Það má vel vera og hann var stöðugt minntur á einvígið við Fischer. Haustið 1983 varð hann næstur á eftir Kasparov á geysisterku móti í Niksic í gömlu Júgóslavíu. Það þótti gott afrek; þátttakendur voru kallaðir „sjúkradeild Garrís". Í mótslok sagði Larsen hinsvegar glaður í bragði: „Ég frábið mér allar hamingjuóskir með annað sætið."

Samband Larsens við Íslendinga var gott. Við vorum þó ekki alltaf ánægðir með það sem hann lét hafa eftir sér eða þagði um; kannski arfur þess tíma þegar danskir fjölmiðlar stunduðu kerfisbundna þöggun á afrekum Íslendinga. Hann var í hópi danskra stúdenta sem andmæltu því Danir afhendu okkur handritin. Þegar það gerðist vorið 1971 kom hann til landsins og háði sex skáka einvígi við Friðrik Ólafsson í sjónvarpssal sem hann vann, 3½ : 2½.

Mótsnefnd Reykjavíkurmótsins 1978 þóttu hugmyndir hans um komuþóknun nokkuð stífar. Högni Torfason svaraði eftirminnilega: „.... en auðvitað er okkur ljóst að snillingur hefur sitt verð." Larsen vann afmælismót SÍ árið 1985, tefldi á 2. borði í liði Norðurlanda gegn Bandaríkjunum í ársbyrjun 1986 og á Reykjavíkurmótinu þar á eftir. Larsen var með afmælismóti Friðriks árið 1995 og þeir háðu at-skákeinvígi árið 2003.

Haustið 1989 fékk Jóhann Þórir Jónsson Larsen til að tefla á helgarmóti í Fellabæ og kom einnig á klukkufjöltefli á gistiheimili Gunnars Gunnarssonar í Reykjavík þar sem Larsen tefldi við 12 valinkunna einstaklinga. Skák úr fjölteflinu birtist í skákdálki „Ekstrablaðsins". Andstæðingur Larsens var milliríkjadómarinn Magnús V. Pétursson.

Magnús V. Pétursson - Larsen

Magnús lék síðast 18. Dc2-d1. Nú hristi Larsen fram úr erminni laglega fléttu:

18. ... Dxc3+!

- og Magnús gafst upp, 19. bxc3 er svarað með 19. ... Ba3 mát.

Magnús átti samt lokaorðið er hann eftir fjölteflið afhenti Larsen gullpening sem sleginn var vegna 50 mílna útfærslu landhelginnar.

Helgi Ólafsson | [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is u.þ.b. viku síðar en í blaðinu sjálfu.  

Grein þessi birtist í sunnudagsmogganum, 19. september 2010.

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþáttur Morgunblaðsins: Hitað upp fyrir Ólympíuskákmótið

slendingar senda lið í karla- og kvennaflokki á Ólympíuskákmótinu sem hefst í Khanty Manyisk í Síberíu 21. september. Karlasveitin er skipuð Hannesi Hlífari Stefánssyni, Héðni Steingrímssyni, Braga Þorfinnssyni, Birni Þorfinnssyni og Hjörvari Steini Grétarssyni. Í kvennaliðinu eru þær Lenka Ptacnikova, Hallgerður Helga Þorsteinsdóttir, Tinna Kristín Finnbogadóttir, Sigurlaug Friðþjófsdóttir og Jóhanna Björg Jóhannsdóttir. Nokkrir nýliðar eru í báðum liðum. Björn Þorfinnsson og Hjörvar Steinn Grétarsson hafa aldrei teflt áður á Ólympíumóti og þeir Héðinn og Bragi aðeins samtals þrisvar. Reynsluboltinn er vitaskuld 1. borðsmaðurinn, Hannes Hlífar, sem hefur átt fast sæti í liðinu frá því í Manila 1992.

Í kvennaliðinu koma þær Tinna Kristín og Jóhann Björg nýjar inn. Undanfarnar vikur hafa liðsmenn undirbúið sig með þátttöku í mótum og æfingum. Hin nýja kynslóð í kvennaliðinu: Hallgerður, Tinna Kristín og Jóhanna voru með á Norðurlandamót stúlkna á dögunum og tvær þær síðastnefndu tóku einnig þátt í Meistaramóti Hellis 2010 sem lauk á mánudaginn. Þar tefldi einnig Hjörvar Steinn Grétarsson. Taflmennska á mótum þar sem styrkleiki keppenda er misjafn getur verið góð æfing. Hjörvar Steinn hefur ekki teflt síðan á First Saturday í Búdapest í júní og hann gerði sér lítið fyrir og vann allar skákir sínar, sjö talsins, og hækkar um meira en 11 elo-stig og er því kominn yfir 2.400 stiga markið. Þetta er fimmti mótasigur Hjörvars á innan við ári. Alls tóku 40 skákmenn þátt. Átta efstu urðu eftirtaldir:

1. Hjörvar Steinn Grétarsson 7 v. (af 7) 2. Þorvarður Ólafsson 5½ v. 3.-6. Stefán Bergsson, Bjarni Jens Kristinsson, Atli Antonsson, Agnar Darri Lárusson 5 v. 7.-8. Tinna Kristín Finnbogadóttir og Agnar Tómas Möller 4½ v.

Hjörvar Steinn og Þorvarður Ólafsson hafa marga hildi háð og viðureign þeirra í 5. umferð reyndist, eins og stundum áður, úrslitaskák mótsins. Hjörvar tefldi þessa skák skínandi vel og er greinilega vel heima í hina vinsæla mótbragði Paul Benkö.

Hjörvar Steinn Grétarsson - Þorvarður Ólafsson

Benkö-gambítur

1. d4 Rf6 2. c4 c5 3. d5 b5 4. cxb5 a6 5. bxa6 g6 6. Rc3 Bxa6 7. g3 d6 8. Bg2 Bg7 9. Rf3 Rbd7 10. 0-0 0-0 11. Hb1

Tískuleikurinn. Mikilvægt er fyrir hvítan að koma góðu skikki á liðsafla sinn á drottningarvæng.

11. ... Da5 12. Bd2 Hfb8 13. Dc1 Rg4 14. b3 Rge5 15. Rxe5 Rxe5 16. a4 Dd8 17. f4 Rd7 18. Bf3 Ha7 19. Ra2

Leikir hvíts hafa nær allir fyrirbyggjandi gildi. Þarna getur riddarinn stutt við framrás b-peðsins.

19. ... Hab7 20. Dc2 Rb6 21. Ba5 Dd7 22. Bc3 Bxc3 23. Rxc3 Ra8 24. Ra2 Rb6 25. Hfc1 Df5 26. e4 Df6 27. Dd1 h5 28. b4 Bc4 29. Rc3 cxb4 30. Hxb4 Ba6 31. e5! Df5

Ekki gengur 31. ... dxe5 32. d6! Hd7 33. Re4 ásamt 34. a5 og vinnur lið.

32. Be4 Dh3 33. Bg2 Df5 34. 34. exd6 exd6

35. Re4 Rxd5 36. Hxb7 Bxb7

36. ... Hxb7 strandar á 37. Dxd5! Dxd5 38. Rf6+ og vinnur.

37. Rxd6 Re3 38. Rxf5 Rxd1 39. Bxb7 Hxb7 40. Rd6

- og svartur gafst upp.

Haustmót TR hefst á sunnudag

Haustmót Taflfélags Reykjavíkur sem er jafnframt 110 ára afmælismót félagsins hefst sunnudaginn 26. september. Um skráningu og annað sjá: http://taflfelag.is/

Helgi Ólafsson | [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is u.þ.b. viku síðar en í blaðinu sjálfu.  

Grein þessi birtist í sunnudagsmogganum, 12. september 2010.

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþáttur Morgunblaðsins: Magnús Carlsen lagði Anand að velli

Ekki er neinum blöðum um það að fletta að frændur okkar Norðmenn standa nú fremstir Norðurlandaþjóðanna á skáksviðinu, þökk sé Magnúsi Carlsen sem á nýbirtum stigalista FIDE trónir langefstur með 2.826 elo-stig. Í 2. sæti er Venselin Topalov með 2.803 elo-stig og sá þriðji er heimsmeistarinn Anand með 2.800 elo-stig. Stigalistinn er birtur ársfjórðungslega. Allt er það gott og blessað og enn spyrja menn hvort stigin gefi eðlilega mynd af styrkleika manna og hvort sá geigvænlegi munur sem er á toppskákmönnunum og ýmsum öðrum sé endilega „réttur".

Af einhverjum ástæðum rifjuðust upp fyrir manni þeir ótvíræðu yfirburðir sem Kasparov hafði yfir kynslóð núverandi heimsmeistara þegar aðalstyrktaraðili Magnúsar, norski fjárfestingabankinn Arcitc securities, hélt fjögurra manna atskákmót í bænum Kristiansund í Noregi á dögunum með þátttöku Anands, Magnúsar Carlsen, Juditar Polgar og nýjasta liðsmanns Taflfélags Vestmannaeyja, Jons Ludvigs Hammers. Þar fóru úrslitin flest eftir bókinni; Anand tók að sér að vinna undanrásirnar, hlaut fimm vinninga af sex mögulegum, Magnús kom næstur með 3½ vinning, Hammer í 3. sæti með 2 vinninga og Judit Polgar hlaut 1½ vinning. Svo tefldu Anand og Magnús tveggja skáka einvígi um 1. verðlaun en þá snerist dæmið við, Magnús vann 1½:½. Svo er það taflmennskan: Hún var oft furðu slök og maður hlýtur að draga þá ályktun að þegar Kasparov hætti keppni fyrir fimm árum hafi síðasti skákrisinn gengið í björg.

Hammer - Anand

Þótt tímafyrirkomulagið, 20-10, sé afar krefjandi þá hefði Kasparov aldrei misst af leik á borð við 29.... De6! sem vinnur strax, 30. Hxe2 strandar á 30.... Hd1+ og 31.... Hh1 mát. Anand hirti peðið, 29.... Dxa2?? og vann eftir nokkur mistök til viðbótar.

Sjá stöðumynd 2

Carlsen - Hammer

Í þessari skák vann hvítur peð upp úr byrjuninni og úrvinnslan hefði ekki átt að vefjast fyrir stigahæsta skákmanni heims. Það fór á annan veg. Í þessari stöðu voru báðir í tímahraki og Magnús lék 39. Hd2??. Nú átti Hammer 39.... Hc1+ sem vinnur. En hann lék umsvifalaust 39.... Hhxd2?? og tapaði eftir 73 leiki.

Þegar út í úrslitakeppnina var komið tókst Magnúsi loks að sýna klærnar og vann sannfærandi sigur. Anand reyndi ekki að vinna seinni skákina og bauð jafntefli eftir 28 leiki. Það hefði Kasparov aldrei gert:

Fyrsta einvígisskák:

Magnús Carlsen - Wisvanathan Anand

Grunfelds - vörn

1. d4 Rf6 2. c4 g6 3. Rf3 Bg7 4. g3 0-0 5. Bg2 c6 6. 0-0 d5 7. Rbd2 Bf5 8. b3 Re4 9. Bb2 Ra6!? 10. Rh4 Rxd2 11. Dxd2 Be6 12. Hac1 Dd7 13. Rf3 Hfd8 14. Hfd1 Rc7 15. Da5 Re8 16. e3 Bg4 17. Hd2 Bxf3 18. Bxf3 e6 19. Hdc2 Rd6 20. a4 f5 21. De1 a5 22. Bc3 dxc4 23. Bxa5 cxb3 24. Hb2 Hdc8 25. Hxb3 Bf8 26. Hcb1 Ha7 27. Kg2 Rc4 28. Bb4 Bxb4 29. Hxb4 Rd6 30. Dc3 Hca8 31. Dc2 Ha6 32. h4 h5 33. e4 H8a7 34. exf5 Rxf5 35. He1 Ha5 36. Db3 Kf7 37. He4 Re738. Dc2 Rd5 39. Hc4 Ha8 40. He5 Re7 41. Bxh5 Hxe5 42. dxe5 Dd5+ 43. Bf3 Dxe5 44. He4 Dd6 45. h5 Hf8 46. Db2 b5 47. axb5 cxb5 48. Dxb5 Rf5 49. Db7+ Kf6 50. Dh7 gxh5 51. Bxh5 Dd5 52. Bf3 Dd2 53. g4 Rg7 54. g5+

- og Anand gafst upp.

Helgi Ólafsson | [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is u.þ.b. viku síðar en í blaðinu sjálfu.  

Grein þessi birtist í sunnudagsmogganum, 5. september 2010.

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþættir Morgunblaðsins: Keppnismenn og tapskákir

Miklir keppnismenn eiga það flestir sameiginlegt að þeim leiðist að tapa. Sumir þola alls ekki að tapa. Þó eru þeir meðvitaðir um það að næsta tap bíður bak við hornið. Kasparov orðaði það svo: „Þegar ég tapa þá dey ég svolítið." Í skákum hans var oft mikið undir, jafnvel heimsmeistaratitillinn. Sem betur fer eru þeir margir sem tefla eingöngu fyrir ánægjuna. Þegar maður fylgist með áhugamönnum, t.d. í KR-klúbbnum vestur í bæ, skín ánægjan úr hverju andliti. Í góðsemi vega menn þar hver annan.

Fyrir keppnismennina miklu eru stuttar tapskákir verstar. Og það þykir hrein og klár skömm að tapa á innan við 20 leikjum. Kasparov tapaði fyrir „Dimmblárri", tölvu IBM, í aðeins 19 leikjum í lokaskák einvígisins 1997. Karpov tapaði 21. skák í einvígisins við Kortsnoj árið 1974 einnig í aðeins 19 leikjum. Tap hans fyrir Larry Christiansen árið 1993 var þó enn styttra, 12 leikir. Slík töp koma oft eftir einhvern rugling í byrjun tafls, en stundum geta ástæðurnar verið aðrar. Í tilviki Kasparovs virtist hann ekki trúa því að „Dimmblá" myndi tefla afbrigði sem gerði ráð fyrir mannsfórn i byrjun tafls.

Stysta tapskák Bobby Fischers var gegn Wolfgang Unzicker í Buenos Aires 1960, 22 leikir. Á þeim árum lagði Bobby í vana sinn að handleika taflmennina sem horfnir voru af borðinu. Alveg óvart tók hann að gæla við peð sem stóð á h7 og sannarlega var inni á taflborðinu. Reglum samkvæmt varð hann að leika peðinu - alslæmur leikur og hann tapaði án þess að fá rönd við reist.

Árið 1971 barst sú ótrúlega frétt að gamli heimsmeistarinn Tigran Petrosjan hefði unnið Hollendinginn Hans Ree í aðeins átta leikjum. Stystu tapskák sem um getur - sex leikir - á enginn annar en heimsmeistarinn Anand sem fylgdi gagnrýnislaust uppástungu úr virtu fræðiriti gegn Kólumbíumanninum Zapata í Biel frá árinu 1988. Leikir féllu þannig:

1. e4 e5 2. Rf3 Rf6 3. Rxe5 d6 4. Rf3 Rxe4 5. Rc3 Bf5 6. De2

- og þar sem 6. ... De7 er svarað með 7. Rd5! sem vinnur gafst Anand upp.

Ekki eru þó allar stuttar tapskákir „slys". Kannski náði Boris Spasskí hæstum hæðum sem heimsmeistari þegar hann hristi fram úr erminni kynngimagnaðan leik gegn Bent Larsen á 1. borði í keppninni Sovétríkin - Heimurinn í Belgrad 1970:

Sjá stöðumynd 1.

Larsen - Spasskí

14. ... Hh1!! 15. Hxh1 g2 16. Hf1 Dh4+ 17. Kd1 gxf1(D)+ - og Larsen gafst upp.

Í hinni árlegu keppni „Æskan" gegn „Reynslunni" sem lauk í Amsterdam þann 20. ágúst með sigri Æskunnar, 26:24, mátti Van Wely lúta í lægra haldi fyrir „náunganum sem lék drottningunni til h5 í öðrum leik" - Hikaru Nakamura. Van Wely, sem á það til að vera óttalegur klaufi, fór leið sem hann hafði nokkru áður varað við í skýringum! En við skákborðið þennan dag gleymdi hann því fræðilega framlagi, að ekki má leika 12. ... Rd7. Eftir þvingaða atburðarás kom rothöggið í 17. leik - eins og hann hafði sagt fyrir um:

Hiaku Nakamura - Van Wely

Sikileyjavörn

1. e4 c5 2. Rf3 d6 3. d4 cxd4 4. Rxd4 Rf6 5. Rc3 a6 6. Bg5 Rbd7 7. f4 Db6 8. Dd2 Dxb2 9. Hb1 Da3 10. Bxf6 Bxf6 11. e5 dxe5 12. fxe5 Rd7 13. Rd5 Dc5 14. Rb3 Dc6 15. Ra5 Dc5 16. Rxb7 Dc6

Sjá stöðumynd 2.

17. Hb6

- og Van Wely gafst upp því 17. ... Rxb6 er svarað með 18 Rf6+! og 19. Dd8 mát.

Helgi Ólafsson | [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is u.þ.b. viku síðar en í blaðinu sjálfu.  

Grein þessi birtist í sunnudagsmogganum, 29. ágúst 2010.

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Beograd"] [Site "Beograd"] [Date "1970.??.??"] [EventDate "?"] [Round "?"] [Result "0-1"] [White "Bent Larsen"] [Black "Boris Spassky"] [ECO "A01"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "34"] 1. b3 e5 2. Bb2 Nc6 3. c4 Nf6 4. Nf3 e4 5. Nd4 Bc5 6. Nxc6 dxc6 7. e3 Bf5 8. Qc2 Qe7 9. Be2 O-O-O 10. f4 Ng4 11. g3 h5 12. h3 h4 13. hxg4 hxg3 14. Rg1 Rh1 15. Rxh1 g2 16. Rf1 Qh4+ 17. Kd1 gxf1=Q+ 0-1

[Event "Rising Stars vs Experience"] [Site "Amsterdam NED"] [Date "2010.08.19"] [EventDate "2010.08.12"] [Round "7"] [Result "1-0"] [White "Hi Nakamura"] [Black "Van Wely,L"] [ECO "B94"] [WhiteElo "2729"] [BlackElo "2677"] [PlyCount "34"] 1. e4 c5 2. Nf3 d6 3. d4 cxd4 4. Nxd4 Nf6 5. Nc3 a6 6. Bg5 Nbd7 7. f4 Qb6 8. Qd2 Qxb2 9. Rb1 Qa3 10. Bxf6 Nxf6 11. e5 dxe5 12. fxe5 Nd7 13. Nd5 Qc5 14. Nb3 Qc6 15. Na5 Qc5 16. Nxb7 Qc6 17. Rb6 1-0

[Event "IBM Man-Machine, New York USA"] [Site "06"] [Date "1997.??.??"] [EventDate "?"] [Round "?"] [Result "1-0"] [White "Deep Blue (Computer)"] [Black "Garry Kasparov"] [ECO "B17"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "37"] 1.e4 c6 2.d4 d5 3.Nc3 dxe4 4.Nxe4 Nd7 5.Ng5 Ngf6 6.Bd3 e6 7.N1f3 h6 8.Nxe6 Qe7 9.O-O fxe6 10.Bg6+ Kd8 11.Bf4 b5 12.a4 Bb7 13.Re1 Nd5 14.Bg3 Kc8 15.axb5 cxb5 16.Qd3 Bc6 17.Bf5 exf5 18.Rxe7 Bxe7 19.c4 1-0

[Event "Moscow cf ;CAND"] [Site "Moscow cf ;CAND"] [Date "1974.??.??"] [EventDate "?"] [Round "21"] [Result "1-0"] [White "Viktor Korchnoi"] [Black "Anatoli Karpov"] [ECO "E17"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "37"] 1. d4 Nf6 2. Nf3 e6 3. g3 b6 4. Bg2 Bb7 5. c4 Be7 6. Nc3 O-O 7. Qc2 c5 8. d5 exd5 9. Ng5 Nc6 10. Nxd5 g6 11. Qd2 Nxd5 12. Bxd5 Rb8 13. Nxh7 Re8 14. Qh6 Ne5 15. Ng5 Bxg5 16. Bxg5 Qxg5 17. Qxg5 Bxd5 18. O-O Bxc4 19. f4 1-0

[Event "02, Wijk m ;CBM 34"] [Site "02, Wijk m ;CBM 34"] [Date "1993.??.??"] [EventDate "?"] [Round "1"] [Result "1-0"] [White "Larry Christiansen"] [Black "Anatoli Karpov"] [ECO "E11"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "23"] 1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nf3 b6 4. a3 Ba6 5. Qc2 Bb7 6. Nc3 c5 7. e4 cxd4 8. Nxd4 Nc6 9. Nxc6 Bxc6 10. Bf4 Nh5 11. Be3 Bd6 12. Qd1 1-0

[Event "Wijk aan Zee (Netherlands)"] [Site "Wijk aan Zee (Netherlands)"] [Date "1971.??.??"] [EventDate "?"] [Round "12"] [Result "1-0"] [White "Petrosian"] [Black "Hans Ree"] [ECO "A29"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "15"] 1. c4 e5 2. Nc3 Nf6 3. Nf3 Nc6 4. g3 Bb4 5. Nd5 Nxd5 6. cxd5 e4 7. dxc6 exf3 8. Qb3 1-0

[Event "Biel"] [Site "Biel"] [Date "1988.??.??"] [EventDate "?"] [Round "9"] [Result "1-0"] [White "Alonso Zapata"] [Black "Viswanathan Anand"] [ECO "C42"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "11"] 1.e4 e5 2.Nf3 Nf6 3.Nxe5 d6 4.Nf3 Nxe4 5.Nc3 Bf5 6.Qe2 1-0

[Event "Buenos Aires"] [Site "Buenos Aires"] [Date "1960.07.07"] [Round "11"] [White "Unzicker, Wolfgang"] [Black "Fischer, Robert James"] [Result "1-0"] [ECO "B98"] [PlyCount "43"] [EventDate "1960.06.23"] [EventType "tourn"] [EventRounds "19"] [EventCountry "ARG"] [Source "ChessBase"] 1. e4 c5 2. Nf3 d6 3. d4 cxd4 4. Nxd4 Nf6 5. Nc3 a6 6. Bg5 e6 7. f4 Be7 8. Qf3 Qc7 9. O-O-O O-O 10. Bd3 Nc6 11. Nxc6 bxc6 12. Qg3 h5 13. e5 dxe5 14. fxe5 Ng4 15. Bxe7 Qxe7 16. Ne4 Qc7 17. h3 Nxe5 18. Nf6+ Kh8 19. Qg5 Nxd3+ 20. Rxd3 gxf6 21. Qxh5+ Kg7 22. Qg4+ 1-0