Skákþáttur Morgunblaðsins: Ingi R. Jóhannsson – brautryðjandi fallinn frá

Ingi Randver Jóhannsson sem lést hinn 31. október sl. tæplega 74 ára að aldri stendur í huga þeirra sem kynntust honum sem sérstaklega glaðbeittur náungi, orðheppinn með afbrigðum, frábær skákmaður og mikill fræðimaður.

 

Þegar hann varð Norðurlandameistari í Reykjavík 24 ára gamall árið 1961 gat hann einnig státað af þrem Íslandsmeistaratitlum og sex sinnum hafði hann unnið sigur á Skákþingi Reykjavíkur. Ingi R. og Friðrik Ólafsson voru á þeim tíma eins og tveir turnar meðal íslenskra skákmanna, brautryðjendur hvor með sínum hætti. Styrkleikamunur með þeim og öðrum virkum skákmönnum þess tíma var sláandi. Inga varð ekki skotaskuld úr því að næla sér í titil alþjóðlegs skákmeistara á svæðamótinu í Halle 1963 en upp frá því dró hann úr taflmennsku. Friðrik og Ingi R. voru fengnir til að tefla fyrsta skákeinvígið í sjónvarpsal og var það sýnt í ársbyrjun 1967. Þeir tefldu margoft saman á Ólympíumótum en frækilegasta för gerðu þeir til Havana á Kúbu árið 1966 þar sem sveit Íslands komst í A-úrslit mótsins og hafnaði að lokum í 11. sæti. Á meðan heimsmeistaraeinvígi Fischer og Spasskí stóð sumarið 1972 var hann ásamt Bent Larsen einn vinsælasti skákskýrandinn í Laugardalshöll.

Þó að afrek Inga liggi á sviði kappskáka voru hraðskákir í sérstöku uppáhaldi hjá honum. Margir eiga skemmtilega minningar frá löngum hraðskákeinvígjum við Inga R.

Ingi tefldi fyrst á Ólympíumóti í Amsterdam 1954 þá 17 ára gamall en í tveim þeim síðustu var hann einnig í hlutverki liðsstjóra. Á Möltu 1980 stóð hann sig alveg sérstaklega vel. Vitað var að aðstæður á Möltu yrðu erfiðar en Ingi fór út á undan hópnum og undirbjó komu hans. Við biðskákrannsóknir var hann eldfljótur að greina aðalatriðin og hann var laginn við að stappa stálinu í menn þegar þess þurfti.

Eftir því sem leið á níunda áratug síðustu aldar fækkaði komum Inga á skákmót og hann hætti alveg að tefla opinberlega. Þegar sá gállinn var á honum virtist hann ekki þurfa að tefla mikið til að ná upp góðum styrk. Sú mikla vinna sem hann lagði á sig á yngri árum skilaði sér alltaf. Best kom þetta í ljós á Reykjavíkurmótinu 1976 en þar var Ingi meðal efstu manna lengi vel. Sigurskák hans yfir fulltrúa Sovétmanna á mótinu er gott dæmi um traustan stíl hans:

Vladimir Tulkmakov – Ingi R. Jóhansson

Tarrrasch vörn

1. c4 Rf6 2. Rc3 e6 3. Rf3 c5 4. g3 Rc6 5. Bg2 d5 6. cxd5 exd5 7. d4 e7 8. O-O O-O 9. Bg5 c4 10. Re5 Be6 11. e3 Rd7 12. Rxc6 bxc6 13. Bxe7 Dxe7 14. b3 cxb3 15. Dxb3 Hab8 16. Dc2 Hb4!?

Þessi leikur þótti býsna „menntaður“ á sínum tíma. Svartur reynir að framkalla veikingu á b3.

17. a3 Hb7 18. Ra4 Hc8 19. Hfc1 c5 20. e4! dxe4 21. Bxe4 Bb3 22. Dd3

Gott var einnig 22. Bxh7+ Kh8 23. De4 o.s.frv.

22. ... c4 23. Df3 Hbb8 24. Rc3 Rf6 25. Bc6 Hd8 26. d5 Dc5 27. Df4 h6 28. a4 a6 29. Hab1 Hd6 30. He1 Hbd8 31. He3 Bc2 32. Hb7 g5 33. De5 Bg6 34. h3 Kg7 35. De7 Dd4 36. Hf3 h5!

Keppendur voru báðir í tímahraki en staðan á borðinu í sérkennilegu ógnarjafnvægi. Nú sá Tukmakov sér leik á borði.

37. Be8?? g4! 38. Bxf7 H8d7! 39. Hxd7 Hxd7 40. Dxf6 Dxf6 41. Hxf6 Kxf6 42. Be6 Hb7 43. hxg4 hxg4 44. Bxg4 Hb3 45. Re2 c3 46. d6 Hb1 47. Kg2 c2 48. d7 Ke7

– og Tukmakov gafst upp.

Helgi Ólafsson | [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is u.þ.b. viku síðar en í blaðinu sjálfu.  

Grein þessi birtist í sunnudagsmogganum, 7. nóvember 2010.

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Reykjavik"] [Site "Reykjavik"] [Date "1976.??.??"] [EventDate "?"] [Round "2"] [Result "0-1"] [White "V Tukmakov"] [Black "Ingi Randver Johannsson"] [ECO "D34"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "96"] 1.c4 Nf6 2.Nc3 e6 3.Nf3 c5 4.g3 Nc6 5.Bg2 d5 6.cxd5 exd5 7.d4 Be7 8.O-O O-O 9.Bg5 c4 10.Ne5 Be6 11.e3 Nd7 12.Nxc6 bxc6 13.Bxe7 Qxe7 14.b3 cxb3 15.Qxb3 Rab8 16.Qc2 Rb4 17.a3 Rb7 18.Na4 Rc8 19.Rfc1 c5 20.e4 dxe4 21.Bxe4 Bb3 22.Qd3 c4 23.Qf3 Rbb8 24.Nc3 Nf6 25.Bc6 Rd8 26.d5 Qc5 27.Qf4 h6 28.a4 a6 29.Rab1 Rd6 30.Re1 Rbd8 31.Re3 Bc2 32.Rb7 g5 33.Qe5 Bg6 34.h3 Kg7 35.Qe7 Qd4 36.Rf3 h5 37.Be8 g4 38.Bxf7 R8d7 39.Rxd7 Rxd7 40.Qxf6+ Qxf6 41.Rxf6 Kxf6 42.Be6 Rb7 43.hxg4 hxg4 44.Bxg4 Rb3 45.Ne2 c3 46.d6 Rb1+ 47.Kg2 c2 48.d7 Ke7 0-1