Skákþáttur Morgunblaðsins: 25 ár frá afreki Jóhanns í Szirak

Um þessar mundir eru 25 ár liðin frá sigri Jóhanns Hjartarsonar á millisvæðamótinu í Szirak í Ungverjalandi sem margir telja mesta mótasigur íslensks skákmanns.

Samanburður við afrek Friðriks Ólafssonar frá millisvæðamótinu í Portoroz 1958 er ekki einfaldur vegna þess að árið 1987 fóru fram þrjú millisvæðamót í stað eins. Taflmennska Friðriks var glæsileg og greinarhöfundur hefur lengi verið á þeirri skoðun að hann hafi teflt best allra keppendaog að einungis klaufaskapur gegn minni spámönnunum og tímaskortur í unnu hróksendatafli gegn sigurvegaranum Tal hafi komið í veg fyrir hærra sæti.

Jóhann varð efstur ásamt Valeri Salov en neðar á töflunum komu nafntogaðir meistarar á borð við Beljavskí, Portisch, Ljubojevic og Nunn. Hann tapaði einni skák í 17 umferðum og hlaut 12 ½ vinning. Engin ástæða til að hafa önnur orð um taflmennsku hans en þau sem Tal lét falla í samtali við undirritaðan, að hún hafi verið frábær. Það var eins og reynsla liðinna missera gagnaðist honum í hvívetna; t.d. vann hann auðveldan sigur gegn Englendingnum Flear og gat þar nýtt sér reynslu af móti í Moskvu nokkrum vikum fyrr, stutt skák gegn Karli Þorsteins í Skákkeppni stofnana veturinn 1987 virtist hafa veitt honum þann innblástur sem dugði þegar hann atti kappi við Larry Christiansen. Þá var sigur Jóhanns yfir Ljubojevic í 12. umferð afar mikilvægur. Júgóslavinn hafði verið með á millisvæðamótum allar götur síðan í Petropolis árið 1973. Aftur biðu hans vonbrigði í Szirak:

Lubomir Ljubojevic - Jóhann Hjartarson

Spænskur leikur

1. e4 e5 2. Rf3 Rc6 3. Bb5 a6 4. Ba4 Rf6 5. O-O Be7 6. He1 b5 7. Bb3 d6 8. c3 O-O 9. a4

Óvenjulegur leikur á þessum tíma en Ljubojevic fór yfirleitt sínar eigin leiðir í byrjunum. Leikurinn hafði dugað honum til sigurs gegn Karpov á Ólympíumótinu í Dubai 1986.

9. ... Bd7

Karpov lék 9. ... Bg4 í fyrrnefndri skák en Jóhann velur sömu leið og Beljavskí hafði gert gegn Ljubojevic fyrr í mótinu.

10. d4 h6 11. Rbd2 He8 12. d5

Eðlilegara er 12. Rf1 o.s.frv.

12. ... Ra5 13. Bc2 c6! 14. b4 Rc4 15. Rxc4 bxc4 16. dxc6 Bxc6 17. De2 Hc8 18. Bd2 Bf8 19. Had1 Bb7 20. Rh4 g6 21. a5 Bg7 22. Rf3 Dc7 23. Be3 d5!

Með þessum leik hrifsar svartur til sín frumkvæðið enda hefur taflmennska hvíts, t.a.m. Rh4 og aftur - Rf3 verið ómarkviss.

24. Bb6 Dc6 25. Rd2 d4! 26. cxd4 exd4 27. Bxd4 c3 28. Rf1 Rxe4 29. Df3

Betra var 29. Bxg7 en Ljubojevic gast ekki að 29. ... Rg3! sem þó er hægt að svara með 30 Df3.

29. ... Rd2!

Kraftmikill leikur sem gerir stöðu svarts afar erfiða.

30. Hxe8 Hxe8 31. Dxc6 Bxc6 32. Bxg7 Kxg7 33. Re3 Hb8!

Eftir þennan leik verður stöðu hvíts ekki bjargað.

34. Hc1 Hxb4 35. Rd1 Hg4 36. g3 Rf3 37. Kf1 Bb5 38. Kg2 Re1 39. Kg1 Rxc2 40. Hxc2 Ba4 41. Hc1 Bxd1 42. Hxd1 c2 43. Hc1 Hc4 44. Kf1 Kf6

Að lokum er það betri kóngsstaða sem gerir útslagið.

45. Ke2 Ke5 46. Kd2 Kd4 47. h4 h5 48. f3 f6 49. Hxc2 Hxc2 50. Kxc2 Kc4 51. g4 f5 52. gxh5 gxh5 53. Kd2 f4 54. Kc2 Kb4 55. Kd3 Kxa5 56. Ke4 Kb4 57. Kxf4

- og Ljubojevic gafst upp um leið. Framhaldið gæti orðið 57. ... a5 58. Ke3 Kc3! 59. f4 a4 60. f5 a3 61. f6 a2 62. f7 a1(D) 63. f8(D) De1+ ásamt Df1+ og hvíta drottningin fellur.

 

Helgi Ólafsson [e-mail]

-------------------------------------------

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is viku síðar en í sjálfu Morgunblaðinu.  

Grein þessi birtist í Sunnudagsmogganum, 12. ágúst 2012.

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Szirak"] [Site "12"] [Date "1987.??.??"] [EventDate "?"] [Round "?"] [Result "0-1"] [White "Ljubomir Ljubojevic"] [Black "Johann Hjartarson"] [ECO "C90"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "113"] 1.e4 e5 2.Nf3 Nc6 3.Bb5 a6 4.Ba4 Nf6 5.O-O Be7 6.Re1 b5 7.Bb3 d6 8.c3 O-O 9.a4 Bd7 10.d4 h6 11.Nbd2 Re8 12.d5 Na5 13.Bc2 c6 14.b4 Nc4 15.Nxc4 bxc4 16.dxc6 Bxc6 17.Qe2 Rc8 18.Bd2 Bf8 19.Rad1 Bb7 20.Nh4 g6 21.a5 Bg7 22.Nf3 Qc7 23.Be3 d5 24.Bb6 Qc6 25.Nd2 d4 26.cxd4 exd4 27.Bxd4 c3 28.Nf1 Nxe4 29.Qf3 Nd2 30.Rxe8+ Rxe8 31.Qxc6 Bxc6 32.Bxg7 Kxg7 33.Ne3 Rb8 34.Rc1 Rxb4 35.Nd1 Rg4 36.g3 Nf3+ 37.Kf1 Bb5+ 38.Kg2 Ne1+ 39.Kg1 Nxc2 40.Rxc2 Ba4 41.Rc1 Bxd1 42.Rxd1 c2 43.Rc1 Rc4 44.Kf1 Kf6 45.Ke2 Ke5 46.Kd2 Kd4 47.h4 h5 48.f3 f6 49.Rxc2 Rxc2+ 50.Kxc2 Kc4 51.g4 f5 52.gxh5 gxh5 53.Kd2 f4 54.Kc2 Kb4 55.Kd3 Kxa5 56.Ke4 Kb4 57.Kxf4 0-1

Skákþáttur Morgunblaðsins: Hjörvar Steinn að klára lokaáfangann í Pardubice

Íslensku skákkmennirnir sem tefla fyrir Íslands hönd á Ólympíumótinu í Tyrklandi í undirbúa sig af kappi fyrir ólympíumótið. Hjörvar Steinn Grétarsson er nú að tefla á sínu þriðja móti í sumar, nú á vinsælum áfangastað íslenskra skákmanna, í Pardubice í Tékklandi. Eftir sigur á Bandaríkjamanninum og stórmeistaranum Robert Hess í 6. umferð bendir allt til þess að Hjörvar muni standa undir væntingum manna og landa lokaáfanganum að stórmeistaratitli. Fyrri áfanginn kom á Evrópumóti landsliða sl. haust og gildir tvöfalt samkvæmt sérstökum reglum. Þegar tvær umferðir eru eftir er Hjörvar með 5 ½ v. af sjö og er í 2.-10. sæti af 259 keppendum. Árangur hans mælist uppá 2657 stig. Hannes Hlífar Stefánsson er með 4 ½ v.

Þessir tveir eru ekki einu íslensku þátttakendurnir á mótinu. Hinn ágæti skákþjálfari úr Kópavogi, Smári Rafn Teitsson, fór með sveit Álfhólsskóla á skákhátíðina og nemendur hans þeir Dawid Kolka, Felix Steinþórsson og Róbert Léo Jónsson hafa allir staðið sig vel í neðri flokkunum og ýmsum hliðarviðburðum. Með þessum hætti æfa piltarnir sig fyrir Norðurlandamót grunnskóla sem fram fer í haust.

Skáklegt rothögg

Á árlegu skákhátíðinni í Biel í Sviss tókst mótshöldurum á síðustu stundu að fá stigahæsta skákmann heims, Norðmanninn Magnús Carlsen, til að taka þátt í mótinu. Þarna er teflt í fjölmörgum flokkum en athyglin beinist að efsta flokknum þar sem sex skákmenn tefla tvöfalda umferð. Það dró til tíðinda þegar í þriðju umferð þegar Alexander Morozevich hætti keppni vegna veikinda. Menn tóku því samt með fyrirvara; Moro hafði tapað tveim fyrstu skákum sínum og átti að mætta Magnúsi Carlsen í þeirri þriðju. Victor Bolgan tók sæti hans en hann fær ekki að tefla skákirnar í fyrstu umferðunum upp á nýtt. Morozevich fékk á sig það sem kalla má „skáklegt rothögg" þegar hann mætti Bacrot í 2. umferð. Það var engu er líkara en að þessi fremsti skákmaður Frakka hafi sent „Moro" út úr hringum með óvenjulega kröftugum leik:

Etienne Bacrot - Alexander Morozevich

Slavensk vörn

1. d4 d5 2. c4 e6 3. Rc3 c6 4. e4 dxe4 5. Rxe4 Bb4+ 6. Bd2 Dxd4 7. Bxb4 Dxe4+ 8. Be2 Ra6 9. Bd6 Dxg2

Þessi leið er þekkt í fræðunum og þykir afar varasöm. En Morozevich hikar ekki við að synda á móti straumnum.

10. Dd2 e5 11. Bxe5 Bf5 12. Bf3 Dg6 13. O-O-O Rc5 14. De3 Bb1 15. Hd2 Bxa2 16. Bd6+ Re6 17. Be4 Dh6 18. f4 Rf6 19. Rf3 Bxc4 20. He1 O-O-O 21. Bxc6!

Snjall leikur sem tryggir jafntefli. Svartur átti ekki um annað að velja en að leika 21. .. bxc6 og eftir 22. Dxa7 Hxd6 23. Da8+ Kc7 24. Da7+ er ekki meira en jafntefli að hafa.

21. ... Ba6?

Jaðrar við fífldirfsku en sennilega hefur „Moro" misst af næsta leik Bacrot.

22. Rg5! Rxg5

23. Bd7+!!

Það er mikill slagkraftur í þessum leik. Svartur á þrjá kosti, 23. ... Hxd7 leiðir til máts eftir 24. Dc5+ Kd8 25. Be7+ Ke8 26. Dc8+ eða 23. .. Rxd7 24. Dc3+ og mátar. Þriðji valkosturinn dugar heldur ekki.

23. ... Kxd7 24. De7+ Kc6 25. Dc7+

- og Morozevich gafst upp því að mát blasir við: 25. ... Kb5 26. Dc5+ Ka4 27. Db4 mát.

Helgi Ólafsson [e-mail]

-------------------------------------------

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is viku síðar en í sjálfu Morgunblaðinu.  

Grein þessi birtist í Sunnudagsmogganum, 22. júlí 2012.

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Biel Chess Festival"] [Site "Biel SUI"] [Date "2012.07.24"] [EventDate "2012.07.23"] [Round "2"] [Result "1-0"] [White "Etienne Bacrot"] [Black "Alexander Morozevich"] [ECO "D31"] [WhiteElo "2713"] [BlackElo "2770"] [PlyCount "49"] 1. d4 d5 2. c4 e6 3. Nc3 c6 4. e4 dxe4 5. Nxe4 Bb4+ 6. Bd2 Qxd4 7. Bxb4 Qxe4+ 8. Be2 Na6 9. Bd6 Qxg2 10. Qd2 e5 11. Bxe5 Bf5 12. Bf3 Qg6 13. O-O-O Nc5 14. Qe3 Bb1 15. Rd2 Bxa2 16. Bd6+ Ne6 17. Be4 Qh6 18. f4 Nf6 19. Nf3 Bxc4 20. Re1 O-O-O 21. Bxc6 Ba6 22. Ng5 Nxg5 23. Bd7+ Kxd7 24. Qe7+ Kc6 25. Qc7+ 1-0

Skákþáttur Morgunblaðsins: Spasskí var verðugur heimsmeistari

Þessa dagana er þess minnst með margvíslegum hætti að 40 ár eru liðin síðan Fischer og Spasskí háðu einvígi sitt í Reykjavík. Á Þjóðminjasafninu hefur síðan í mars staðið yfir sýning tengd einvíginu og Reykjavíkurborg mun í samvinnu við skákhreyfinguna minnast einvígisins með afmælisskákmóti í byrjun september nk. Það er kannski að bera í bakkafullan lækinn að falla um þennan viðburð en hin síðari ár hefur umfjöllun fjölmiðla að miklu leyti snúist um áskorandann „duttlungafulla" og kominn tími til að halda á lofti merki Spasskís. Þó að hann hafi tapað einvíginu vann hann samt hjörtu Íslendinga.

Ég er ekki viss um að margir hafi sett sig inn í afrekaskrá Spasskís þegar einvígið hófst. Hann taldi síðar að árin frá 1964 til 1970 hefðu verið sín bestu og forvitnileg fannst mér sú staðhæfing hans að fáir hefðu staðist honum snúning í erfiðasta þætti skákarinnar, miðtöflunum.

Spasskí vann sex áskorendaeinvígi árin 1965 og ´68, gegn Keres, Geller (tvisvar), Tal, Larsen og Kortsnoj með yfirburðum og í lokaeinvíginu gegn Kortsnoj ´68 sem fram fór í Kænugarði er hægt að finna nokkur dæmi um hæfni Spasskís á sviði miðtaflanna. Lítum á dæmi sem rataði í bókina Hugsaðu eins og stórmeistari:

7. einvígisskák:

-Sjá stöðumynd 1-

Spasskí - Kortsnoj

Með mikill hægð lék Spasskí óvæntan leik, 26. Db6. Þegar maður er í góðu formi þá „koma svona leikir til manns," sagði meistari nokkur. Spasskí vissi auðvitað að stundum fyrirfinnst nokkuð sem kalla má leikþröng í miðtafli. Það var líka svolítill sálfræðilegur undirtónn; Spasskí vildi bregðast við varnarhugmynd Kortsnojs, sem var að komast í tímahrakið sitt. Taldi sig geta svarað í sömu mynt eftir hinn dularfulla leik, lék 26. ...Kg7 en þá kom 27. Rd5! og Kortsnoj átti við óyfirstíganlega erfiðleika að etja og tapaði í 35 leikjum.

Spasskí vann lokaeinvígið við Kortsnoj árið 1968 6 ½ : 3 ½. Kortsnoj var ekkert blávatn, þetta árið vann hann stórmótið í Wijk aan Zee með 12 v. af 15 mögulegum og lagði bæði Reshevsky og Tal í áskorendaeinvígjunum. Kortsnoj reyndi að svara fyrir sig í næstu skák:

8. einvígisskák:

Kortsnoj - Boris Spasskí

Vængtafl

1. c4 e6 2. g3 d5 3. Bg2 Rf6 4. Rf3 Be7 5. O-O O-O 6. b3 b6 7. Bb2 Bb7 8. e3 c5 9. De2 Rc6 10. Hd1 Hc8 11. d3 Dc7 12. Rc3 Hfd8 13. Rh4 dxc4 14. bxc4 a6 15. Hab1 Ra7 16. Bxb7 Dxb7 17. Rf3 b5 18. Rd2 Dd7!

Byrjunin flokkast undir vængtafl, þessi leikur og 15. ... Ra7 eru eftirtektarverðir.

19. Rde4 b4! 20. Rxf6 Bxf6 21. Re4 Bxb2 22. Hxb2 f5 23. Rg5 Rc6 24. f4?

Hér missti Kortsnoj af besta leiknum, 24. d4! sem svartur getur svarað með 24. .. h6, ekki 24. ... cxd4 25. exd5 Rxd4? 26. Hxd4 Dxd4 27. Dxe6+ og vinnur.

24. ... e5 25. Dh5 h6 26. Rf3 De6 27. Rxe5 Rxe5 28. fxe5 Dxe5 29. He2 Hc6 30. Df3 Hcd6 31. Hed2 a5!

Möguleikar svarts eru betri vegna peðameirihlutans á a- og b-línunni.

32. Df4 De6 33. Kf2 a4 34. Ke2 g5 35. Df2 Kg7 36. h4 De5 37. Df3 He8 38. Kf2 gxh4 39. gxh4 Hg6 40. Hh1

40. ... f4!

Gamalkunnugt þema, leikur peðinu ofan í þrælvaldaðan reit.

41. exf4 Dd4+ 42. Kf1 h5!

Rýmir h6-reitinn fyrir kónginn og hótar 43. ... He3. Kortsnoj gafst upp.

 

Helgi Ólafsson [e-mail]

-------------------------------------------

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is viku síðar en í sjálfu Morgunblaðinu.  

Grein þessi birtist í Sunnudagsmogganum, 8. júlí 2012.

Skákþættir Morgunblaðsins

Veljið skák (2 alls): 1: Boris Spassky - Viktor Korchnoi 2: Viktor Korchnoi - Boris Spassky

[Event "Kiev cf ,CAND"] [Site "Kiev cf ,CAND"] [Date "1968.??.??"] [EventDate "?"] [Round "07"] [Result "1-0"] [White "Boris Spassky"] [Black "Viktor Korchnoi"] [ECO "E83"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "69"] 1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 Bg7 4. e4 d6 5. f3 O-O 6. Be3 Nc6 7. Nge2 a6 8. Nc1 e5 9. d5 Nd4 10. Nb3 Nxb3 11. Qxb3 c5 12. dxc6 bxc6 13. O-O-O Be6 14. Qa3 Ne8 15. h4 f6 16. c5 Rf7 17. Qa4 Qc7 18. Bc4 Bxc4 19. Qxc4 Bf8 20. h5 dxc5 21. hxg6 hxg6 22. Qe6 Rd8 23. Rxd8 Qxd8 24. Rd1 Qe7 25. Qxc6 Nc7 26. Qb6 Kg7 27. Nd5 Qe6 28. Bxc5 Bxc5 29. Qxc5 Nb5 30. Qe3 Qc6+ 31. Kb1 Nd4 32. Rc1 Qb5 33. Nc7 Qe2 34. Ne6+ Kh7 35. Qh6+ 1-0

[Event "Kiev cf ,CAND"] [Site "Kiev cf ,CAND"] [Date "1968.??.??"] [EventDate "?"] [Round "08"] [Result "0-1"] [White "Viktor Korchnoi"] [Black "Boris Spassky"] [ECO "A14"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "84"] 1. c4 e6 2. g3 d5 3. Bg2 Nf6 4. Nf3 Be7 5. O-O O-O 6. b3 b6 7. Bb2 Bb7 8. e3 c5 9. Qe2 Nc6 10. Rd1 Rc8 11. d3 Qc7 12. Nc3 Rfd8 13. Nh4 dxc4 14. bxc4 a6 15. Rab1 Na7 16. Bxb7 Qxb7 17. Nf3 b5 18. Nd2 Qd7 19. Nde4 b4 20. Nxf6+ Bxf6 21. Ne4 Bxb2 22. Rxb2 f5 23. Ng5 Nc6 24. f4 e5 25. Qh5 h6 26. Nf3 Qe6 27. Nxe5 Nxe5 28. fxe5 Qxe5 29. Re2 Rc6 30. Qf3 Rcd6 31. Red2 a5 32. Qf4 Qe6 33. Kf2 a4 34. Ke2 g5 35. Qf2 Kg7 36. h4 Qe5 37. Qf3 Re8 38. Kf2 gxh4 39. gxh4 Rg6 40. Rh1 f4 41. exf4 Qd4+ 42. Kf1 h5 0-1

Skákþáttur Morgunblaðsins: Winter, Capablanca og San Sebastian 1911

Enginn sem hefur áhuga á sagnfræði skáklistarinnar getur skautað fram hjá Edward nokkrum Winter sem fyrir meira en 25 árum kvaddi sér hljóðs með ótrúlega smásmugulegum rannsóknum á viðburðum skáksögunnar og birti í tímariti sem hann gaf út, Chess Notes.

Winter lét sig ekki muna um að tæta í sig ýmsar staðhæfingar þekktra höfunda en ýmsum fannst sá ljóður á ráði hans að hann sást á aldrei á vettvangi. Þó skrifaði hann um samtímaviðburði af yfirgripsmikilli þekkingu. Enginn virtist hafa séð hann og sumir efuðust um tilvist hans, aðrir sáu fyrir sér ævafornan rykfallinn grúskara sem sæti yfir skjölum og skriftum uppá hanabjálka einhversstaðar í Mið-Evrópu.

Loks kom fram þekktur skákmaður sem taldi sig hafa spjallað við Edward Winter á götuhorni í Sviss. Þetta reyndist tiltölulega ungur maður, ekki mjög mannblendinn en haldinn miklum sagnfræðiáhuga. Árið 1990 barst frá Winter mikið rit um José Raúl Capablanca og jók það mjög við orðspor hans. Winter greindi ítarlega frá skákviðburði sem víða var minnst sl. haust þegar öld var liðin frá stórmótinu í San Sebastian á Spáni. Heimildum ber saman um það að keppendur á mótinu, sem voru allir sterkustu skákmenn heims að Lasker undanskildum, hafi tekið þátttöku Capablanca með fyrirvara.

Þar voru einkum nefndir til sögunnar Nimzowitsch og Bernstein sem vísuðu til þess að Capablanca hefði aldrei unnið alþjóðlegt mót. Vestanhafs lék hinsvegar mikill ljómi um nafn Capablanca sem hafði gersigrað öflugasta Bandaríkjamanninn og síðar höfund „gambítsins" Frank Marshall í einvígi. Emanuel Lasker heimsmeistari sat hljóður úti í horni en trúði nokkrum vinum sínum fyrir því að þessi rúmlega tvítugi Kúbumaður myndi vinna mótið. Og það kom á daginn, „Capa", sem þá var búsettur í New York, var í ekki ósvipaðri stöðu og Paul Morphy áður en hann lagði í ferðalag til „gamla heimsins" upp úr miðri 19. öld. „Capa" hlaut 9 ½ v. af 14 mögulegum en í 2. - 3. sæti urðu Rubinstein og Vidmar.

Eftir sigurinn skoraði Capablanca heimsmeistarann Lasker á hólm en gat ekki sætt sig við öll þau 17 skilyrði sem Lasker setti upp. Þeir mættust hinsvegar í Havana á Kúbu tíu árum síðar og Capablanca vann auðveldan sigur. Þó Lasker héldi heimsmeistaratitlinum í 27 ár er hann furðu vanmetinn heimsmeistari; á löngum tíma tefldu Lasker og Capablanca í fjölmörgum mótum og einu sinni varð Capablanca fyrir ofan hann. „Capa" hóf mótið í San Sebastian með því að leggja Bernstein að velli. Svo kom röðin að höfundi bókarinnar „My System".

Aron Nimzowitsch - José Raúl Capablanca

Frönsk vörn

1. e4 e6 2. d3 d5 3. Rd2 c5 4. Rgf3 Rc6 5. Be2 Bd6 6. O-O Dc7 7. He1 Rge7

Kóngsindversku leiðinni gegn franskri vörn er oft mætt með þessum hætti.

8. c3 O-O 9. a3 f5 10. Bf1 Bd7 11. exd5 exd5 12. b4 Hae8 13. Bb2 b6 14. d4 c4 15. Rxc4?!

Hæpið en það er athyglisvert hversu auðveldlega Capablanca hrekur fórnina.

15. ... dxc4 16. Bxc4+ Kh8 17. Rg5 Bxh2+ 18. Kh1 Bf4! 19. Rf7+ Hxf7 20. Bxf7 Hf8 21. Bh5 Rg8! 22. c4 Dd8!

Stundum er haft á orði að erfiðustu leikirnir séu „upp í borð".

23. Df3 Dh4+ 24. Dh3 Dxf2 25. He2 Dg3 26. Dxg3 Bxg3 27. c5 Rce7 28. Bf3 Bb5 29. Hc2 Rf6

Skorðar peðin.

30. a4 Bd3 31. Hcc1 Re4 32. b5 Hf6 33. Bxe4

33. ... Bf2!

- og hvítur gafst upp.

Helgi Ólafsson [e-mail]

-------------------------------------------

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is viku síðar en í sjálfu Morgunblaðinu.  

Grein þessi birtist í Sunnudagsmogganum, 1. júlí 2012.

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Saint Sebastien"] [Site "It"] [Date "1911.??.??"] [EventDate "?"] [Round "?"] [Result "0-1"] [White "Aron Nimzowitsch"] [Black "Jose Raul Capablanca"] [ECO "C00"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "66"] 1. e4 e6 2. d3 d5 3. Nd2 c5 4. Ngf3 Nc6 5. Be2 Bd6 6. O-O Qc7 7. Re1 Nge7 8. c3 O-O 9. a3 f5 10. Bf1 Bd7 11. exd5 exd5 12. b4 Rae8 13. Bb2 b6 14. d4 c4 15. Nxc4 dxc4 16. Bxc4+ Kh8 17. Ng5 Bxh2+ 18. Kh1 Bf4 19. Nf7+ Rxf7 20. Bxf7 Rf8 21. Bh5 Ng8 22. c4 Qd8 23. Qf3 Qh4+ 24. Qh3 Qxf2 25. Re2 Qg3 26. Qxg3 Bxg3 27. c5 Nce7 28. Bf3 Bb5 29. Rc2 Nf6 30. a4 Bd3 31. Rcc1 Ne4 32. b5 Rf6 33. Bxe4 Bf2 0-1

Skákþáttur Morgunblaðsins: Magnús Carlsen vann Tal-mótið

Með sigri yfir Englendingnum Luke McShane í síðustu umferð skreið Magnús Carlsen fram úr helstu keppinautum sínum á minningarmótinu um Mikhail Tal sem lauk á þriðjudaginn og varð enn efstur. Hann er nú langstigahæsti skákmaður heims en hafði fyrir Tal-mótið ekki teflt síðan í Wijk aan Zee í janúar sl. Mótið var geysilega spennandi en lokaniðurstaðan varð þessi:

1. Magnús Carlsen 5 ½ v.(af 9) 2. - 3. Caruana og Radjabov 5 v. 4. - 7. Morozevitsj, Kramnik, Aronjan og Grischuk 4 ½ v. 8. - 9. Nakamura og McShane 4 v. 10. Tomashevsky 3 ½ v.

Magnús var ekki einn í efsta sæti fyrr en eftir lokaumferðina og toppaði því á réttum tíma. Sigurskák hans yfir Radjabov í fimmtu umferð umferð þótti sláandi lík frægri sigurskák Capablanca yfir Ilja Kan frá 1936 og þegar hann lagði Luke McShane í lokaumferðinni voru menn fljótir að benda á samsvörun við sigur Keres yfir Max Blau árið 1959.

Í upphafi fór Alexander Morozevitsj mikinn en tapaði þá skyndilega þrem skákum. Kramnik var einnig í vænlegri stöðu þegar skammt var til loka en tapaði þá fyrir McShane og Caruana. Mótið var hressandi tilbreyting frá heimsmeistaraeinvígi Anands og Gelfands á dögunum.

Skákhátíðin á Ströndum tileinkuð Róbert Harðarsyni

Skákhátíðin á Ströndum sem fram fer um helgina er að þessu sinni tileinkuð Róbert Harðarsyni sem verður fimmtugur síðar á þessu ári. Það fer vel á því en Róbert hefur um langt skeið verið í hópi fremstu skákmanna þjóðarinnar. Framlag hans til samfélags skákhreyfingarinnar er síst ofmetið; Róbert hefur tekið mikinn þátt í skákmótahaldi Hróksins, hefur reglulega heimsótt Barnspítala Hringsins og teflt við krakkana sem þar dvelja, hefur haldið utan um skákmótahald hjá Vin og svo mætti lengi telja. Margháttuð dagskrá er fyrirhuguð á Ströndum þessa helgina, fjöltefli Róberts fór fram í Hólmavík á fimmtudaginn, á föstudaginn var svo tvískákarmót í Djúpavík og aðalmótið á laugardeginum. Fjölmargir kunnir meistarar boðuðu komu sína á skákhátíðina sem haldin var í fyrsta sinn sumarið 2008. Róbert hefur ávallt verið talinn stórhættulegur sóknarskákmaður og ýmsir kunnir meistarar fengið að kynnast því. Á Reykjavíkurskákmótinu 1984 lagði hann einn þekktasta stórmeistara Hollendinga að velli í fyrstu umferð:

Róbert Harðarson - Hans Ree

Frönsk vörn

1. e4 e6 2. d4 d5 3. Rd2 Rf6 4. e5 Rfd7 5. Bd3 c5 6. c3 Rc6 7. Rgf3!?

Sjaldgæfur leikur sem byggist á peðsfórninni 7. ... cxd4 8. cxd4 Db6 9. O-O. Á þessum tíma var afbrigðið lítt þekkt og flestir kusu að leika 7. Re2 og síðan - Rf3.

7. ... Be7 8. O-O g5 9. dxc5 Rxc5 10. Bc2 g4 11. Rd4 Rxe5 12. f4 gxf3 13. R2xf3 Rg6 14. De2 b6 15. Bh6 Ba6 16. De3!

Óvænt ákvörðun. Róbert lætur hrókinn flakka. Búast mátti við 16. Rb5 ásamt - a4 eftir atvikum.

16. ... Bxf1 17. Hxf1 Dc7 18. b4 Rd7 19. Rb5 Dc6?

Ree vissi greinilega ekki sitt rjúkandi ráð og eftir þennan slaka leik fór hann niður í logum, 19. .... Db7 var betra.

20. Rfd4 Db7

21. Hxf7! e5

Ekki var um annað að ræða, 21. ... Kxf7 er svarað með þrumuleiknum 22. Rd6+! og næst kemur 23. Dxe6 mát!

22. Hxe7+! Kxe7 23. Dg5+ Rf6 24. Bxg6 exd4 25. De5+ Kd8 26. Dxf6+ De7 27. Dxh8+

- og nú var Ree búinn að fá nóg og gafst upp.

Helgi Ólafsson [e-mail]

-------------------------------------------

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is viku síðar en í sjálfu Morgunblaðinu.  

Grein þessi birtist í Sunnudagsmogganum, 24. júní 2012.

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Reykjavik op"] [Site "Reykjavik"] [Date "1984.??.??"] [Round "1"] [White "Hardarson, Robert"] [Black "Ree, Hans"] [Result "1-0"] [ECO "C06"] [WhiteElo "2295"] [BlackElo "2480"] [PlyCount "53"] [EventDate "1984.02.??"] [EventType "swiss"] [EventRounds "11"] [EventCountry "ISL"] [Source "ChessBase"] [SourceDate "1999.07.01"] 1. e4 e6 2. d4 d5 3. Nd2 Nf6 4. e5 Nfd7 5. Bd3 c5 6. c3 Nc6 7. Ngf3 Be7 8. O-O g5 9. dxc5 Nxc5 10. Bc2 g4 11. Nd4 Nxe5 12. f4 gxf3 13. N2xf3 Ng6 14. Qe2 b6 15. Bh6 Ba6 16. Qe3 Bxf1 17. Rxf1 Qc7 18. b4 Nd7 19. Nb5 Qc6 20. Nfd4 Qb7 21. Rxf7 e5 22. Rxe7+ Kxe7 23. Qg5+ Nf6 24. Bxg6 exd4 25. Qe5+ Kd8 26. Qxf6+ Qe7 27. Qxh8+ 1-0

Skákþáttur Morgunblaðsins: Þröstur Íslandsmeistari eftir "Armageddon"

Eins og búist var við tókst Wisvanathan Anand að leggja áskoranda sinn, Ísraelsmanninn Boris Gelfand, og verja heimsmeistaratitilinn sinn. Að loknum 12 skákum með venjulegum umhugsunartíma stóð jafnt, 6:6, og þá var gripið til fjögurra atskáka og þar vann Anand eina skák og gerði þrjú jafntefli. Einvígið þótti bragðdauft, meðalleikjafjöldi var 29 leikir. Anand varð FIDE-heimsmeistari árið 2001, vann síðan hið „sameinaða heimsmeistaramót" í Mexíkó 2007, varði titilinn í einvígi við Kramnik 2008 og Topalov árið 2010.

Spennandi einvígi Þrastar og Braga

Það var meira líf í tuskunum í einvígi Þrastar Þórhallssonar og Braga Þorfinnssonar um Íslandsmeistaratitilinn en fjögurra skáka einvígi þeirra fór fram í Stúkunni á Kópavogsvelli, hófst 25. maí og eftir að jafnt hafði orðið í kappskákunum, 2:2, lauk keppninni sl. miðvikudag með æsispennandi atskákum og hraðskákum. Þegar enn var jafnt eftir tvær atskákir, 25 10, og aftur jafnt eftir tvær hraðskákir, 5 3, tefldu þeir að lokum svonefnda „Armageddon-skák". Bragi fékk fimm mínútur og varð að vinna með hvítu. Þröstur hafði fjórar mínútur og dugði jafntefli en vann og er því Íslandsmeistari 2012. Verðskuldaður sigur að flestra mati en leiðin að titlinum hefur verið löng og ströng og hófst á Íslandsmótinu í Hagaskóla fyrir 27 árum. Þröstur hefur nú aftur unnið sér sæti í ólympíuliði Íslands. Hann var ekki farsæll í byrjun og var undir ½ : 1 ½ að loknum tveim skákum. Í þeirri næstu sýndi hann sínar bestu hliðar:

3. einvígisskák:

Þröstur Þórhallsson - Bragi Þorfinnsson

Ítalskur leikur

1. e4 e5 2. Rf3 Rc6 3. Bc4 Bc5 4. b4

Evans-bragðið á alltaf sína áhangendur.

4. ... Bxb4 5. c3 Be7 6. d4 Ra5 7. Bd3!?

Nýr snúningur. Kasparov „endurvakti" Evans-bragð árið 1995 en lék 7. Be2.

7. ... d6 8. dxe5 dxe5 9. Rxe5 Rf6 10. Rd2 O-O 11. Rdf3 Rg4 12. Rxg4 Bxg4 13. h3 Bh5 14. O-O Rc6 15. g4 Bg6 16. Hb1 h5 17. gxh5 Bxh5 18. Hb5

Upphafið að skemmtilegu hróksferðalagi. Ekki gekk 18. Hxb7 vegna 18. ... Dc8 og h3-peðið fellur.

18. ... Bg6 19. Kg2 Dc8 20. De2 Hd8 21. Bc4 a6 22. Hd5 b5 23. Hxd8 Rxd8 24. Bb3 Bh5 25. De3 a5?

Bragi hefur fengið vel teflanlega stöðu eftir byrjunina en hér var rétt að leika 25. ... Re6.

26. Rd4 Ha6 27. Rf5 Hg6+ 28. Kh2 Bd6+ 29. f4 a4 30. Bc2 De6 31. e5

Í síðustu leikjum bætti hvítur stöðu sína mjög og hér var rétta augnablikið að leika 31. Rxd6 cxd6 32. Db6!

31. ... Bf8 32. Rd4 Dxa2 33. Hf2 Dd5 34. Be4 Dc5 35. Bxg6 Bxg6 36. f5 Bh7 37. Hg2

Hvítur hefur unnið skiptamun fyrir peð en staðan er traust.

37. ... Rc6 38. Rxc6 Dxc6 39. f6 De6 40. Dd4 c5 41. Df4 b4

Öruggara var 41. ... Bg6. Bragi hugðist svara 42. fxg7 með 42. ... Be7. Þröstur sá að hann kemst ekkert áleiðis með þeirri leið.

42. Hd2!? a3! 43. Hd8 Db6 44. Dd2 c4

Alls ekki 44. ... bxc3 45. Dd6 eða 45. Dd7 og hvítur vinnur.

45. cxb4 gxf6 46. Bxa3 c3 47. Dd4

47. ... Da6??

Tapleikurinn. Bragi gat gert sér góðar vonir um jafntefli með því að leika 47. ... Dxd4 48. Hxd4 fxe5.

48. Dg4+?!

48. exf6! var nákvæmara.

48. ... Bg6 49. Bc1 Db6 50. Dd4 Da6 51. Df2 c2 52. Bh6 Kh7 53. Bxf8 Dc4 54. Bh6! Dc7 55. Hh8+!

- og Bragi gafst upp, hann fær ekki forðað máti.

Helgi Ólafsson [e-mail]

-------------------------------------------

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is viku síðar en í sjálfu Morgunblaðinu.  

Grein þessi birtist í Sunnudagsmogganum, 3. júní 2012.

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Icelandic Chess Championship 2012 - Playoff"] [Site "Kopavogur "] [Date "2012.05.27"] [Round "r3"] [White "GM Throstur Thorhallsson (2425)"] [Black "IM Bragi Thorfinnsson (2449)"] [Result "1-0"] [Board "r3g1"] [Input "DGT1505"] [Owner "Icelandic Chess Federation"] 1. e4 e5 2. Nf3 Nc6 3. Bc4 Bc5 4. b4 Bxb4 5. c3 Be7 6. d4 Na5 7. Bd3 d6 8. dxe5 dxe5 9. Nxe5 Nf6 10. Nd2 O-O 11. Ndf3 Ng4 12. Nxg4 Bxg4 13. h3 Bh5 14. O-O Nc6 15. g4 Bg6 16. Rb1 h5 17. gxh5 Bxh5 18. Rb5 Bg6 19. Kg2 Qc8 20. Qe2 Rd8 21. Bc4 a6 22. Rd5 b5 23. Rxd8+ Nxd8 24. Bb3 Bh5 25. Qe3 a5 26. Nd4 Ra6 27. Nf5 Rg6+ 28. Kh2 Bd6+ 29. f4 a4 30. Bc2 Qe6 31. e5 Bf8 32. Nd4 Qxa2 33. Rf2 Qd5 34. Be4 Qc5 35. Bxg6 Bxg6 36. f5 Bh7 37. Rg2 Nc6 38. Nxc6 Qxc6 39. f6 Qe6 40. Qd4 c5 41. Qf4 b4 42. Rd2 a3 43. Rd8 Qb6 44. Qd2 c4 45. cxb4 gxf6 46. Bxa3 c3 47. Qd4 Qa6 48. Qg4+ Bg6 49. Bc1 Qb6 50. Qd4 Qa6 51. Qf2 c2 52. Bh6 Kh7 53. Bxf8 Qc4 54. Bh6 Qc7 55. Rh8+ 1-0

Skákþáttur Morgunblaðsins: Leynieinvígi Bobbys Fischers

Þegar Bobby Fischer sneri til Júgóslavíu sumarið 1992 og undirbjó sig fyrir „endurkomu-einvígið" við Boris Spasskí í Sveti Stefan og Belgrad kallaði hann sér til aðstoðar nokkra gamla vini, m.a. Eugenio Torre og frægasta skákmann Júgóslava, Svetozar Gligoric. Það var á fárra vitorði að til að undirbúa sig fyrir baráttuna við Spasskí tefldi Fischer æfingaeinvígi við Gligoric.

Fischer var kominn til Sveti Stefan á undan Spasski og bað Gligoric um að tefla við sig nokkrar skákir. Á þessum sumardvalarstað ríka og fræga fólksins bjó hann í húsi sem kvikmyndagyðjan Sofia Loren hafði haft til afnota. Þeir notuðu Fischer-klukkuna sem var þá dularfullur gripur og tímamörkin voru 91 mínúta á alla skákina og ein mínúta bættist við eftir hvern leik.

Ekki voru skákirnar skrifaðar niður á venjuleg skorblöð og þegar tefldar höfðu verið tíu skákir afthenti Gligoric óumbeðinn Fischer blöðin.

Höfundar nýútkominnar bókar, Bobby Fischer óritskoðaður, komust yfir þessi blöð og fimm skákir einvígisins, þrjár vinningsskákir Fischers og tvö jafntefli hafa birst opinberlega. Skákirnar leiða í ljós að Fischer var vel undirbúinn fyrir byrjanir sem komu upp í einvíginu við Spasskí. Þær bera vitni um að þættir, sem áður voru ríkjandi í fari hans svo sem skörp sýn á gagnatlögu í flókinni stöðu, voru þarna ennþá en það kemur á óvart að hann valdi svipaða leið í Kóngsindverskri vörn og Kasparov hafði áður gert.

Gligoric sem var 20 árum eldri tefldi fyrst við hinn 15 ára gamla Fischer á millisvæðamótinu í Portoroz árið 1958. Fyrst í stað gekk Fischer hörmulega gegn Gligoric en frá og með Ólympíumótinu í Havana 1966 hætti Júgóslavinn alveg að marka og tapaði fimm síðustu opinberu kappskákunum.

Sveti Stefan, Júgóslavíu 1992:

Svetozar Gligoric - Bobby Fischer

Kóngsindversk vörn

1. d4 Rf6 2. c4 g6 3. Rc3 Bg7 4. e4 d6 5. Rf3 O-O 6. Be2 e5 7. O-O Rc6 8. d5 Re7 9. Rd2

Þetta er stundum kallað klassíska afbrigði Kóngsindversku varnarinnar og Fischer fékk þennan leik á móti sér í 4. skák hins fræga einvígis við Bent Larsen í Denver 1971 og lék þá 9. ... c5.

9. ... a5 10. a3 Bd7 11. b3 c5 12. Hb1 b6 13. b4 axb4 14. axb4 Bh6 15. bxc5 bxc5 16. Rb3 Bxc1 17. Dxc1 Rc8 18. Ha1 Hb8 19. Ha3 Hb4

Fischer hefur teflt byrjunina á rökréttan hátt en staðan má heita í jafnvægi.

20. De3 Rb6 21. Rd2 Rg4 22. Bxg4 Bxg4 23. f4 exf4 24. Dxf4 Hb2 25. Ha7 Bd7 26. Rf3 f6

„Houdini" mælir með 26. ... Rxc4 t.d. 27. e5 Rxe5 28. Rxe5 dxe5 29. dxe5 He8 30. Df4 Bf5! os.frv. Leikur Fischers er „mannlegri".

27. Dxd6?

Ónákvæmni. Hvítur gat leikið 27. Rd1 en staðan má heita í jafnvægi eftir 27. ... Hc2 28. Dxd6 Hxg2+! 29. Kh1 He2 o.s.frv.

27. ... Hxg2+!

Krókur á móti bragði. Ef 28. Kxg2 kemur 28. ... Bh3+! og drottning á d6 fellur. Héðan í frá er taflmennska Fischers óaðfinnanleg.

28. Kh1 Hc2 29. Rd1 Bh3 30. Dxd8 Hxd8 31. Re3 Bxf1 32. Rxc2 Rxc4 33. Ra3 Rd6 34. e5 Be2 35. Rg1 Bd3 36. Rh3 fxe5 37. Rg5 h6 38. Re6 Hc8 39. Hg7 Kh8 40. Hd7 Rf5 41. d6 Rxa3 42. Rd8 Be4+ 43. Kg1 Bd5!

Gamalkunnugt þema úr skákum Fischers, biskupinn valdar „hring" riddarans og lengra kemst hvítur ekki. Gligoric gafst upp.

Helgi Ólafsson [e-mail]

-------------------------------------------

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is viku síðar en í sjálfu Morgunblaðinu.  

Grein þessi birtist í Sunnudagsmogganum, 1. apríl 2012.

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Training Game"] [Site "Yugoslavia"] [Date "1992.??.??"] [EventDate "?"] [Round "?"] [Result "0-1"] [White "Svetozar Gligoric"] [Black "Robert James Fischer"] [ECO "E97"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "86"] 1.d4 Nf6 2.c4 g6 3.Nc3 Bg7 4.e4 d6 5.Nf3 O-O 6.Be2 e5 7.O-O Nc6 8.d5 Ne7 9.Nd2 a5 10.a3 Bd7 11.b3 c5 12.Rb1 b6 13.b4 axb4 14.axb4 Bh6 15.bxc5 bxc5 16.Nb3 Bxc1 17.Qxc1 Nc8 18.Ra1 Rb8 19.Ra3 Rb4 20.Qe3 Nb6 21.Nd2 Ng4 22.Bxg4 Bxg4 23.f4 exf4 24.Qxf4 Rb2 25.Ra7 Bd7 26.Nf3 f6 27.Qxd6 Rxg2+ 28.Kh1 Rc2 29.Nd1 Bh3 30.Qxd8 Rxd8 31.Ne3 Bxf1 32.Nxc2 Nxc4 33.Na3 Nd6 34.e5 Be2 35.Ng1 Bd3 36.Nh3 fxe5 37.Ng5 h6 38.Ne6 Rc8 39.Rg7+ Kh8 40.Rd7 Nf5 41.d6 c4 42.Nd8 Be4+ 43.Kg1 Bd5 0-1

Skákþáttur Morgunblaðsins: Fjölmennasta Reykjavíkurskákmótið

Reykjavíkurskákmótið sem hófst í Hörpunni á þriðjudaginn er það langfjölmennasta frá upphafi en 198 skákmenn hófu keppni, þar af er ríflega helmingurinn útlendingar. Vegna þessa fjölda skýrast línur varla fyrr en um mitt mót. 40 skákmenn unnu tvær fyrstu skákir sínar þ.ám. hinn 16 ára Dagur Ragnarsson.

Heimsmeistari kvenna, Hou Yifan, hefur hvarvetna unnið hug og hjörtu manna og var hyllt sérstaklega á Íslandsmóti taflfélaga um síðustu helgi. Aðrir sigurstranglegir meðal þátttakenda eru Ítalinn Caruana, Cheparinov hinn búlgarski, Tékkinn Navara, einn besti skákmaður Englendinga, Gawain Jones auk fastagesta á borð við Ivan Sokolov og íslensku stórmeistarana en meðal þeirra er fimmfaldur sigurvegari þessara móta, Hannes Hlífar Stefánsson. Vel fer um keppendur í Hörpunni og skipulagning er skákhreyfingunni til mikils sóma. Fjölmargir hliðaratburðir gera þessa skákhátíð enn betri. Ef gagnrýna má einhvern lið þá finnst undirrituðum það helst til stutt. Með svo marga keppendur er eðlilegra að hafa t.d. ellefu umferðir.

Bolvíkingar Íslandsmeistarar

Selfyssingar tóku að sér að sjá um lokaumferðir Íslandsmóts taflfélaga og fóru þær fram í góðum salarkynnum Fjölbrautaskóla Suðurlands um síðustu helgi. Fyrir lokasprettinn var ljóst að Bolvíkingum yrði ekki þokað úr efsta sæti en til marks um hversu öflugt lið þeirra var má nefna að Jóhann Hjartarson og Jón L. Árnason tefldu á 5. og 6. borði a-sveitarinnar.

Lokaniðurstaðan varð þessi:

1. TB (a-sveit ) 42 ½ v. 2. Hellir 35 3. TV 34 v. 4. TR 32 ½ v. Alls tóku átta lið þátt í keppni 1. deildar. Goðinn varð sigurvegari 2. deildar.

Þrátt fyrir öruggan sigur sinn máttu Bolvíkingar þola tap fyrir TR í síðustu umferð. Á átta borðum lauk sjö skákum með jafntefli en Benedikt Jónasson náði óvænt mátsókn út úr gjörtapaðri stöðu gegn Braga Þorfinnssyni.

Íslandsmeistarinn Héðinn Steingrímsson náði sér vel á strik á Selfossi. Í eftirfarandi sigurskák gegn Úkraínumanninn Kuzubov sem tefldi fyrir Bolvíkinga náði hann góðri stöðu út úr byrjuninni og í 25. leik afréð hann að láta drottningu sína af hendi fyrir hrók, léttan og býsna framsækin frípeð. Lokaatlagan kom svo í 35. leik, eftir það ruddu hvítu peðin sér braut upp í borð:

Héðinn Steingrímsson - Júrí Kuzubov

Sikileyjarvörn

1. e4 c5 2. Rf3 Rc6 3. d4 cxd4 4. Rxd4 e5 5. Rb5 d6 6. c4 Be7 7. b3 a6 8. R5c3 Rf6 9. Bd3 Bg4 10. Be2 Be6 11. 0-0 0-0 12. a4 Hc8 13. Ra3 Rd4 14. He1 Db6 15. Hb1 Db4 16. Ra2 Da5 17. Bd2 Dc5 18. Bb4 Da7 19. Bd3 Bg4 20. Dd2 Rd7 21. Rc2 Rc6 22. Ba3 Rc5 23. Rc3 h6 24. Bf1 Bg5 25. Dxd6 b6 26. b4 Hfd8 27. bxc5 Hxd6 28. cxd6 Bd2 29. Rd5 Bxe1 30. Rxe1 Hb8 31. Rc2 Be6 32. h3 Bxd5 33. exd5 Rd4 34. Rxd4 exd4 35. a5!

- sjá stöðumynd -

35. ... b5 36. c5 Dd7 37. g4 b4 38. Hxb4 Hxb4 39. Bxb4 Da4 40. Be1 d3 41. c6 Kf8 42. c7 De8 43. Bb4 Kg8 44. Bxd3 g6 45. Bxa6

og svartur gafst upp.

Hlaupagarpurinn Baldur Möller

Greinarhöfundur kann þeim Jónasi Þorvaldssyni og Magnúsi Sólmundarsyni þakkir fyrir athugasemdir vegna greinar um Gunnar Gunnarsson. Baldur Möller varð árin 1935 og 1941 Íslandsmeistari í 200 og 400 metra hlaupi og var í boðhlaupssveit Ármanns sem varð Íslandsmeistari í 4x100 metra hlaupi.

Helgi Ólafsson [e-mail]

-------------------------------------------

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is viku síðar en í sjálfu Morgunblaðinu.  

Grein þessi birtist í Sunnudagsmogganum, 11. mars 2012

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþáttur Morgunblaðsins: Íslandsmeistari í skák og knattspyrnu

Við upptöku deildaskiptinga í knattspyrnu árið 1956 brá svo við að knattspyrnufélagið Valur varð Íslandsmeistari og kom það talsvert á óvart því að á þessum árum voru KR-ingar og Skagamenn turnarnir tveir í íslenskri knattspyrnu. Meðal leikmanna Vals var Gunnar Kristinn Gunnarsson sem einnig lék nokkra leiki með landsliði Íslands. Tíu árum síðar tefldi hann í landsliðsflokki á Skákþingi Íslands og hafði sigur eftir magnaða lokaumferð og tryggði sér sæti í sterku ólympíuliði Íslands sem tefldi á Ólympíumótinu í Havana á Kúbu, komst í A-úrslit og hafnaði í 11. sæti.

Gunnar hefur þá sérstöðu meðal íslenskra skákmanna að vera eini Íslandsmeistarinn í skák - en 33 skákmenn báru nafnbótina Skákmeistari Íslands á síðustu öld sé árið 2000 talið með - sem einnig hefur unnið Íslandsmeistaratitil í annarri grein.

Gunnar varð síðar forseti Skáksambandsins og liðsmaður í sigursælli sveit Útvegsbankans í hinni vinsælu skákkeppni stofnana. Hann heldur sér við á skáksviðinu með því að tefla reglulega í KR-klúbbnum og víðar. Á dögunum tók hann þátt í Gestamóti Goðans. Jón Þorvaldsson hafði veg og vanda af skipulagningu mótsins. Goðinn er upprunnin í Þingeyjarsýslunni en útibúið á höfuðborgarsvæðinu starfar undir kjörorðunum: 1. Góður félagsskapur 2. Góðar veitingar 3. Góð taflmennska.

Gestamótið var vel skipað en helsta markmið Jóns náðist; að fá til leiks meistara sem lítið hafa teflt opinberlega hin síðari ár, t.d. þá Björn Þorsteinsson, Harvey Georgsson og Björgvin Jónsson. Efstu menn urðu:

1. - 2. Dagur Arngrímsson og Sigurbjörn Björnsson 5 ½ v. ( af 7) 3. Sigurður Daði Sigfússon 5 v. 4. - 6. Björn Þorfinnsson, Björgvin Jónsson og Þröstur Þórhallsson 4 ½ v. Keppendur voru 22 talsins.

Þó að nokkur leyndarhjúpur hafi umlukið þetta mót, skákir mótsins t.a.m. birtar á pgn-skrá eins og venja er, tókst greinarhöfundi að veiða eftirfarandi skák upp úr Gunnari. Þróttmikil taflmennska hans vakti talsverða athygli enda lagði hann að velli einn öflugasta skákmann okkar:

Gunnar Gunnarsson - Þröstur Þórhallsson

Slavnesk vörn

1. d4 d5 2. c4 e6 3. Rc3 c6 4. e3 Rf6 5. Rf3 Rbd7 6. Bd3 dxc4 7. Bxc4 b5 8. Bd3 a6 9. O-O c5 10. De2 Bb7 11. Hd1 Dc7 12. Bd2 Bd6 13. h3 O-O 14. Hac1 Hac8 15. e4 e5

Ekki gekk 15. .. cxd4 vegna 16. Rxb5!

16. dxc5 Rxc5 17. Bb1 Db8 18. Bg5 Re8

Fullmikil eftirgjöf. Eftir 18. ... Rcd7 er staðan í jafnvægi.

19. Rd5 f6 20. Be3 Re6 21. a3 Hxc1 22. Hxc1 Kh8 23. Rh4! g6 24. Dg4 R8g7

25. Rxg6+!

Þessi fórn blasir við en vinningurinn engu að síður torsóttur.

25. ... hxg6 26. Dxg6 De8 27. Dh6+ Kg8 28. Rxf6+ Hxf6 29. Dxf6 Rh5

Liðsaflinn er svarti afar óhagstæður, hrókur og 1- 2 peð gegn biskup og riddara er yfirleitt kappnóg, en Þröstur teflir vörnina af mikilli útsjónarsemi.

30. Df5 Rhg7 31. Df3 Dg6 32. Hd1 Bc5 33. Bxc5 Rxc5 34. Hd8+ Kh7 35. Df8 Dc6 36. Dh8+ Kg6 37. Dh4 Rce6 38. Hd1 Rd4 39. Kh2 Rge6 40. Hd3 Dc1 41. Hg3+ Rg5 42. f4!

Þetta gegnumbrot ræður úrslitum.

42. ... Dxf4 43. Dxf4 exf4 44. e5+ Kh5 45. Hd3 Rde6 46. Hd6 f3 47. gxf3 Kh4 48. Kg2 Rxf3 49. Kf2 Rfg5 50. Bf5! Bc8 51. Ke3 Kg3 52. Hc6 Bd7 53. Hxa6 Rc7 54. Hg6 Rd5+ 55. Kd4 Kf4 56. Bxd7 Re7 57. Hf6 Kg3 58. Bxb5

og svartur gafst upp.

Helgi Ólafsson [e-mail]

-------------------------------------------

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is viku síðar en í sjálfu Morgunblaðinu.  

Grein þessi birtist í Sunnudagsmogganum, 26. febrúar 2012.

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþáttur Morgunblaðsins: Boris Spasskí 75 ára

Þann 30. janúar sl. varð Íslandsvinurinn Boris Spasskí 75 ára og gafst þá tími til upprifjunar á glæsilegum skákferli og mikilli dramatík sem náði hámarki í Reykjavík sumarið 1972. Á einum vefmiðli var dregin fram glæsileg sigurskák Spasskís yfir David Bronstein á sovéska meistaramótinu árið 1960 en viðureignin var sviðsett í upphafsatriði James Bond-myndarinnar From Russia with love en þar eigast við tveir skuggalegir náungar, Kroosteen og McAdams.

Þegar Spasskí kom hingað í ársbyrjun 2006 vegna málþings um Friðrik Ólafsson vék hann að eigin skákferli og taldi að sín bestu ár hefðu verið frá 1964 til ársins 1970. Um miðjan sjötta áratuginn varð hann heimsmeistari unglinga og ári síðar varð hann yngsti stórmeistari heims og virtust allir vegir færir. Þá kom Tal fram á sjónarsviðið og um tíma var eins og skákgyðjan hefði snúið baki við Spasskí. En á millisvæðamótinu í Amsterdam árið 1964 varð hann efstur ásamt Bent Larsen og fleirum og komst á beinu brautina aftur. Hann vann síðan áskorendakeppnina 1965 eftir sigra yfir Keres, Geller og Tal en ári síðar tapaði hann einvíginu um heimsmeistaratitilinn fyrir Tigran Petrosjan með minnsta mun. Framan af átti hann erfitt með að vinna skák en fór þá í smiðju til gamla heimsmeistarans Mikhaels Botvinniks sem gaf honum óvænt ráð - tapaðu fyrst einni!

Eftir stóra sigra yfir Geller, Larsen og Kortsnoj 1968 tefldi hann aftur um heimsmeistaratitilinn við Petrosjan og þetta vor árið 1969 gekk betur, hann vann 12 ½ : 10 ½. Ári síðar lagði hann Bobby Fischer að velli í frægu 1. borðs uppgjöri á ólympíumótinu í Siegen og stóð þá á hátindi getu sinnar.

Í seinna einvíginu við Petrosjan sýndi Spasskí allar sínar bestu hliðar, hann undirbjó sig með því athuga ljósmyndir sem teknar voru 1966 og gat lesið úr svipbrigðum Armenans hvernig hann mat stöðuna. Hættulegastur var Tigran þegar hann var órólegur og taugaóstyrkur en alveg sauðmeinlaus ef hann gaf sig út fyrir að vera öruggur í fasi.

Í eftirfarandi skák sem tefld var undir lok einvígisins gerði Spasskí út um taflið með leiftursókn:

HM einvígið 1969; 21. skák:

Boris Spasskí - Tigran Petrosjan

Sikileyjarvörn

1. e4 c5 2. Rf3 d6 3. d4 cxd4 4. Rxd4 Rf6 5. Rc3 a6 6. Bg5 Rbd7 7. Bc4 Da5 8. Dd2 h6

Þessi leikur átti eftir að reynast Petrosjan illa. Mun eðlilegra er 8. ... e6 og - b5 við tækifæri.

9. Bxf6 Rxf6 10. O-O-O e6 11. Hhe1 Be7 12. f4 O-O 13. Bb3 He8 14.Kb1 Bf8 15. g4!

Blásið til sóknar. Hann gat líka leikið 15. f5 en þessi leikur er óþægilegri.

15. ... Rxg4 16. Dg2 Rf6 17. Hg1 Bd7 18. f5! Kh8

Eftir þennan leik verður ekkert við ráðið, nauðsynlegt var 18. ... De5 t.d. 19. Rf3 Dc5 og svartur heldur í horfinu.

19. Hdf1 Dd8 20. dxe6 fxe6 21. e5!

Rýmir e4-reitinn og allir menn hvíts taka þátt í sókninni.

21. ... Re4 dxe5

( STÖÐUMYND)

22. Re4! Rh5

Alls ekki 21. ... 23.Hxf8+! og 24. Dxg7 mát. Spasskí leiðir skákina til lykta með tveim hnitmiðuðum leikjum.

23. Dg6! exd4 24. Rg5!

- og Petrosjan gafst upp.

Margir hafa spurt um líðan Spasskís eftir alvarlegt heilablóðfall haustið 2010. Vitað er að hann lamaðist öðrum megin og er hreyfihamlaður en hann hlaut ekki heilaskaða að öðru leyti.

Helgi Ólafsson [e-mail]

-------------------------------------------

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is viku síðar en í sjálfu Morgunblaðinu.  

Grein þessi birtist í Sunnudagsmogganum, 12. febrúar 2012.

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Moscow"] [Site "m"] [Date "1969.01.20"] [EventDate "?"] [Round "19"] [Result "1-0"] [White "Boris Spassky"] [Black "Petrosian"] [ECO "B94"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "47"] 1. e4 c5 2. Nf3 d6 3. d4 cxd4 4. Nxd4 Nf6 5. Nc3 a6 6. Bg5 Nbd7 7. Bc4 Qa5 8. Qd2 h6 9. Bxf6 Nxf6 10. O-O-O e6 11. Rhe1 Be7 12. f4 O-O 13. Bb3 Re8 14. Kb1 Bf8 15. g4 Nxg4 16. Qg2 Nf6 17. Rg1 Bd7 18. f5 Kh8 19. Rdf1 Qd8 20. fxe6 fxe6 21. e5 dxe5 22. Ne4 Nh5 23. Qg6 exd4 24. Ng5 1-0