Skákþáttur Morgunblaðsins: Spasskí var verðugur heimsmeistari

Þessa dagana er þess minnst með margvíslegum hætti að 40 ár eru liðin síðan Fischer og Spasskí háðu einvígi sitt í Reykjavík. Á Þjóðminjasafninu hefur síðan í mars staðið yfir sýning tengd einvíginu og Reykjavíkurborg mun í samvinnu við skákhreyfinguna minnast einvígisins með afmælisskákmóti í byrjun september nk. Það er kannski að bera í bakkafullan lækinn að falla um þennan viðburð en hin síðari ár hefur umfjöllun fjölmiðla að miklu leyti snúist um áskorandann „duttlungafulla" og kominn tími til að halda á lofti merki Spasskís. Þó að hann hafi tapað einvíginu vann hann samt hjörtu Íslendinga.

Ég er ekki viss um að margir hafi sett sig inn í afrekaskrá Spasskís þegar einvígið hófst. Hann taldi síðar að árin frá 1964 til 1970 hefðu verið sín bestu og forvitnileg fannst mér sú staðhæfing hans að fáir hefðu staðist honum snúning í erfiðasta þætti skákarinnar, miðtöflunum.

Spasskí vann sex áskorendaeinvígi árin 1965 og ´68, gegn Keres, Geller (tvisvar), Tal, Larsen og Kortsnoj með yfirburðum og í lokaeinvíginu gegn Kortsnoj ´68 sem fram fór í Kænugarði er hægt að finna nokkur dæmi um hæfni Spasskís á sviði miðtaflanna. Lítum á dæmi sem rataði í bókina Hugsaðu eins og stórmeistari:

7. einvígisskák:

-Sjá stöðumynd 1-

Spasskí - Kortsnoj

Með mikill hægð lék Spasskí óvæntan leik, 26. Db6. Þegar maður er í góðu formi þá „koma svona leikir til manns," sagði meistari nokkur. Spasskí vissi auðvitað að stundum fyrirfinnst nokkuð sem kalla má leikþröng í miðtafli. Það var líka svolítill sálfræðilegur undirtónn; Spasskí vildi bregðast við varnarhugmynd Kortsnojs, sem var að komast í tímahrakið sitt. Taldi sig geta svarað í sömu mynt eftir hinn dularfulla leik, lék 26. ...Kg7 en þá kom 27. Rd5! og Kortsnoj átti við óyfirstíganlega erfiðleika að etja og tapaði í 35 leikjum.

Spasskí vann lokaeinvígið við Kortsnoj árið 1968 6 ½ : 3 ½. Kortsnoj var ekkert blávatn, þetta árið vann hann stórmótið í Wijk aan Zee með 12 v. af 15 mögulegum og lagði bæði Reshevsky og Tal í áskorendaeinvígjunum. Kortsnoj reyndi að svara fyrir sig í næstu skák:

8. einvígisskák:

Kortsnoj - Boris Spasskí

Vængtafl

1. c4 e6 2. g3 d5 3. Bg2 Rf6 4. Rf3 Be7 5. O-O O-O 6. b3 b6 7. Bb2 Bb7 8. e3 c5 9. De2 Rc6 10. Hd1 Hc8 11. d3 Dc7 12. Rc3 Hfd8 13. Rh4 dxc4 14. bxc4 a6 15. Hab1 Ra7 16. Bxb7 Dxb7 17. Rf3 b5 18. Rd2 Dd7!

Byrjunin flokkast undir vængtafl, þessi leikur og 15. ... Ra7 eru eftirtektarverðir.

19. Rde4 b4! 20. Rxf6 Bxf6 21. Re4 Bxb2 22. Hxb2 f5 23. Rg5 Rc6 24. f4?

Hér missti Kortsnoj af besta leiknum, 24. d4! sem svartur getur svarað með 24. .. h6, ekki 24. ... cxd4 25. exd5 Rxd4? 26. Hxd4 Dxd4 27. Dxe6+ og vinnur.

24. ... e5 25. Dh5 h6 26. Rf3 De6 27. Rxe5 Rxe5 28. fxe5 Dxe5 29. He2 Hc6 30. Df3 Hcd6 31. Hed2 a5!

Möguleikar svarts eru betri vegna peðameirihlutans á a- og b-línunni.

32. Df4 De6 33. Kf2 a4 34. Ke2 g5 35. Df2 Kg7 36. h4 De5 37. Df3 He8 38. Kf2 gxh4 39. gxh4 Hg6 40. Hh1

40. ... f4!

Gamalkunnugt þema, leikur peðinu ofan í þrælvaldaðan reit.

41. exf4 Dd4+ 42. Kf1 h5!

Rýmir h6-reitinn fyrir kónginn og hótar 43. ... He3. Kortsnoj gafst upp.

 

Helgi Ólafsson [e-mail]

-------------------------------------------

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is viku síðar en í sjálfu Morgunblaðinu.  

Grein þessi birtist í Sunnudagsmogganum, 8. júlí 2012.

Skákþættir Morgunblaðsins

Veljið skák (2 alls): 1: Boris Spassky - Viktor Korchnoi 2: Viktor Korchnoi - Boris Spassky

[Event "Kiev cf ,CAND"] [Site "Kiev cf ,CAND"] [Date "1968.??.??"] [EventDate "?"] [Round "07"] [Result "1-0"] [White "Boris Spassky"] [Black "Viktor Korchnoi"] [ECO "E83"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "69"] 1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 Bg7 4. e4 d6 5. f3 O-O 6. Be3 Nc6 7. Nge2 a6 8. Nc1 e5 9. d5 Nd4 10. Nb3 Nxb3 11. Qxb3 c5 12. dxc6 bxc6 13. O-O-O Be6 14. Qa3 Ne8 15. h4 f6 16. c5 Rf7 17. Qa4 Qc7 18. Bc4 Bxc4 19. Qxc4 Bf8 20. h5 dxc5 21. hxg6 hxg6 22. Qe6 Rd8 23. Rxd8 Qxd8 24. Rd1 Qe7 25. Qxc6 Nc7 26. Qb6 Kg7 27. Nd5 Qe6 28. Bxc5 Bxc5 29. Qxc5 Nb5 30. Qe3 Qc6+ 31. Kb1 Nd4 32. Rc1 Qb5 33. Nc7 Qe2 34. Ne6+ Kh7 35. Qh6+ 1-0

[Event "Kiev cf ,CAND"] [Site "Kiev cf ,CAND"] [Date "1968.??.??"] [EventDate "?"] [Round "08"] [Result "0-1"] [White "Viktor Korchnoi"] [Black "Boris Spassky"] [ECO "A14"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "84"] 1. c4 e6 2. g3 d5 3. Bg2 Nf6 4. Nf3 Be7 5. O-O O-O 6. b3 b6 7. Bb2 Bb7 8. e3 c5 9. Qe2 Nc6 10. Rd1 Rc8 11. d3 Qc7 12. Nc3 Rfd8 13. Nh4 dxc4 14. bxc4 a6 15. Rab1 Na7 16. Bxb7 Qxb7 17. Nf3 b5 18. Nd2 Qd7 19. Nde4 b4 20. Nxf6+ Bxf6 21. Ne4 Bxb2 22. Rxb2 f5 23. Ng5 Nc6 24. f4 e5 25. Qh5 h6 26. Nf3 Qe6 27. Nxe5 Nxe5 28. fxe5 Qxe5 29. Re2 Rc6 30. Qf3 Rcd6 31. Red2 a5 32. Qf4 Qe6 33. Kf2 a4 34. Ke2 g5 35. Qf2 Kg7 36. h4 Qe5 37. Qf3 Re8 38. Kf2 gxh4 39. gxh4 Rg6 40. Rh1 f4 41. exf4 Qd4+ 42. Kf1 h5 0-1