Skákþáttur Morgunblaðsins: Ólympíuskákmótið hefst á þriðjudag

Íslenska liðið sem teflir í opnum flokki Ólympíumótsins í Istanbúl, sem hefst þriðjudaginn 28. ágúst nk., er skipað Héðni Steingrímssyni, Hannesi Hlífar Stefánssyni, Henrik Danielsen, Hjörvari Steini Grétarssyni og Þresti Þórhallssyni. Greinarhöfundur er liðsstjóri. Kvennasveitin er skipuð Lenku Ptacnikovu, Hallgerði Helgu Þorsteinsdóttur, Jóhönnu Björgu Jóhannsdóttur, Tinnu Kristínu Finnbogadóttur og Elsu Maríu Kristínardóttur. Liðsstjóri er Davíð Ólafsson.

Ólympíuskákmótin eiga sér merka sögu sem slóðin olimpbase.org rekur vel. Fyrsta stóra afrekið unnu Íslendingar í Buenos Aires árið 1939 þegar lið Íslands vann B-flokkinn og bikarinn Copa Argentina. Jón Guðmundsson vann allar skákir sínar í úrslitakeppninni, tíu talsins. Ísland komst í A-úrslit í Amsterdam 1954 og í Havana 1966 og á árunum 1980-1996 var íslenska liðið iðulega í keppni við bestu liðin, þrisvar meðal átta efstu liða.

Í kvennaflokki sendu Íslendingar fyrst lið til keppni í Buenos Aires árið 1978. Rígfullorðin hugsjónakona, Birna Norðdahl, dreif stöllur sínar áfram og alla leiðina til Argentínu og kvennalið tefldi fram að Ol í Dubai 1986. Þá varð hlé en árið 2000 tók Guðfríður Lilja Grétarsdóttir upp keflið fyrir kvenþjóðina.

Á fyrstu ólympíumótunum voru Bandaríkjamenn sigursælir eða þar til Sovétmenn hófu þátttöku árið 1952. Það þóttu mikil tíðindi ef liðsmaður þeirra tapaði skák og nokkrum sinnum sigldu allir sveitarmeðlimir taplausir í gegn, síðast í Nissa árið 1974. Tigran Petrosjan tapaði sinni fyrstu skák á ólympíumóti árið 1972 og Boris Spasskí tapaði í fyrsta og eina skiptið í Buenos Aires árið 1978.

Hvað varðar sigurstranglegustu liðin nú má nefna að Armenar unnu mótin 2006 og 2008. Þeir verða í baráttunni um gullið sem og núverandi ólympíumeistarar frá Úkraínu. Kínverjar eru hið nýja stórveldi skákarinnar, í báðum flokkum. Og kannski ná Rússar að reka af sér slyðruorðið en án Kasparovs hafa Rússar aldrei unnið Ólympíumót.

Margar frægar skákir hafa verið tefldar á ólympíumótunum og leitar hugurinn víða, staðnæmist að lokum hjá vini okkar sem var í fréttum á dögunum þegar hann fetaði slóð rithöfundarins mikla, Leo Tolstoj - og flúði eiginkonu sína:

Ol - Varna 1962

Boris Spasskí - Larry Evans

Kóngsindversk vörn

1.d4 Rf6 2. c4 g6 3. Rc3 Bg7 4. e4 d6 5. f3

Sämisch-afbrigðið var alltaf hættulegt vopn í höndum Spasskí.

5. ... c6 6. Be3 a6 7. Dd2 b5 8. O-O-O

Enn þann dag í dag er þetta talinn hættulegasta leiðin. Líkt og í Dreka-afbrigði Sikileyjarvarnar blæs hvítur til sóknar á kóngsvæng.

8. ... bxc4 9. Bxc4 O-O 10. h4 d5 11. Bb3 dxe4 12. h5!

Spasskí gerði sér enga grillu út af einu peði og Evans var þekktur fyrir að hirða það sem að honum var rétt.

12. ... exf3 13. hxg6 hxg6 14. Bh6 fxg2 15. Hh4! Rg4 16. Bxg7 Kxg7 17. Dxg2 Rh6 18. Rf3 Rf5 19. Hh2 Dd6 20. Re5 Rd7 21. Re4 Dc7 22. Hdh1

Það var magnað hvernig Spasskí jók sóknarmáttinn. Svartur er varnarlaus.

22. ... Hg8 23. Hh7+ Kf8 24. Hxf7+ Ke8

25. Dxg6!

Glæsilegur lokahnykkur. Svartur verður mát eftir 25. ... Hxg6 26. Hh8+ o.s.frv.

25. ... Rxe5 26. Hf8+!

- og Evans gafst upp enda mát í næsta leik, t.d. 26. ... Kd7 27. Be6 mát.

Helgi Ólafsson [e-mail]

-------------------------------------------

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is viku síðar en í sjálfu Morgunblaðinu.  

Grein þessi birtist í Sunnudagsmogganum, 26. ágúst 2012.

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Varna"] [Site "Ol"] [Date "1962.??.??"] [EventDate "?"] [Round "?"] [Result "1-0"] [White "Boris Spassky"] [Black "Larry Melvyn Evans"] [ECO "E80"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "51"] 1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 Bg7 4. e4 d6 5. f3 c6 6. Be3 a6 7. Qd2 b5 8. O-O-O bxc4 9. Bxc4 O-O 10. h4 d5 11. Bb3 dxe4 12. h5 exf3 13. hxg6 hxg6 14. Bh6 fxg2 15. Rh4 Ng4 16. Bxg7 Kxg7 17. Qxg2 Nh6 18. Nf3 Nf5 19. Rh2 Qd6 20. Ne5 Nd7 21. Ne4 Qc7 22. Rdh1 Rg8 23. Rh7+ Kf8 24. Rxf7+ Ke8 25. Qxg6 Nxe5 26. Rf8+ 1-0