Skák.is

Færsluflokkur: Skákþættir Morgunblaðsins

14.1.2017 | 20:00

Skákþáttur Morgunblaðsins: Leikurinn sem birtist ekki á tölvuskjánum

Greinarhöfundur var að fylgjast með Guðmundi Kjartanssyni í beinni útsendingu frá lokaumferð Hastings-mótsins sl. fimmtudag. Hann var í baráttunni um efsta sætið, aðeins ½ vinningi á eftir efstu mönnum. Og taflmennska hans var skínandi góð. Indverskur andstæðingur hans reyndi að flækja taflið, fyrst með peðasókn á kóngsvæng og síðan einhverju sprikli á drottningarvæng. Guðmundur svaraði með því að gefa skiptamun og opna síðan á kóngsstöðu Indverjans. Gamalkunnir taktar Friðriks Ólafssonar frá Hastings á sjötta áratug síðustu aldar komu upp í hugann. Til þess að bæta um betur fórnaði Guðmundur manni. Hann var hrók undir en menn biðu eftir því að hann léki peði til f7. Fleira þurfti ekki til. En leikurinn sá birtist aldrei á tölvuskjánum; í staðinn lék hann biskup upp í borð og varð mát. Sorgleg endalok:

Hastings 2017; 9. umferð:

Guðmundur Kjartansson – Das Arghyadip

Enskur leikur

1. c4 Rf6 2. Rc3 e5 3. Rf3 Rc6 4. g3 d5 5. cxd5 Rxd5 6. Bg2 Rb6 7.

O-O Be7 8. Hb1 g5

Viktor Kortsnoj lék þessu fyrstur manna en Guðmundur lætur ekki slá sig út af laginu.

9. d3 g4 10. Rd2 Be6 11. b4 h5 12. b5 Ra5 13. Dc2 a6 14. Bb2 f6 15. a4 h4 16. Rce4 hxg3 17. hxg3 Rd5 18. Hfc1 axb5 19. axb5 b6 20. Rc3 Rb4 21. Dd1 Ra2 22. Rxa2 Bxa2

23. Da4!

Hann gat líka leikið 23. Bxa8 og siðan lokað með e2-e4.

23. ... Bxb1 24. Hxb1 Hg8 25. De4! Ha7 26. d4! Kf8 27. dxe5! Dxd2 28. exf6 Bc5

Og nú blasir vinningsleiðin við, 29. f7! t.d. 29. ... Kxf7 30. Df5+ Ke7 31. Bf6+ Ke8 32. De6+ Kf8 33. Bd5! og svartur er varnarlaus.

29. Bc1??

Það er ekki hægt að skýra þennan afleik, sem eyðileggur frábæra skák, með því að Guðmundur hafi leikið of hratt. Það gerði hann ekki og hann átti nægan tíma á klukkunni. Eina skýringin hlýtur að vera sú að hann hafið talið hrókinn valda e1-reitinn.

29. .. De1+ 30. Kh2 Hh8+

– og hvítur gafst upp.

Skákþing Reykjavíkur og Nóa Síríus-mótið

Af skráningu keppenda að dæma má ætla að Skákþing Reykjavíkur sem hefst á morgun í húsakynnum TR við Faxafen verði vel skipað en meðal þátttakenda eru Guðmundur Kjartansson, bræðurnir Bragi og Björn Þorfinnssynir og Dagur Ragnarsson. Fleiri kunnir meistarar eiga eftir að bætast í hópinn en tefldar verða níu umferðir eftir svissneska kerfinu og fara þær fram á sunnudögum og miðvikudögum. Skákstjóri verður Ríkharður Sveinsson.

Á þriðjudaginn kl. 19 hefst svo í Stúkunni á Kópavogsvelli Nóa Sírusmótið – Gestamót Hugins og Breiðabliks. Það er Jón Þorvaldsson skákmótafrömuður sem hefur haft veg og vanda af skipulagningunni undanfarin ár og hefur af mikilli fortölulist tekist að fá til keppni marga nafntogaða skákmeistara. Teflt er einu sinni í viku í tveim riðlum, alls sex umferðir. Dagsetningar mótsins rekast ekki á við Skákþing Reykjavíkur svo að sumir verða með í báðum mótunum. Mesta athygli vekur þátttaka Jóhanns Hjartarsonar og Jóns L. Árnasonar en aðrir kunnir kappar eru Helgi Áss Grétarsson, Þröstur Þórhallsson, Guðmundur Kjartansson, Jón Viktor Gunnarsson, Björn Þorfinnsson, Björgvin Jónsson og svo margir af sterkustu ungu skákmönnum okkar. Þá hefur Jóni tekist að laða til keppni á ný meistara sem ekki hafa teflt lengi, Jón Hálfdánarson og Björn Halldórsson.

------------------

Skákþættir Morgunblaðsins eftir Helga Ólafsson birtast u.þ.b. viku síðar á Skák.is.

Grein þessi birtist í Morgunblaðinu 7. janúar 2017

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþættir Morgunblaðsins | Breytt s.d. kl. 20:03 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)

7.1.2017 | 20:00

Skákþáttur Morgunblaðsins: Lausnir á jólaskákþrautum

M. Lipton 1965

Hvítur leikur og mátar í 2. leik

Lausn: 1. Bf5

a) 1. ... Kxb5 2. Rc3 mát; b) 1. ... axb5 2. Rxc5 mát. c) 1. ... Kxb3 2. Rxc5 mát.

H.D.O. Bernand 1903

Hvítur leikur og mátar í 2. leik.

Lausn: 1. Ha1

a) 1. ... Kf5 2. Db1 mát; b) 1. ... d5 2. Bd3 mát. c) 1. ... e6 2. Rxd6 mát. d) 1. ... e5 2. Rxd6 mát.

W. Shinkman 1877

Hvítur leikur og mátar í 2. leik

Lausn: 1. Ba4

a) 1. ... Kxd5 2. Bb3 mát; b) 1. ... d6 2. Rbc7 mát; c) 1. ... f6 2. Rdc7 mát; d) 1. ... f5 2. Dg8 mát.

1. O. Würzburg 1896

Hvítur leikur og mátar í 3. leik

Lausn: 1. Bh3

a) 1. ... a5 2. Da6+ Kxa6 3. Bc8 mát; b) 1. ... e4 2. Dg4 og 3. Dc8 mát;; c) 1. ... Ka8 2. Dg4 og 3. Dc8 mát; d) 1. ... Kb8 2. Dg4 og 3. Dc8 mát; e) 1. ... Kc7 2. Dg4 e1) 2. ... Kd8 3. Dd7 mát; e2) 2. ... Kb8 3. Dc8 mát.

A. Kraemer 1936

Hvítur leikur og mátar í 3. leik

Lausn: 1. Hb1 Kg7 2. Db7+

a) 2. ... Kh8 3. Db2 mát; b) 2. ... Kh6 3. h8(D) mát; c) 2. ... Kf6 3. Hb6 mát; d) 2. ... Kf8 3. h8(D) mát.

E. Pogosjants 1964

Hvítur leikur og vinnur.

Lausn: 1. Kf6 Kh6 2. d6 Re8+!

Góð vörn. Eftir 2. ... e3 3. d7 e2 4. Bxe2 Re8+ 5. Ke7 vinnur hvítur auðveldlega.

3. Bxe8 e3 4. d7 e2 5. d8(R)! e1(R)

Ekki 5. ... e1(D) 6. Rf7+ Kh5 7. Re5+ og svartur verður mát eða drottningin fellur; 7. ... Kh6 8. Rg4 mát eða 7. ... Kh4 8. Rf3+ og síðan 9. Rxe1. Endataflið með kóng, biskup og riddara gegn kóngi er fræðilega unnið þó að góða tækni þurfi til.

6. Rc6 riddaraleikur 7. Re7 riddaraleikur 8. Rg8 mát.

------------------

Skákþættir Morgunblaðsins eftir Helga Ólafsson birtast u.þ.b. viku síðar á Skák.is.

Grein þessi birtist í Morgunblaðinu 31. desember 2016

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþættir Morgunblaðsins | Breytt 3.1.2017 kl. 12:36 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)

31.12.2016 | 20:00

Skákþáttur Morgunblaðsins: Jólaskákþrautir

Eins og stundum áður um jólin leggur skákpistlahöfundur blaðsins nokkrar skákþrautir fyrir lesendur sína, en lausnir munu birtast í blaðinu á gamlársdag. Þrautirnar eru fengnar úr efnivið sem enski stórmeistarinn og stærðfræðingurinn John Nunn hefur tekið saman og birt opinberlega. Varla hefur nokkur núlifandi skákmeistari ritað jafn mikið um skákþrautir og Nunn. Hann var um langt skeið einn fremsti skákmaður Englendinga og hefur þrisvar sigrað á heimsmeistaramótinu í skákdæmalausnum. Í þeim keppnum fá þátttakendur sex klukkustundir til að leysa geysilega erfið dæmi af margvíslegum toga. Þótt Íslendingar hafi eignast nokkra skákdæmahöfunda hefur enginn Íslendingur tekið þátt í alþjóðlegum mótum á þessum vettvangi.

Skákþættir Morgunblaðsins | Breytt s.d. kl. 22:28 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)

24.12.2016 | 20:00

Skákþáttur Morgunblaðsins: Bræðurnir hækkuðu um ríflega 500 elo-stig

Alþjóðaskáksambandið FIDE hóf að birta styrkleikalista sinn byggðan á elo-stigum árið 1970. Á fyrsta listanum var fjöldi skákmanna í kringum 600 talsins og enginn þeirra var undir 2200 elo-stigum. Í dag eru nokkur hundruð þúsund manns og konur á elo-lista FIDE. Elo-stigin eru að einhverju leyti einnig notuð sem viðmiðun í ýmsum öðrum keppnisgreinum, t.d. í snóker, amerískum ruðningi og hafnabolta.

Það er margt sem elo-stigin mæla ekki; glæsileg afrekaskrá er ekki metin sérstaklega, né heldur hugkvæmni eða sköpunargáfa. Oft virðist mönnum umbunað um of fyrir íhaldssama og leiðinlega taflmennsku. Samanburður á skákmönnum milli tímabila byggður á elo-stigum er líka hæpinn vegna „verðbólgu“ í stigunum. Og þó. Nýlega birti vefsíðan chess.com niðurstöðu byggða á tölvuútreikningum á nákvæmni leikja heimsmeistarans Magnúsar Carlsen á síðustu fimm árum og fékk hann einkunnina 98,38%. Fyrir sitt besta fimm ára tímabil var Bobby Fischer með 97,59% nákvæmni og Garrí Kasparov 97,51%.

Magnús hefur mest náð 2882 elo-stigum en Garrí Kasparov 2851. Það er of snemmt að efna til uppgjörs en langur ferill Kasparovs er ríkari að innihaldi.

Einn galli við stigakerfið hefur löngum verið talinn sá að stigin virðast ekki ganga í takt við framfarir ungra skákmanna. Við því var brugðist með því að hækka stuðul skákmanna 17 ára og yngri upp í 40 elo-stig á hvern vinning.

Á tveim opnum mótum sem lauk um síðustu helgi, annarsvegar í Róm þar sem tefldu bræðurnir Aron Thor Mai og Alexander Oliver Mai, og hinsvegar í Benidorm þar sem bræðurnir Óskar Víkingur og Stefán Orri Davíðssynir voru meðal þátttakenda, skilaði frammistaða þessara hækkun upp á 514 elo-stig.

Í Róm vann Alexander gullverðlaun í stigaflokknum 1500-1799 elo, hlaut 5 vinninga af níu og hækkaði um 120 elo-stig. Eldri bróðir hans, Aron Thor, tefldi við stigahærri skákmenn allt mótið og hækkaði um 72 elo-stig. Hann átti glæsilega leikfléttu sem tekið var eftir:

Aron Thor – Rinaldo

26. Hb3 Dd2 27. Hg3 Hxc2 28. Rf5!

Aron var í tímahraki og sá að jafntefli var að hafa með 28. Hxg7+ Kxg7 29. Rf5+ Kg8 30. Rh6+ Kg7 31. Rf5+ o.s.frv. en þetta er enn sterkara.

28. ... Hc6

Hægt var að verjast með 28. ... Hc7 þó hvíta staðan sé betri eftir 29. Df6! Rg5! 30. Dxg5 með sterkri sókn.

29. Rh6+! Kh8 30. Rxf7+ Kg8 31. Rg6+ Kh8 32. Dg8+! Hxg8 33. Rf7 mát.

Á Benidorm tefldu bræðurnir Óskar Víkingur 11 ára og Stefán Orri 10 ára á tveim mótum, fyrst á opnu móti og síðan á aldursskiptu unglingamóti. Á þessum tveim mótum hækkaði Óskar Víkingur um 136 elo-stig sem er ekki lítið en yngri bróðirinn Stefán Orri vann flokk keppenda 10 ára og yngri, hlaut þar 5 ½ vinning af sex mögulegum og hækkaði um 186 elo-stig. Þeir fiska sem róa.

Í umferð opna mótsins sýndi Óskar Víkingur mikla keppnishörku í vondri stöðu í 5. umferð gegn mun stigahærri andstæðingi:

Louis Fernandes – Óskar Víkingur

Það virðist fokið í flest skjól en Óskar var ekki af baki dottinn:

24. ... Hg7 25. Bxg7 Kxg7 26. gxh7 Db2!? 27. h8(D)+ Hxh8 28. Hxh8 Kxh8 29. Df1?

Allir hróksleikir hefðu unnið.

29. ... Dg7+! 30. Kh1 Rf2+!

Nú varð hvítur að gefa hrókinn á a1. Í jöfnu drottningaendatafli átti Óskar Víkingur svo síðasta orðið og vann!

Grein þessi birtist í Morgunblaðinu 17. desember 2016

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþættir Morgunblaðsins | Breytt s.d. kl. 20:53 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)

17.12.2016 | 20:00

Skákþáttur Morgunblaðsins: Mark Taimanov var frægastur fyrir einvígið við Fischer

Hann var gæfumaður í lífinu en er samt frægastur fyrir að tapa með núlli í einvígi við Bobby Fischer í Vancouver í Kanada vorið 1971. Rússneski stórmeistarinn Mark Taimanov sem lést þann 28. nóvember sl., 90 ára að aldri, var eitt af óskabörnum Sovétríkjanna; hann lék kornungur stórt hlutverk í frægri kvikmynd um Beethoven, fékk tónlistaruppeldi sem aflaði honum heimsfrægðar sem m.a. kom fram í því að verk sem hann flutti tvíhent með fyrstu eiginkonu sinni Kjuob Bruk var nýlega gefið út af stóru forlagi, Philips & Steinway, undir titlinum Great pianists of the 20th century. Löngu fyrir einvígið við Fischer var Taimanov landsfrægur hér – fyrst þegar hann tapaði fyrir Friðriki Ólafssyni á skákmótinu í Hastings um áramótin 1955–´56 og nokkrum vikum síðar tefldi hann hér á landi en jafnteflisskák við Benóný Benediktsson á Guðjóns-mótinu verður lengi í minnum höfð. Þetta sama ár varð Taimanov Sovétmeistari eftir aukakeppni við Spasskí og Averbakh.

Taimanov mátti þola margháttaðar kárínur af hendi yfirvalda þegar hann sneri til baka eftir einvígið við Fischer. Tollverðir veiddu upp úr farangri hans bannfærða bók eftir Alexandr Solzhenitsyn og erlendan gjaldeyri. Fyrir þessar syndir en fyrst og fremst 0:6 tapið var hann settur í keppnisbann og farbann, sviptur launum, titlum og tækifærum og var um skeið það sem kalla mátti óæskileg persóna í Sovét. Þegar eiginkonan svo yfirgaf hann leystist hinn frægi píanó-dúett sjálfkrafa upp. Um þetta tímabil skrifaði Taimanov síðar bókina: Hvernig ég varð fórnarlamb Fischers.

Um mitt sumar 1971 mildaðist þó afstaðan til hans; Bent Larsen tapaði nefnilega líka 0:6 fyrir Fischer og svo féll síðasta vígið; Tigran Petrosjan steinlá um haustið í Buenos Aires, 2 ½ : 6 ½, og Bobby Fischer vann réttinn til að skora á heimsmeistarann, Boris Spasskí.

Hlutlæg endurskoðun á einvígi Fischers og Taimanovs leiðir í ljós að barátta þeirra var afar innihaldsrík. Við undirbúning naut Taimanov aðstoðar gamla heimsmeistarans Botvinniks sem sat heima en fékk leikina gefna upp í langlínusamtali. Honum var ekki skemmt þegar Taimanov klúðraði jafntefli í þessari stöðu:

Vancover 1971; 2. einvígisskák:

Fischer – Taimanov

Fischer var snillingur með hvítreita biskupinn en Botvinnik sá á augabragði að svartur gæti náð jafntefli, 81. ... Rd3 82. h4 Rf4 83. Kf5 Kd6 84. Kxf4 Ke7 og kóngurinn kemst til h8 og staðan er fræðilegt jafntefli. Taimanov lék hinsvegar 81. ... Ke4?? og Fischer svaraði að bragði, 82. Bc8! og nú var ekki nokkur leið að hindra för h-peðsins upp í borð.

En öll él styttir upp um síðir. Hann varð heimsmeistari öldunga árið 1994, kvæntist aftur og eignaðist tvíbura 78 ára gamall. Taimanov hvíldi sig á skákinni með því að spila á tónleikum og hvíldi sig á píanóleik með því að tefla. Árið 1977 skein stjarna Karpovs heimsmeistara skært og þeir mættust á heimavelli:

Leningrad 1977:

Karpov – Taimanov

Karpov sem skynjaði hættu betur en flestir uggði ekki að sér í þessari stöðu sem er í dínamísku jafnvægi og lék 37. b6 en eftir 37. ... Ha1! 38. Hb1 kom alveg óvænt 38. ... Rg3 +! og hvítur gafst upp því að 39. hxg3 er svarað með 39. .. Ha8! með óverjandi máthótun á h8.

Grein þessi birtist í Morgunblaðinu 10. desember 2016

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþættir Morgunblaðsins | Breytt 12.12.2016 kl. 14:30 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)

10.12.2016 | 20:00

Skákþáttur Morgunblaðsins: Guðmundur Kjartansson í Færeyjum

Guðmundur Kjartansson vann fimm fyrstu skákir sínar á Rúnavik open, skákmóti sem Færeyingar héldu öðrum þræði til að fagna því að þeir hafa nú eignast sinn fyrsta stórmeistara, Helga Dam Ziska. Helgi var í hópi þeirra sem sæmdir voru titlinum á þingi FIDE í Bakú á dögunum. Hann var stigahæsti keppandi mótsins og Jóhann Hjartarson kom næstur.

Mótið fór fram í Rúnavík á Austurey en þar búa um þrjú þúsund manns. Skipuleggjendur gerðu vel við íslensku skákmennina; á Ólympíumótinu í Bakú var þeim boðin þátttaka Jóhanni Hjartarsyni og Guðmundi Kjartanssyni og síðan bættust í hóp keppenda Þröstur Þórhallsson, Vignir Vatnar Stefánsson, Gauti Páll Jónsson, Loftur Baldvinsson og Heimir Páll Ragnarsson.

Færeyingar hyggjast halda mótið aftur að ári og má búast við mörgum skákmönnum héðan enda ekkert því til fyrirstöðu að Íslendingar eigi gott samstarf á skáksviðinu við frændur vora Færeyinga. Gunnar Björnsson forseti SÍ var meðal skákstjóra og annar kunnur einstaklingur úr skákhreyfingunni, Rúnar Berg, var meðal gesta á mótsstað en hann er nú búsettur í Færeyjum.

Úrslit mótsins voru mikill sigur fyrir Guðmund Kjartansson sem vann fimm fyrstu skákir sínar og varð síðan einn efstur. Keppendur voru 40 talsins en í efstu sætum urðu:

1. Guðmundur Kjartansson 7 v. (af 9 mögulegum). 2.-3. Miquel Munoz og Nikolaj Mikkelsen 6 ½ v. 4. – 7. Jóhann Hjartarson, Helgi Dam Ziska, Jakob van Glud og Hans Kristian Simonsen 6 v. 8.- 12. Daniel Semecen, Simon Bekker Jensen, Þröstur Þórhallsson, Rogvi Egilstoft Nielsen og Vignir Vatnar Stefánsson 5 ½ v.

Með frammistöðu sinni á þessu móti náði hinn 13 ára gamli Vignir Vatnar Stefánsson því markmiði að komast yfir 2400 elo-stig og á nýbirtum lista FIDE er hann í 17.sæti meðal íslenskra skákmanna með 2404 elo stig. Hann er í 5. sæti yfir sterkustu skákmenn Evrópu 14 ára og yngri og í 11. sæti á heimslistanum. Má mikils vænta af þessum unga manni.

Guðmundur Kjartansson tefldi af miklu öryggi en sigrar hans yfir öflugum andstæðingum í 3.-5. umferð voru lykillinn að frammistöðu hans þegar hann vann Munoz, Jóhann Hjartarson og Hamitevici. Skákin við hinn öfluga alþjóðlega meistara fra Moldóvíu gekk þannig fyrir sig:

Rúnavík 2016; 3. umferð:

Guðmundur Kjartansson – Vladimir Hamitevici

Hollensk vörn

1. c4 f5 2. g3 Rf6 3. Bg2 g6 4. d4 d6 5. Rf3 Bg7 6. Rc3 O-O 7. O-O c6 8. Hb1 Kh8 9. b4 Be6 10. d5 Bg8 11. Rd4 a5?!

Öruggara er 11. ... cxd5.

12. dxc6 Rxc6 13. Rxc6 bxc6 14. Bxc6 axb4 15. Hxb4 Hc8 16. Bb5 h6 17. a4 g5 18. Rd5 Re4 19. Be3 Rc5 20. Bd4 e5 21. Bxc5!?

21. Bxc3 kom einnig til greina en þar sem svartur hefur lokað hornalínunni a1-h8 á þessi leikur fullan rétt á sér.

21. ... Hxc5 22. e4 fxe4 23. Re3 Hf3 24. Da1 Da5 25. De1 Be6 26. Hb2!

Og nú kemst a-peðið á skrið.

26. ... Da8 27. Dd2 Bf8 28. Hd1 h5 29. a5 h4 30. gxh4?

Ónákvæmni, 30. a6 var best og svartur er án gagnfæra.

30 ... Hc7 31. Kh1 g4?!

Enn sterkara var 31. ... Hh7!

32. a6 Hh7 33. Hg1 Hxh4 34. Hg2 Hh7 35. Ha2 Hf4 36. Kg1 Db8 37. Ha1 Db6 38. Da5 Da7?

Hann varð að fara í drottningarkaupin.

39. Bc6! Be7

Hamitevici féll á tíma um leið og hann lék þessum leik. Athugun leiðir í ljós að svarta staðan er töpuð eftir 40. Hb1! ásamt – Db6.

Grein þessi birtist í Morgunblaðinu 3. desember 2016

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþættir Morgunblaðsins | Breytt 4.12.2016 kl. 19:15 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)

9.12.2016 | 20:00

Skákþáttur Morgunblaðsins: Snilldarleikur sem gerði út um einvígið

Magnús Carlsen átti síðasta orðið í heimsmeistaraeinvíginu sem lauk í New York laust fyrir miðnætti á fimmtudaginn. Síðasti leikurinn í einvíginu, drottningarfórn á h6, minnti á rothögg í hnefaleikahringnum. Þegar leikurinn birtist á skjánum skildu allir hvað „höggið“ þýddi, fáir höfðu séð það fyrir nema auðvitað „skákvélarnar“ en einvígið fékk verðugan endi. Eftir tvö jafntefli og sigur Magnúsar í þriðju skákinni reyndi Karjakin lengi að brjótast út úr þrengri stöðu sem hann varð að vinna. Hvað eftir annað bauð Magnús honum upp á þráleik en honum dugði jafntefli og það kom vitaskuld ekki til greina séð frá bæjardyrum Karjakins. Þegar hér var komið sögu hótaði hann samt máti á g2:

16. einvígisskák:

Magnús Carlsen – Sergei Karjakin

En Magnús hafði séð þetta fyrir og lék nær samstundis:

50. Df4-h6+!

og Karjakin gafst upp, hann verður mát í næsta leik, 50. ... Kxh6 er svarað með 51. Hh8 mát og eftir 50. ... gxh6 kemur 51. Hxf7 mát.

Ef Norðmenn gefa út skák-frímerki í tilefni sigurs Magnúsar Carlsen þá mun þessi mynd fylgja með.

Þó að baráttan í kappskákunum tólf hafi oft verið skemmtileg og spennandi er hætt við að ýmsir leikir hafi farið fyrir ofan garð og neðan hjá hinum almenna skákáhugamanni. Sannleikurinn er sá að Karjakin taldi vænlegast til árangurs að tileinka sér fremur neikvæðan skákstíl. Hann tók aldrei neina áhættu, sóttist eftir uppskiptum og valdi byrjanir sem ekki bjóða upp á líflega baráttu, t.d. Berlínarvörnina. Kannski voru skákir einvígisins of fáar; fyrrverandi heimsmeistari, Indverjinn Wisvanathan Anand, hefur orðað það svo að í svo stuttu einvígi sitji menn að tafli og yfir þeim hangi einhver óútskýranlegur kraftur með „hlaðna skammbyssu,“ eins og hann orðaði það og hefur þá væntanlega átt við að að við minnstu yfirsjón geti allt glatast. Í framtíðinni verður umhugsunartíminn trúlega styttur, at-skákirnar fjórar á fimmtudaginn höfðu miklu meira skemmtigildi heldur en þyngslaleg barátta hefðbundnu kappskákanna og það var fylgst með þessum viðureignum á risatjaldi á Rauða torginu í Moskvu og á Times Square í New York.

Grein þessi birtist í Morgunblaðinu 2. desember 2016

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþættir Morgunblaðsins | Breytt 4.12.2016 kl. 18:54 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)

8.12.2016 | 20:00

Skákþáttur Morgunblaðsins: Gríðarlega mikil taugaspenna á úrslitastundu

Magnús Carlsen varði heimsmeistaratitilinn í skák með því að vinna atskákhluta einvígisins 3:1 og einvígið samtals 9:7. Hann knúði fram sigur í síðustu skákinni með glæsilegri drottningarfórn. Carlsen vann 15. einvígisskák sína og þá 16. við Sergei Karjakin skömmu fyrir miðnætti að íslenskum tíma.

Gríðarleg taugaspenna einkenndi skákirnar í gær en þær hófust kl. 19 að íslenskum tíma og virtist norski heimsmeistarinn, sem varð 26 ára þennan dag, staðráðinn í að vinna en mætti að venju harðvítugri mótspyrnu. Skákirnar vöktu mikla athygli um allan heim og voru t.a.m. sýndar á risatjaldi á Times square í New York.

Kvöldið hófst á fjórum atskákum með tímamörkunum 25 10 en síðan var gert ráð fyrir tveim hraðskákum, 5 3 ef ekki fengjust úrslit og loks bráðabanaskák. Carlsen var yfirleitt með betri tíma og í 2. skákinni í gær munaði á köflum á þeim um tíu mínútum. Fyrsta skákin, sú þrettánda í einvíginu, var fremur bragðdauf og lauk með jafntefli eftir 37 leiki en í þeirri næstu dró til tíðinda:

14. einvígisskák:

Magnús Carlsen – Sergei Karjakin

1. e4 e5 2. Rf3 Rc6 3. Bc4 Bc5 4. 0-0 Rf6 5. d3 0-0 6. a4 a6 7. c3 d6 8. He1 Ba7 9. h3 Re7 10. d4 Rg6 11. Rbd2 c6 12. Bf1 a5 13. dxe5 dxe5 14. Dc2 Be6 15. Rc4 Dc7 16. b4!?

Reynir að þenja út svæði sitt á drottningarvæng.

16.... axb4 17. cxb4 b5!?

Karjakin hefði betur sleppt þessu þó að leikurinn sé freistandi þar sem lúmsk gildra leynist í stöðunni, 18. axb5 Bxf2+! og hrókurinn á a1 stendur valdlaus eftir.

18. Re3! bxa4 19. Hxa4

Tímamismunur 10 mínútur Carlsen í vil.

19.... Bxe3!? 20. Bxe3

Fórnar e-peðinu en öruggara var 20. Hxe3.

20.... Hxa4 21. Dxa4 Rxe4 22. Hc1 Bd5 23. b5

23.... cxb5?!

Sú ákvörðun að leysa upp stöðuna og tefla með hrók og peði á móti tveim léttum var vafasöm en tíminn var að styttast hjá Karjakin.

24. dxe4 Dxc1 25. Dxd5 Dc7 26. Dxb5 Hb8 27. Dd5 Hd8 28. Db3 Hb8 29. Da2 h6 30. Dd5 De7 31. De4 Df6 32. g3 Hc8 33. Bd3 Dc6 34. Df5 He8 35. Be4 De6 36. Dh5 Re7?

37. Dxe5

Magnús var fljótur að grípa e-peðið en hann gat unnið með 37. Rg5! Df6 (37.... hxg5 tapar eftir 38. Dh7+ Kf8 39. Dh8+ Rg8 40. Bc5+ He7 41. Bh7.) 38. Bh7+ Kf8 39. Bd3 Kg8 40. Rxf7! Dxf7 41. Bc4! o. s.frv.

37. .. Dxe5 38. Rxe5 Rg6 39. Bxg6 Hxe5 40. Bd3

Þessa stöðu með tvo biskupa ætti að vera hægt að vinna en í framhaldinu lék Magnús af sér f-peðinu og varð að sætta sig við jafntefli eftir 84 leiki.

En hann var ekki af baki dottinn og tefldi af miklum þrótti í næstu skák:

New York 2016; 15. einvígisskák:

Sergei Karjakin – Magnús Carlsen

Spænskur leikur

1. e4 e5 2. Rf3 Rc6 3. Bb5 a6 4. Ba4 Rf6 5. 0-0 Be7 6. d3 b5 7. Bb3 d6 8. a3 0-0 9. Rc3 Ra5 10. Ba2 Be6 11. b4 Rc6 12. Rd5 Rd4 13. Rg5 Bxd5 14. exd5 Rd7 15. Re4 f5 16. Rd2 f4 17. c3 Rf5 18. Re4 De8 19. Bb3 Dg6 20. f3 Bh4 21. a4 Rf6 22. De2 a5 23. axb5 axb4 24. Bd2 bxc3 25. Bxc3 Re3 26. Hfc1 Hxa1 27. Hxa1 De8 28. Bc4 Kh8 29. Rxf6 Bxf6 30. Ha3

30.... e4 31. dxe4 Bxc3 32. Hxc3 De5 33. Hc1 Ha8 34. h3 h6 35. Kh2 Dd4 36. De1 Db2 37. Bf1 Ha2 38. Hxc7??

Mistök í miklu tímahraki. Hann gat varist með 38. Hb1.

38.... Ha1!

– og Karjakin gafst upp.

Grein þessi birtist í Morgunblaðinu 1. desember 2016

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþættir Morgunblaðsins | Breytt 4.12.2016 kl. 11:49 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)

6.12.2016 | 20:00

Skákþáttur Morgunblaðsins: Úrslit ráðast á afmælisdegi Magnúsar Carlsen

Jafntefli varð í tólftu og síðustu einvígisskák Magnúsar Carlsen og Sergei Karjakin í New York í gær eftir aðeins 24 leikja dauflega viðureign. Lokaniðurstaðan er því 6:6 og fleiri skákir verða ekki tefldar með venjulegum umhugsunartíma sem á tæknimáli útleggst 100 30 á fyrstu 40 leikina, 50 30 á næstu 20 leiki og síðan 15 30 til að ljúka skákinni. Einvígið verður til lykta leitt í skákum með styttri umhugsunartíma.

Í gær gerði Magnús Carlsen enga tilraun til þess að nýta sér það hagræði sem felst í því að vera með hvítt og virtist sáttur með að útkljá einvígið í fjórum at-skákum sem tefldar verða næsta miðvikudag hinn 30. nóvember sem er afmælisdagur hans. Hann verður þá 26 ára gamall. Úrslitaskákirnar hefjast kl. 19 að íslenskum tíma og tímamörkin eru 25 10 þ.e. hvor skákmaður fær 25 mínútur á alla skákina að viðbættum 10 sekúndum sem bætast við tímann eftir hvern leik. Verði enn jafnt tefla þeir tvær hraðskákir með tímamörkunum 5 3 og ef ekki hafa fengist úrslit þá tekur við bráðabani en sá sem dregur hvítt verður að vinna og hefur betri tíma svo munar mínútu, 5 3 á móti 4 3. Margir hafa kosið að tefla með svörtu undir þeim kringumstæðum.

Það er því ljóst að úrslitin í heimsmeistaraeinvíginu munu ráðast á miðvikudaginn en skákunnendur geta búið sig undir magnaða baráttu því styttri tímamörkin bjóða yfirleitt upp fjörugar skákir og mikla spennu. Magnús sigurstranglegri en hann hefur orðið heimsmeistari í atskák árin 2014 og 2015. Í gær féllu leikir þannig en skákin stóð í rúmlega 30 mínútur:

New York 2016; 12. einvígisskák:

Magnús Carlsen – Sergei Karjakin

Spænskur leikur

1. e4 e5 2. Rf3 Rc6 3. Bb5 Rf6

Berlínar-vörnin hefur verið afar vinsæl með fremstu skákmanna æ síðan Kramnik beitti henni í einvígi sínu við Kasparov árið 2000.

4. 0-0 Rxe4 5. He1 Rd6 6. Rxe5 Be7 7. Bf1 Rxe5 8. Hxe5 0-0 9. d4 Bf6 10. He1 He8 11. Bf4 Hxe1 12. Dxe1 Re8 13. c3 d5 14. Bd3 g6 15. Ra3 c6 16. Rc2 Rg7 17. Dd2 Bf5 18. Bxf5 Rxf5 19. Re3 Rxe3 20. Dxe3 De7 21. Dxe7 Bxe7 22. He1

Meinlaus leikur sem inniheldur þó eina gildru, 22.... Kf8 tapar vegna 23. Bh6+! Ke8 24. Bg5 og biskupinn fellur.

22.... Bf8 23. Kf1 f6 24. g4 Kf7

Jafntefli.

Grein þessi birtist í Morgunblaðinu 29. nóvember 2016

Skákþættir Morgunblaðsins

Skákþættir Morgunblaðsins | Breytt s.d. kl. 20:01 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)

5.12.2016 | 20:00

Skákþáttur Morgunblaðsins: Spennan í hámarki – úrslitaskák Carlsen og Karjakin verður tefld í kvöld

Heimsmeistarinn Magnús Carlsen og áskorandi hans, Sergei Karjakin, setjast niður kl. 19 í kvöld að íslenskum tíma og tefla tólftu og síðustu skákina í einvíginu um heimsmeistaratitilinn, sem staðið hefur yfir í New York síðan 11. nóvember sl. Margt bendir til þess að Norðmaðurinn muni tefla stíft til sigurs í kvöld en hann er með hvítt og eftir að hann jafnaði metin hefur sjálfstraust hans aukist, eins og sást þegar ellefta skákin fór fram á laugardaginn en þar mátti Karjakin gæta sín þó að hann hefði hvítt en náði að knýja fram jafntefli með þráskák. Staðan er því jöfn fyrir skákina í kvöld, 5 ½ : 5 ½, og spennan í hámarki.

Í sögulegu samhengi, og ef frá er talið tímabilið 1993 – 2005 þegar tveir heimsmeistaratitlar voru í „umferð,“ þá er þetta í fimmta sinn í sögunni sem slík staða kemur upp fyrir lokaskák heimsmeistaraeinvígis: Botvinnik gegn Bronstein 1951, Botvinnik gegn Smyslov 1954, Kramnik gegn Topalov 2006 og Anand gegn Gelfand 2012.

Ljúki skákinni í kvöld með jafntefli verða tefldar fjórar atskákir á miðvikudaginn með tímamörkunum 25 10. Magnús vann heimsmeistaramótið í atskák 2014 og 2015 og er sigurstranglegur á þeim vettvangi en sé miðað við þá erfiðleika sem hann hefur átt við að stríða í einvíginu er ekkert gefið. Verði áfram jafnt eftir atskákirnar eru á dagskrá tvær hraðskákir, 5 3 og svo að lokum bráðabanaskák.

Sergei Karjakin hefur lengi alið með sér þann draum að verða heimsmeistari. Hann er yngsti stórmeistari skáksögunnar, náði tilskildum áföngum aðeins 12 ára gamall. Hann er fæddur árið 1990 í Simferopol í Úkraínu á áhrifasvæði Rússa á Krímskaganum. Fyrir sjö árum fluttist hann til Moskvu og gerðist rússneskur ríkisborgari. Taflmennska hans í einvíginu bendir til þess að hann hafi dregið mikinn lærdóm af öllum heimsmeistaraeinvígjum sem háð hafa verið frá árinu 1951:

New York 2016; 11. einvígisskák:

Sergei Karjakin – Magnús Carlsen

Spænskur leikur

1. e4 e5 2. Rf3 Rc6 3. Bb5

Spænski leikurinn hefur komið fyrir í sjö af ellefu skákum einvígisins.

3. ... a6 4. Ba4 Rf6 5. O-O Be7 6. d3 b5 7. Bb3 d6 8. a3 O-O 9. Rc3 Be6

Carlsen lék 9. ... Ra5 í 2. einvígisskákinni. Báðir leikirnir eru góðir.

10. Rd5 Rd4 11. Rxd4 exd4 12. Rxf6 Bxf6 13. Bxe6

Dæmigert fyrir taflmennsku Karjakin. Var ekki aðeins meira púður í 13. Bd5?

13. ... fxe6 14. f4 c5 15. Dg4 Dd7 16. f5

Eftir mikil uppskipti sem þóttu benda til þess að Magnús væri sáttur við skiptan hlut virtist staða Karjakin örlítið betri. En ekki er allt sem sýnist.

16. ... Hae8 17. Bd2 c4 18. h3 c3 19. bxc3 d5!

Tveir síðustu leikir Carlsens þóttu bráðsnjallir þótt þeir nái ekki að raska jafnvægi stöðunnar.

20. Bg5 Bxg5 21. Dxg5 dxe4 22. fxe6 Hxf1+ 23. Hxf1 Dxe6 24. cxd4

Nú liggur beinast við að leika 24. ... exd3 25. cxd3 De3+ 26. Dxe3 Hxe3 27. Hd1 He2 og staðan er jafnteflisleg. En Magnús reynir að hrista upp í stöðunni með því að veðja á e-peðið.

24. ... e3!? 25. He1 h6 26. Dh5 e2 27. Df3 a5 28. c3 Da2