Skákþáttur Morgunblaðsins: Á Íslandsmótinu sannaði 30 leikja reglan gildi sitt

Á Íslandsmótinu sem lauk í Hörpu um síðustu helgi var tekin upp sú ágæta regla að banna jafntefli áður en 30 leikjum var náð. Þó gátu menn slíðrað sverðin ef sama staðan kom þrisvar en það kom ekki oft fyrir. 30 leikja reglan er reyndar rússnesk uppfinning og var ef ég man rétt notuð á sovéska meistaramótinu 1973 þegar herða átt upp bestu skákmennina eystra eftir hrakfarir þeirra í viðskiptum sínum við Bobby Fischer. Nokkrir háttsettir menn úr íþróttamálaráðuneytinu vildu raunar fangelsa þá sem fylgdu Spasskí til Reykjavíkur sumarið 1972 með þeim rökum, að afhroð á keppnisvelli geri kröfu til þess að sökudólgur sé fundinn – þegar í stað. En þrátt fyrir 30 leikja regluna tókst hinum friðsömu á þessu meistaramóti að semja sín jafntefli og þá yfirleitt með samningum áður en skákin var tefld; í bakherbergjum hripuðu menn niður sennilegt 30 leikja handrit og skákin síðan „tefld“ og jafntefli samið.

30 leikja reglan náði því aldrei miklum vinsældum en svo komu Búlgarar með Sofia-regluna sem leggur blátt bann við jafnteflum nema með leyfi og fyrir milligöngu skákdómara. Á Íslandsmótinu kallaði 30 leikja reglan fram mikla baráttu í nánast hverri einustu skák en mönnum gekk misjafnlega vel að halda haus í vandasömum stöðum eins og gengur:

Sjá stöðumynd

Einar Hjalti Jensson – Björn Þorfinnsson

Eftir byrjun sem Birni er nokkuð vel kunn ætlaði hann að leika 12....De8 en þá fór hugurinn á flug og skyndilega greip Björn í biskupinn...

12. ...Bxh2+? 13. Kxh2 De8

Hótar riddaranum og 13. ...Rh4 en hvítur á gott svar: 14. Bc5! með hugmyndinni 14. ...Rg4+ 15. Kg3 og 15. ...Dg6 strandar á 16. Re7+. Einar Hjalti hefði átt að „rissa“ upp valkostina í huganum en lék...

14. exd5 Rh4+ 15. Kg3 Dh5 16. f4?

Tapar. Nauðsynlegt var fyrst 16. Re7+ og síðan 17. f4.

16. ... He8! 17. Re5 Hxe5! 18. fxe5 Dxe5+ 19. Hf4

Eða 19. Kf3 Rxe3 20. Dxe3 Bg4+! 21. Kf2 Hf8+ og vinnur.

19. ... Rxe3 20. Kf3 Bg4+! 21. hxg4 Hf8+

- og Einar gafst upp því hann verður mát í næsta leik.

Henrik Danielsen – Björn Þorfinnsson

Björn komst í hann krappan í nokkrum skákum og hér situr hann að tafli í 10. umferð með koltapaða stöðu gegn Henrik Danielsen. Hann hefði getað gefist upp í þessari stöðu með góðri samvisku en ákvað að henda litlu spreki á löngu slokknað bál:

34. ... Hxh3

Þessum leik er t.d. hægt að svara með 35. Bxf4 en Henrik lék...

35. Bxh3??

og nú kom...

35. ... Rd3+!

Henrik varð svo mikið um þennan leik að hann skellti upp úr, stöðvaði klukkuna og gafst upp. Staðan er vissulega töpuð, t.d. 36. Ke2 Rxb2 37. g5 Da6+ en hann hefði alveg eins og Björn getað haldið aðeins áfram.

Jóhann Hjartarson – Guðmundur Kjartansson

Í miðtafli lokaumferðar þar sem yfirburðir hvíts eru augljósir greip Guðmundur til þess ráðs að leika ...

25. ...Bf5

Og hugmyndin var einföld, 36. Rxf5 Hxe5? og nær manninum til baka. Eða hvað? Jóhann í góðu formi hefði ekki verið lengi að sjá 37. Df6! Hxf5 38. Dh8+ Ka7 39. He1 og við hótuninni 40. He8 er engin vörn. Hann valdi hinsvegar að leika...

26. f4

og eftir...

26. ... Be4!

...var biskupinn komin í óskaaðstöðu og Guðmundur vann í 43 leikjum.

Helgi Ólafsson [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is viku síðar en í sjálfu Morgunblaðinu.  

Grein þessi birtist í Morgunblaðinu 31. maí

Skákþættir Morgunblaðsins