Bent Larsen

Skák.is barst eftirfarandi minningargrein um Bent Larsen frá Gunnari Finnlaugssyni.

Skákkonungurinn og mannlífsriddarinn Bent Larsen er horfinn af skákborði lífsins. Auk þess að vera afburða skákmaður var hann einnig skemmtilegur fyrirlesari, ásamt því að vera afkastamikill og góður skákblaðamaður.

Eitt af því fyrsta sem ég man eftir var skákeinvígi Friðriks og Larsens í byrjun árs 1956. Þá var Larsen „vondi strákurinn" og tók Norðurlandatitilinn af skákgoði okkar Íslendinga, Friðrik Ólafssyni. Þeir voru góðir kunningjar, en friðsemi og vingjarnlegheit voru þeim fjarri þegar barist var á skákborðinu. Þessir tveir heiðursmenn hafa auðgað skákmenningu Norðurlanda í meira en hálfa öld!

Ég kynntist Larsen lítillega haustið 1989 í Holstebro í Danmörku. Þá fór fram aukakeppni um sæti í millisvæðamóti milli Margeirs, Yrjölä og Larsens. Sem nýbakaður formaður í Malmö Schacksällskap fékk ég þá hugmynd að fá Larsen til Málmeyjar. Hann tók vel í mína málaleitun og seinna um haustið kom hann, tefldi klukkufjöltefli, fjöltefli og hélt fyrirlestur við mikla hrifningu skákáhugamanna hér á Skáni. Mér er það sérstaklega minnisstætt hve auðvelt var að ná samkomulagi við hann um þóknun og annað varðandi heimsóknina.

Vinur minn Lars Grahn í Málmey gaf út Schacknytt í um það bil tvo áratugi. Draumur hans var að fá Larsen til að skrifa reglulega. Sá draumur rættist einfaldlega vegna þess að Larsen sætti sig við lág ritlaun. Lars hefur sagt mér að hann dansaði af gleði þegar svar Larsens kom. Larsen skrifaði mikið, og er án efa Norðurlandameistari skákblaðamanna. Fyrst og fremst skrifaði hann i Skakbladet, Schacknytt og dönsk dagblöð. Meðal annars skrifaði hann skákþátt daglega árum saman í Extra Bladet.

Upp úr 1970 flutti Larsen til Las Palmas. Hann var meira eða minna flæmdur úr landi af skattayfirvöldum.

Skatturinn taldi að maturinn sem hann fékk á skákmótum utan Danmerkur væru fríðindi sem borga ætti skatt af! Hann snéri aldrei aftur til Danmerkur og bjó síðustu árin í Argentínu.

Danir syrgja sína stærstu skákstjörnu fyrr og síðar. Á heimasíðu Danska Skáksambandsins er vitnað í forseta sambandsins. Hann segir þar að Larsen hafi á sínum bestu árum verið einn vesturlandabúa sem gat boðið Sovétmönnum byrginn. Hann gleymir illilega íslendingunum Friðrik Ólafssyni og Robert James Fischer!

Larsen var fróður og áhugasamur um margt. Hefði hann einblínt á skákborðið hefði hann trúlega náð enn lengra. En Larsen var ekki bara skákmaður, hann var heimsborgari og boðberi skákarinnar. Sagt er að sjaldan hafi honum orðið svarafátt. Einn vina minna í Danmörku sagði mér að eina svarið sem maður fékk aldrei frá Larsen væri;

Ég veit það ekki.

Heimur okkar skákmann verður fátæklegri eftir andlát Larsens en minningin um skákstjörnu Norðurlanda lifir!

Gunnar Finnlaugsson