Skákþáttur Morgunblaðsins: Fyrrverandi heimsmeistarar að tafli í Dortmund

Sigur Vladimirs Kramniks yfir Kasparov í heimsmeistaraeinvígi PCA, samtaka atvinnuskákmanna, í London árið 2000 má hiklaust telja eitt óvæntasta afrek skáksögunnar. Fram að þeim tíma hafði Kasparov unnið hvert afrekið á fætur öðru, var langstigahæstur skákmanna auk þess sem verðleikar Kramniks sem áskoranda voru umdeilanlegir, hann hafði tapað fyrir Shirov í einvígi um áskorunarréttinn en atburðarásin tók óvænta stefnu sem ekki verður rakin hér og Kramnik settist andspænis heimsmeistaranum. Þeir tefldu 15 skákir, Kramnik vann tvær og jafnteflin urðu 13. Þetta var mesta þurrkatíð á ferli Kasparovs frá því hann háði sitt fyrsta einvígi við Karpov í Moskvu 1984-1985. Þar vann hann fyrst 32. skák einvígisins. Sú hernaðartækni Kramniks að skipta upp á drottningum við öll möguleg tækifæri og draga þannig vígtennurnar úr Kasparov heppnaðist fullkomlega, Berlínarvörnin lék þar stórt hlutverk.

En Kramnik átti erfitt uppdráttar næstu árin, m.a. vegna veikinda og í hugum flestra tók Kasparov sitt fyrra sæti sem hinn raunverulegi heimsmeistari; þeir grínkóngar sem FIDE krýndi heimsmeistara breyttu þar engu.

Sem betur fer gekk langt og strangt sameiningarferli skákarinnar vel fyrir sig. Þó að Kramnik hafi tapað heimsmeistaraeinvíginu fyrir Anand í Bonn haustið 2008 verður hann að teljast líklegur til afreka í áskorendakeppni FIDE sem fram fer fyrri part næsta árs. Því má ekki gleyma að eftir að hafa slegið í gegn á Ólympíumótinu í Manila 1992 vann hann hvert skákmótið á fætur öðru og var talinn líklegastur arftaki Kasparovs. Hann situr nú að tafli á hinu árlega stórmóti í Dortmund en þar hefur hann sigrað eigi sjaldnar en átta sinnum. Sex skákmenn tefla tvöfalda umferð og vekur mikla athygli 19 ára gamall Víetnami Liem Le Quang sem boðið var til mótsins eftir sigur á Aeroflot-mótinu í febrúar sl. Staðan að loknum sjö umferðum:

1. Ponomariov 4 v. (af 6) 2. Le Quang 3 ½ v. 3. - 4. Kramnik og Mamedyarov 3 v. 5. Naiditsch 2 ½ v. 6. Leko 2 v.

Ruslan Ponomariov sem varð heimsmeistari FIDE árið 2002 lætur ekki hlut sinn fyrir neinum þó hann hafi um stundarsakir a.m.k. gefið sviðið eftir yngri mönnum á borð við Norðmanninn Magnús Carlsen. Hann lagði Kramnik að velli með tilþrifum í 2. umferð. Sá sigur er kannski tímanna tákn; fyrir minnstu mistök í byrjun tafls er refsað grimmilega:

Dortmund 2010;

Ponomariov - Kramnik

Katalónsk byrjun

1. d4 Rf6 2. c4 e6 3. g3 Bb4+ 4. Bd2 Be7 5. Bg2 d5 6. Rf3 O-O 7. O-O c6 8. Dc2 b6 9. Hd1 Ba6 10. Re5 Dc8 11. Rc3 Rbd7 12. Hac1 Rxe5 13. dxe5 Rd7 14. cxd5 cxd5 15. Bf4

Hvítur hefur í hyggju að leika 16. e4 og Kramnik telur sig þurfa að bregðast hart við.

15. ... g5!? 16. Bxd5!

Sókn á væng skal svarað með árás á miðborði!

16. ... exd5 17. Rxd5 Dd8

Besta vörnin var 17. ... Bd8.

18. Rc7! Hc8

18. ... gxf4 er svarað með 19. Df5! o.s.frv.

19. e6! fxe6 20. Dc6! De8 21. Dxe6+ Df7 22. Dxf7+ Kxf7 23. Rxa6 gxf4 24. Hxc8 Hxc8 25. Hxd7 Hc2 26. Rb4! Hxb2 27. Rc6 Hxe2 28. Hxa7 f3 29. h4 h5

Hvítur leikur og vinnur.

30. Hxe7+ Hxe7+ 31. Rxe7 Kxe7 32. g4! hxg4 33. Kh2 Ke6 34. Kg3 Kf5 35. a4!

Leikþröng.

35. ... Ke4 36. Kxg4

- og Kramnik gafst upp.  kjkjklj

Helgi Ólafsson | [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is u.þ.b. viku síðar en í blaðinu sjálfu.  

Á morgun verður greinin Íslenska skáksprengingin, eftir Kristján Jónsson, sem birtist í sunnudagsmogganum, 25. júlí sl. birt hér á Skák.is.  Næstu daga þar á eftir verða viðtöl, sem tengjast greininni, við Helga Ólafsson, Jóhann Hjartarson, Jón L. Árnason og Margeir Pétursson birt einnig.  

Grein þessi birtist í sunnudagsmogganum, 25. júlí 2010.

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Sparkassen Chess-Meeting 2010"] [Site "Dortmund/Germnany"] [Date "2010.07.16"] [Round "2"] [White "Ponomariov, Ruslan"] [Black "Kramnik, Vladimir"] [Result "1-0"] [ECO "E11"] [WhiteElo "2737"] [BlackElo "2790"] [PlyCount "71"] [EventDate "2010.??.??"] 1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. g3 Bb4+ 4. Bd2 Be7 5. Bg2 d5 6. Nf3 O-O 7. O-O c6 8. Qc2 b6 9. Rd1 Ba6 10. Ne5 Qc8 11. Nc3 Nbd7 12. Rac1 Nxe5 13. dxe5 Nd7 14. cxd5 cxd5 15. Bf4 g5 16. Bxd5 exd5 17. Nxd5 Qd8 18. Nc7 Rc8 19. e6 fxe6 20. Qc6 Qe8 21. Qxe6+ Qf7 22. Qxf7+ Kxf7 23. Nxa6 gxf4 24. Rxc8 Rxc8 25. Rxd7 Rc2 26. Nb4 Rxb2 27. Nc6 Rxe2 28. Rxa7 f3 29. h4 h5 30. Rxe7+ Rxe7 31. Nxe7 Kxe7 32. g4 hxg4 33. Kh2 Ke6 34. Kg3 Kf5 35. a4 Ke4 36. Kxg4 1-0