Skákþáttur Morgunblaðsins: Magnús Carlsen er óstöðvandi

Fyrirbyggjandi taflmennska átti ekki upp á pallorðið hjá skákunnendum fyrr á árum. Eins og að horfa á grasið gróa, sagði einn. Algerlega áunnið bragð, sagði annar. Helsti spámaður þeirrar deildar var Anatolí Karpov.

Fyrirbyggjandi taflmennska átti ekki upp á pallorðið hjá skákunnendum fyrr á árum. Eins og að horfa á grasið gróa, sagði einn. Algerlega áunnið bragð, sagði annar. Helsti spámaður þeirrar deildar var Anatolí Karpov. Leysti af hólmi Tigran Petrosjan sem var heimsmeistari óslitið í sex ár á sjöunda áratugnum. Petrosjan virtist skynja hættur betur en aðrir. Kannski var óttaskynið of þróað; Tigran virtist stundum alveg lafhræddur löngu áður en taflið hófst og jafnteflistilboðunum rigndi yfir mótstöðumanninn. Ekki alltaf með berum orðum heldur einnig með ýmsu látbragði; þegar Bobby Fischer háði einvígi sitt við Petrosjan í Buenos Aires haustið 1971 bað hann um vistaskipti því að hann kvaðst alltaf vera að rekast á Petrosjan í hótellyftunni með yfirþyrmandi vesældarsvip.

Karpov bætti þann ermska upp að flestu leyti þótt þeir væru líkir um margt. Skákstíll hann einkenndist af alls kyns smáspili, „raðtækni", endurtekningum og beinum en þó oftar óbeinum hótunum . Margir reyndu að líkja eftir Karpov en það var erfitt því stíll hans var persónulegri og útsmognari en menn hugðu, það var eins og einhver óljós ógn héngi yfir höfði mótstöðumanna hans; hann gat fyrirvaralaust breytt um tempó í leik sínum og var að mati endataflssérfræðingsins Averbakh „endurskoðunarsinni" - fyrir honum staðan á borðinu alltaf „ný".

Karpov má í dag muna sinn fífil fegurri en áhrif hans eru engu að síður gífurleg og auðsæ. Meistari dagsins, Magnús Carlsen, virðist t.d. hafa lært heilmikið af honum. Hann hefur nú unnið tvær fyrstu skákir sínar á London chess classic, sterkasta móti sem haldið hefur verið í London í 25 ár.

Töfluröðin er þessi: 1. Carlsen 2. McShane 3. Howell 4. Nakamura 5. Ni Hua 6. Short 7. Adams 8. Kramnik.

Ef viðureign Magnúsar Carlsen við Vladimir Kramnik úr 1. umferð er skoðuð má greina ýmsa þætti sem áður var getið um t.d. raðtækni og óbeinar hótanir. Hann lét aldrei beinlínis til skarar skriða og þegar Kramnik lagði niður vopnin gátu hinir ávallt sögufróðu Englendingar altént vitnað í nokkrar orrustur sem lauk án þess að skoti hefði verið hleypt af.

Kasparov mun hafa mælt með að Carlsen beitti enska leiknum, 1. c4 sem er athyglisvert því sjálfur brá hann aldrei á það ráð í einvígi sínu við Kramnik í London árið 2000. Fyrirbyggjandi leikir í þessari skák teljast t.d. 37. Hb4 og 39 Bf4 og 43. Re2. Raðtæknileikir eru nokkrir þ. á m. 40.Kf2.

London 2009; 1. umferð:

Magnús Carlsen - Vladimir Kramnik

Enskur leikur

1. c4 Rf6 2. Rc3 e5 3. Rf3 Rc6 4. g3 d5 5. cxd5 Rxd5 6. Bg2 Rb6 7. 0-0 Be7 8. a3 0-0 9. b4 Be6 10. Hb1 f6 11. d3 a5 12. b5 Rd4 13. Rd2 Dc8. 14. e3 Rf5 15. Dc2 Hd8 16. Bb2 a4 17. Hfc1 Rd6 18. Rde4 Re8 19. De2Bf8 20. f4 exf4 21. gxf4 Dd7 22. d4 c6 23. Rc5 Bxc5 24. dxc5 Rc4 25. Hd1 Dc7 26. Bc1Ra5 27. bxc6 bxc6 28. Rxa4 Hxd1+ 29. Dxd1 Hd8 30. Dc2 Df7 31. Rc3 Dh5 32. Re2 Bf5 33. e4 Bg4 34. Rg3 Df7 35. Bf1 Be6 36. Dc3 Ha8

37. Hb4 Dd7 38. f5 Bf7 39. Bf4 Dd1 40. Kf2 Rb3 41. Be2 Db1 42. Bc4 Hxa3 43. Re2

- og Kramnik gafst upp.

Frá heimsbikarmóti FIDE í Khanty Maniysk í Síberíu berast þau tíðindi að úrslitaeinvígi muni heyja Ísraelsmaðurinn Boris Gelfand og Ruslan Ponomariov frá Úkraínu. Yfir 130 skákmenn hófu keppni.

Helgi Ólafsson [e-mail]