Skákþáttur Morgunblaðsins: Skyldleikinn við skákina í óperunni

Wesley So er án efa besti skákmaður sem komið hefur fram á Filippseyjum. Fjölskyldumál hans voru dálítið í fréttum í fyrra, um það leyti sem hann fékk bandarískt ríkisfang. Þegar hann lagði Kasparov að velli í aðeins 25 leikjum á hraðskákmótinu í St. Louis fyrir viku þóttust fróðir menn og langminnugir, þar á meðal Garrí sjálfur í „tísti“ á Twitter, finna skyldleika við skák sem Paul Morphy tefldi við tvo áhugamenn í hléi á flutningi óperu Rossini, Rakaranum í Sevilla, í ítalska óperuhúsinu í París þann 2. nóvember árið 1858. Að vísu hefur sagnfræðingurinn Edward Winter haft uppi efasemdir um þessa dagsetningu í veftímaritinu Chess Notes en við látum það liggja milli hluta. Hinn liðlega tvítugi piltur fá New Orleans, sonur háyfirdómarans, hafði lokið lagaprófi 19 ára og kunni lagabálk Louisana-ríkis utan að. Þar sem hann var of ungur til að geta praktíserað og engan verðugan andstæðing að finna við skákborðið í Bandaríkjunum tók hann áskorun sem var borin var fram í stórblaðinu The Illustrated London Times og sigldi yfir hafið til Evrópu í þeirri von að mæta fremsta skákmeistara Breta, Howard Staunton. Hann dvaldi þó lengstum í París og á Café de la Régence gersigraði hann helstu skákmeistara þess tíma, þar á meðal Þjóðverjann Adolf Andersen, sem er frægur í skáksögunni fyrir Ódauðlegu skákina, sem tefld var við upphaf heimssýningarinnar í London árið 1851. Morphy heillaði menn með fágaðri framkomu sinni, flosamjúkri Suðurríkjaensku og snilldartaflmennsku. Fregnir af sigrum hans, m.a. í blindfjölteflum, bárust um álfuna og víðar. Viktoría Bretadrottning veitti honum áheyrn og aðallinn bar hann á höndum sér. Skákunnendurnir tveir sem áður voru nefndir, Ísidor greifi og Karl hertogi af Brunswick, sem auðvitað var með einkastúku í ítalska óperuhúsinu, tefldu þessa frægu skák:

París 1858:

Paul Morphy – Samráðamenn

Philidor vörn

1. e4 e5 2. Rf3 d6 3. d4 Bg4 4. dxe5 Bxf3 5. Dxf3 dxe5 6. Bc4 Rf6 7. Db3 De7 8. Rc3 c6 9. Bg5 b5 10. Rxb5 cxb5 11. Bxb5+ Rbd7 12. O-O-O Hd8 13. Hxd7 Hxd7 14. Hd1 De6 15. Bxd7+ Rxd7

16. Db8+ Rxb8 17. Hd8 mát.

Í St. Louis varð Kasparov að láta sér lynda 3. sætið, hlaut 9½ v. af 18 mögulegum, Nakamura varð efstur með 11 vinninga, So fékk 10 vinninga og Caruana rak lestina með 5½ v. Kasparov átti í mesta basli með So en skákin sem stendur upp úr er þessi sigur úr 10. umferð:

St. Louis 2016

Wesley So – Garrí Kasparov

Kóngsindversk vörn

1. Rf3 g6 2. e4 Bg7 3. d4 d6 4. c4 Bg4 5. Be2 Rc6 6. Rbd2 e5 7. d5 Rce7 8. h3

Staðan kom upp aftur í 16. umferð og þá hrókeraði hvítur.

Bd7 9. c5

Það hefur stundum dugað gegn Kasparov „að taka hann með áhlaupi“; varnartaflmennska hefur aldrei verið hans sterkasta hlið.

dxc5 10. Rc4 f6 11. d6 Rc8 12. Be3 b6 13. O-O Bc6 14. dxc7 Dxc7 15. b4 cxb4 16. Hc1 Rge7 17. Db3!

Hindrar stutta hrókun. Af svipbrigðum Kasparovs að dæma var honum alls ekki skemmt.

17. ... h6?

Furðulegur varnarleikur en það var fátt um fína drætti.

18. Hfd1 b5

19. Rcxe5! fxe5 20. Bxb5

Nú er svipuð leppun komin fram og í Morphy-skákinni.

20. ... Hb8 21. Ba4! Db7 22. Hxc6! Rxc6 23. De6+ R8e7 24. Bc5!

Hótar 24. ... Bxc6+. Svartur er varnarlaus.

24. ... Hc8 25. Bxe7

– og Kasparov gafst upp.

Grein þessi birtist í Morgunblaðinu 30. april 2016

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Ultimate Blitz Challenge"] [Site "Saint Louis USA"] [Date "2016.04.29"] [EventDate "2016.04.28"] [Round "10.2"] [Result "1-0"] [White "Wesley So"] [Black "Garry Kasparov"] [ECO "A41"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "49"] 1. Nf3 g6 2. e4 Bg7 3. d4 d6 4. c4 Bg4 5. Be2 Nc6 6. Nbd2 e5 7. d5 Nce7 8. h3 Bd7 9. c5 dxc5 10. Nc4 f6 11. d6 Nc8 12. Be3 b6 13. O-O Bc6 14. dxc7 Qxc7 15. b4 cxb4 16. Rc1 Nge7 17. Qb3 h6 18. Rfd1 b5 19. Ncxe5 fxe5 20. Bxb5 Rb8 21. Ba4 Qb7 22. Rxc6 Nxc6 23. Qe6+ Ne7 24. Bc5 Rc8 25. Bxe7 1-0

[Event ""] [Site "Paris (France)"] [Date "1858.??.??"] [Round "?"] [White "Morphy Paul"] [Black "Duke Karl Count Isouard"] [Result "1-0"] [ECO "C41"] [WhiteElo "2680"] [BlackElo "0"] [Annotator ""] [Source ""] [Remark ""] 1.e4 e5 2.Nf3 d6 3.d4 Bg4 4.dxe5 Bxf3 5.Qxf3 dxe5 6.Bc4 Nf6 7.Qb3 Qe7 8.Nc3 c6 9.Bg5 b5 10.Nxb5 cxb5 11.Bxb5+ Nbd7 12.O-O-O Rd8 13.Rxd7 Rxd7 14.Rd1 Qe6 15.Bxd7+ Nxd7 16.Qb8+ Nxb8 17.Rd8# 1-0