Skákþáttur Morgunblaðsins: Erfiður andstæðingur

Bobby hló. Erkifjandi hans Efim Geller sem hafði unnið þrjár síðustu skákir sem þeir höfðu teflt bauð nú jafntefli eftir sjö leiki þó hann hefði hvítt. Eins og kaupin gerðust á eyrinni í þá daga, hentaði jafntefli þeim ágætlega þannig séð þarna á millisvæðamótinu í Palma í desember 1970. Sex efstu kæmust áfram og þeir yrðu áfram í fararbroddi. En Bobby Fischer gaf andstæðingi ótvírætt til kynna að seint myndi hann skríða inn í hræðslubandalag með „Rússunum“: „Ég sem aldrei um jafntefli í innan við 40 leikjum, “ sagði hann við Geller sem setti dreyrrauðan. „Jæja karlinn, svo þú telur þig vera snilling“ – svipurinn hvarf. Og örlaganornirnar hófu nýjan spuna; samanrekni stórmeistarinn frá Odessa lagði niður vopnin eftir 72 leiki. Og Fischer vann mótið með fáheyrðum yfirburðum.

Allir frægustu skákmeistarar sögunnar hafa átt sinn erkifjanda sem af undarlegum ástæðum reyndist þeim erfiðari viðfangs en aðrir.

Á uppgangsárum sínum mátti Garrí Kasparov hvað eftir annað lúta í lægra haldi fyrir skákmanni sem var aðallega þekktur sem andófsmaður í Sovétríkjunum, Boris Gulko. Mikhael Tal átti sér „erfkifjanda“ sem fáir kannast við í dag en þegar hann lést árið 1963 skrifaði „töframaðurinn“ falleg eftirmæli um Ratmir Nezhmetdinov sem vann Tal þrisvar á árunum 1957-61.

Erkifjandi Boris Spasskís er betur þekkt stærð. Spasskí gat ekki teflt við Anatolí Karpov, í kappskákum er staðan þar 12:1 ásamt fjölmörgum jafnteflum.

Fyrsti stórmeistari Íslendinga, Friðrik Ólafsson, komst aldrei upp með neinn moðreyk gegn Vasilí Smyslov; þar er staðan 5:0 með sex jafnteflum.

Wisvanathan Anand vakti verulega athygli þegar hann vann óvæntan sigur á stórmótinu í Reggio Emila um áramótin 1991-´92. Þar vann hann Kasparov með svörtu og bjuggust margir við því að hann yrði heimsmeistaranum erfiður á komandi árum. Reyndin varð önnur. Kasparov hafði á honum slíkt heljartak að þegar hann dró sig í hlé árið 2005 hafði hann unnið Indverjann 16 sinnum og einungis tapað þrisvar auk jafntefla. Í HM-einvígi þeirra í New York 1995 komst Anand yfir eftir níu skákir. Í tíundu skákinni var Kasparov eins og ljón í búri og náði að skjóta á Anand nokkkrum leikjum sem voru vandlega undirbúnir með hjálp tölvuforrita.

Fyrr á því ári hafði hann leitað í smiðju til 19. aldar skákmeistarans Evans skipstjóra:

Minningarmót um Tal, Riga 1995:

Garrí Kasparov – Wisvanathan Anand

Ítalskur leikur

1. e4 e5 2. Rf3 Rc6 3. Bc4 Bc5 4. b4 Bxb4 5. c3 Be7 6. d4 Ra5 7. Be2!?Þetta var nýr snúningur á sínum tíma.

7. ... exd4 8. Dxd4 Rf6

Annar möguleiki er 8. ... d6 9. Dxg7 Bf6

9. e5 Rc6 10. Dh4 Rd5 11. Dg3 g6 12. O-O Rb6 13. c4 d6 14. Hd1 Rd7 15. Bh6! Rcxe5 16. Rxe5 Rxe5 17. Rc3!

Öll áhersla á frumkvæðið og mun sterkara en 17. Bg7 Bf6!

17. ... f6 18. c5! Rf7 19. cxd6 cxd6

Betra virðist 19. ... Bxd6 en eftir 20. De3+ De7 21. Dxe7+ Bxe7 22. Bg7!er svarta staðan erfið.

20. De3 Rxh6 21. Dxh6 Bf8 22. De3+ Kf7

22. ... De7 er svarað með 23. Re4 o.s.frv.

23. Rd5 Be6 24. Rf4 De7?

Tapar, 24. ... Bc8 var eini varnarleikurinn.

25. He1!

- Dálítinn tíma tekur að átta sig á því að svartur er varnarlaus eftir þennan rólega leik og Anand gafst upp.

Helgi Ólafsson | [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is u.þ.b. viku síðar en í blaðinu sjálfu.  

Grein þessi birtist í Sunnudagsmogganum, 3. júlí

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Riga, Tal's Memorial (4)"] [Site "Riga, Tal's Memorial (4)"] [Date "1995.??.??"] [EventDate "?"] [Round "?"] [Result "1-0"] [White "Garry Kasparov"] [Black "Viswanathan Anand"] [ECO "C51"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "49"] 1.e4 e5 2.Nf3 Nc6 3.Bc4 Bc5 4.b4 Bxb4 5.c3 Be7 6.d4 Na5 7.Be2 exd4 8.Qxd4 Nf6 9.e5 Nc6 10.Qh4 Nd5 11.Qg3 g6 12.O-O Nb6 13.c4 d6 14.Rd1 Nd7 15.Bh6 Ncxe5 16.Nxe5 Nxe5 17.Nc3 f6 18.c5 Nf7 19.cxd6 cxd6 20.Qe3 Nxh6 21.Qxh6 Bf8 22.Qe3+ Kf7 23.Nd5 Be6 24.Nf4 Qe7 25.Re1 1-0