Skákþáttur Morgunblaðsins: Ólympíuskákmót í deiglunni

Tveir nýliðar eru í ólympíuliði Íslands sem teflir í opnum flokki Ólympíumótsins sem fram fer í Khanty Manyisk í Síberíu í haust. Liðið skipa Hannes Hlífar Stefánsson, Héðinn Steingrímsson, Bragi Þorfinnsson, Hjörvar Steinn Grétarsson og Björn Þorfinnsson. Tveir þeir síðastnefndu hafa ekki teflt á ólympíumóti áður og í fyrsta sinn eru bræður í liðinu.

Ekki er útilokað að skákin verði einhvern tíma tekin upp sem keppnisgrein á Ólympíuleikum en fyrstu Ólympíumótin fóru fram með reglulegu millibili á millistríðsárunum þegar Aljékin og Capablanca voru skærustu stjörnurnar en ýmsir aðrir komu þar við sögu; í franska liðinu tefldi stundum Marcel Duchamp, frægur myndlistarmaður, löngum spyrtur við dada og súrrealisma. Í Hamborg 1930 tapaði hann fyrir Jóni Guðmundssyni.

Sovétmenn tóku fyrst þátt á Ólympíumóti í Helsinki 1952. Menn þóttust greina ýmis einkenni sovéska samfélagsins: tortryggni, leynimakk og „hreinsanir“.

„Ég bjóst ekki við að það kæmi allt fram,“ svaraði Smyslov þegar Botvinnik bar upp á hann að hafa tjáð valnefndinni að heimsmeistarinn gæti vart teflt af nokkru viti lengur. Þykkjuþungur Botvinnik sat heima.

Í Munchen 1958 voru í liðinu í fyrsta sinn Petrosjan og Tal. Spasskí kom svo í liðið í Varna 1962 og þessir menn voru bókstaflega óstöðvandi. En 1968 var Tal ekki valinn en kom aftur í Skopje 1972. Á Ól. í Buenos Aires 1978 mistókst sovésku sveitinni í fyrsta sinn að hreppa gullið. Aðeins Polugajevskí var valinn í lið sem tefldi á Möltu tveim árum síðar. Petrosjan og Spasskí höfðu teflt samtals á 17 ólympíumótum og aðeins tapað einni skák hvor, af einhverjum ástæðum voru þessir heiðursmenn ekki í náðinni lengur.

Þar kom að flaggið var dregið niður; hin gildishlöðnu tákn, hamar og sigð á rauðum fleti blöktu í síðasta sinn yfir íslensku skáksveitinni sem sat við borð nr. 1 í lokaumferð Ólympíumótsins í Novi Sad í gömlu Júgóslavíu haustið 1990 og inn í keppnissalinn lagði lykt af brenndu laufi.

Á síðustu ólympíumótum hefur ermska sveitin borið ægishjálm yfir keppinauta sína, Petrosjan sem starfaði um tíma sem götusópari í Moskvu getur horft að handan stoltur af arftökum sínum. Kannski er eftirfarandi skák sú þekktasta sem hann tefldi á öllum tíu ólympíumótunum:

Ól. í Lugano 1968:

Milko Bobotsov – Tigran Petrosjan

Drottningarbragð

1. d4 Rf6 2. c4 e6 3. Rf3 d5 4. cxd5 exd5 5. Rc3 c6 6. Bg5 Be7 7. Dc2 g6 8. e3 Bf5 9. Bd3 Bxd3 10. Dxd3 Rbd7 11. Bh6 Rg4 12. Bf4 O-O 13. O-O He8 14. h3 Rgf6 15. Re5 Rb6 16. Bg5 Re4 17. Bxe7 Dxe7 18. Dc2 Rd6 19. Ra4 Rbc4 20. Rxc4 Rxc4 21. Rc5 Rd6 22. Hac1Dg5 23. Dd1 h5

Sé borðinu skipt upp í hluta sést að minnihlutarás á drottningarvæng er nánast útilokuð, á kóngvængum hefur svartur hinsvegar óbundnar hendur.

24. Kh1 He7 25. Rd3 Re4 26. Rc5 Rd6 27. Rd3 Df5 28. Re5 f6 29. Rf3 Hg7 30. Rh2 He8 31. Kg1 Re4 32. Df3 De6 33. Hfd1 g5!

Úthugsuð peðsfórn.

34. Dxh5 f5 35. He1 g4 36. hxg4 fxg4 37. f3

37. g3 er svarað með 37. ... Hg5 38. Dh4 Kg7 sem hótar 39. ... Hh8. Meiri von um björgun gaf 37. Dh4.

37. ... gxf3 38. Rxf3

38. ... Hh7 39. De5 Dc8!

Bakkar með drottningu – vinnur drottningu. Óvenjuleg flétta!

40. Df4 Hf8 41. De5 Hf5

- og Bobotsov gafst upp.

Helgi Ólafsson | [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is u.þ.b. viku síðar en í blaðinu sjálfu.  

Grein þessi birtist í sunnudagsmogganum, 11. júlí 2010.

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Lugano"] [Site "It"] [Date "1968.??.??"] [EventDate "?"] [Round "?"] [Result "0-1"] [White "Milko Bobotsov"] [Black "Petrosian"] [ECO "E10"] [WhiteElo "?"] [BlackElo "?"] [PlyCount "82"] 1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nf3 d5 4. cxd5 exd5 5. Nc3 c6 6. Bg5 Be7 7. Qc2 g6 8. e3 Bf5 9. Bd3 Bxd3 10. Qxd3 Nbd7 11. Bh6 Ng4 12. Bf4 O-O 13. O-O Re8 14. h3 Ngf6 15. Ne5 Nb6 16. Bg5 Ne4 17. Bxe7 Qxe7 18. Qc2 Nd6 19. Na4 Nbc4 20. Nxc4 Nxc4 21. Nc5 Nd6 22. Rac1 Qg5 23. Qd1 h5 24. Kh1 Re7 25. Nd3 Ne4 26. Nc5 Nd6 27. Nd3 Qf5 28. Ne5 f6 29. Nf3 Rg7 30. Nh2 Re8 31. Kg1 Ne4 32. Qf3 Qe6 33. Rfd1 g5 34. Qxh5 f5 35. Re1 g4 36. hxg4 fxg4 37. f3 gxf3 38. Nxf3 Rh7 39. Qe5 Qc8 40. Qf4 Rf8 41. Qe5 Rf5 0-1