Skákþáttur Morgunblaðsins: 25. Reykjavíkurskákmótið

RÁÐHÚS Reykjavíkur er vettvangur 25. Reykjavíkurmótsins sem verður sett næsta miðvikudag kl. 17. Þegar eru 84 keppendur skráðir til leiks en stigahæstu stórmeistarar mótsins eru þeir Vladimir Baklan, Alexey Dreev, Ivan Sokolov, Jurí Kuzubov, Jurí Shulman og Jan Ehlvest. Hannes Hlífar Stefánsson er stigahæsti íslenski skákmaðurinn og er hann nr. 9 í styrkleikaröðinni. Af öðrum íslenskum skákmönnum sem eru skráðir til leiks má nefna Henrik Danielssen, Stefán Kristjánsson, Jón Viktor Gunnarsson, Þröst Þórhallsson, Braga Þorfinnsson, Björn Þorfinnsson, Guðmund Gíslason, Dag Arngrímsson, Guðmund Kjartansson og Hjörvar Stein Grétarsson. Tefldar verða níu umferðir.

Reykjavíkurmótið var haldið fyrst árið 1964 og er elsti reglulegi alþjóðaviðburðurinn sem ber nafn höfuðborgarinnar. Skylt er að halda því til haga að Jóhann Þórir Jónsson, þá formaður Taflfélags Reykjavíkur, átti hugmyndina að mótshaldinu og hratt henni í framkvæmd. Mótið var haldið í Lídó. Núna tæpum 50 árum síðar eru íslenskir sigurvegarar þessa móts sjö talsins. Enn stafar miklum ljóma af fyrsta mótinu og átti þátttaka töframannsins frá Ríga, Mikhael Tal þar stóran hlut að máli. Tal var í algerum sérflokki og hlaut 12½ vinning af 13 mögulegum. Hann heillaði fólk upp úr skónum með glæsilegri taflmennsku og skemmtilegri framkomu. Friðrik Ólafsson og Svetozar Gligoric voru taldir helstu keppinautar Tals en þegar á hólminn kom vann Tal þá án mikillar fyrirhafnar. Myndaröð af Tal á baksíðu Morgunblaðsins þennan vetur er greinarhöfundi enn í barns minni. Þar stóð undir: í fyrsta sinn sem Tal þurfti að hugsa.

Ýmsir íslenskir skákmenn stóðu í meistaranum, Freysteinn Þorbergsson fór að vísu niður í logum, eins og það er stundum er orðað, en Ingvar Ásmundsson átti lengi vel góða stöðu gegn Tal og þegar ekkert blasti við nema þrátefli í 1. umferð gegn Jóni Kristinssyni kastaði töframaðurinn teningnum og fórnaði drottningunni; hafði eftir á yfir þau fleygu orð að of langt væri á milli Ríga og Reykjavíkur til að semja jafntefli í fyrstu umferð.

Sá eini sem náði jafntefli við Tal var Guðmundur Pálmason. Á einum stað í skákinni hótaði Guðmundur máti í tveimur leikjum.

„Skyldi Tal sjá það?“ hvísluðu spenntir áhorfendur í hálfum hljóðum. Hann sá það en athuganir á skákinni leiða í ljós að Guðmundur var afar nálægt því að vinna. Tal fékk góða stöðu eftir byrjunina en misst þráðinn í kringum 23. leikinn:

Reykjavíkurskákmótið 1964:

Guðmundur Pálmason – Mikhael Tal

Grünfelds vörn

1. d4 Rf6 2. c4 g6 3. Rc3 Bg7 4. g3 d5 5. cxd5 Rxd5 6. Bg2 Be6 7. e3 c5 8. Rge2 Rc6 9. 0-0 0-0 10. He1 Hc8 11. dxc5 Rxc3 12. bxc3 Da5 13. Rd4 Hfd8 14. De2 Bd5 15. Bxd5 Hxd5 16. Hb1 Dxc3 17. Rb3 Db4 18. Bb2 Bxb2 19. Hxb2 Hd7 20. Hc1 Re5 21. Rd4 Da3 22. Hcb1 Hxc5 23. Hxb7 Hxb7 24. Hxb7 Hc1+ 25. Kg2 Rc4 26. Df3 Da6 27. Hxe7

27. ...Re5 28. De2

28. Da8+ Kg7 29. Kh3! gaf góða vinningsmöguleika.

28. ...Dd6 29. He8+ Kg7 30. Db2

Og hér átti hvítur 30. Db5! t.d. 30. ...Hc5 31. Db7 Dd5+ 32. Dxd5 Hxd5 33. Rb3 með góðum vinningsmöguleikum.

30. ...Dd5 31. f3 Hd1 32. e4 dxd4 33. Dxd4 Hxd4 34. Hxe5 Hd2+ 35. Kh3 Hxa2 36. He7 Kf6 37. Hb7

– og hér bauð Tal jafntefli sem Guðmundur þáði.

Helgi Ólafsson [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is u.þ.b. viku síðar en í blaðinu sjálfu.  

Grein þessi birtist í sunnudagsmogganum, 21. febrúar 2010.

Skákþættir Morgunblaðsins