Skákþáttur Morgunblaðsins: "Peðin er sál skákarinnar"

Við óperuhúsið í París stendur meðal fjölmargra minnismerkja brjóstmynd af Francois André Philidor einu helsta tónskáldi Frakka á 18. öld. Þessum franska aðalsmanni var margt til lista lagt en í dag er hann sennilega þekktastur fyrir afrek sín á skáksviðinu. Um miðja 18. öld var hann langfremsti skákmaður heims og er stundum talinn í hópi hinna óopinberu heimsmeistara ásamt Paul Morphy og Adolph Andersen – þeim er tefldi „Ódauðlegu skákina“. Árið 1749 kom út eftir Philidor-bókin Skákrannsóknir. Nokkrar stöður sem hann tók til meðferðar í bókinni segja heilmikið um dýpt athugana hans t.d. er vinningsleið í endataflinu kóngur, hrókur og biskup gegn kóng og hrók ekkert minna en tær snilld.

„Peðin eru sál skákarinnar,“ er frægasta setning bókarinnar. Orð voru dýr í þá daga. Ritskoðunarmenn töldu að þessi lína væri dulbúin hvatning til uppreisnar gegn Loðvík fimmtánda og Philidor var rekinn frá óperuhúsinu. Byltingin kom 40 árum síðar en þá var Philidor staddur í London og þrátt fyrir setninguna um peðin var hann settur á dauðalista nýrra stjórnvalda.

Þegar greinarhöfundur var að labba um ganga Hörpu á meðan á Reykjavíkurmótinu stóð tók ég eftir því að Henrik Danielsen, sem stóð sig einna best íslensku keppendanna, tefldi nokkrum sinnum upp þá einu byrjun sem ber nafn Philidor. Hún hefur aldrei notið mikilla vinsælda en Henrik hefur náð góðum tökum á henni og vann með henni hinn öfluga tékkneska stórmeistara David Navara:

Reykjavíkurskákmótið 2015; 10. umferð:

David Navara – Henrik Danielsen

Philidors-vörn

1. e4 d6 2. d4 Rf6 3. Rc3 e5 4. Rf3 Rbd7 5. Bc4 Be7

Hér er komin fram eitt helsta afbrigði Philidor varnarinnar. Ein leið sem ti boða stendur er 6. Bxf7++!? Kxf7 7. Rg5+ Kg8 8. Re6 De8 9. Rxc7 Dg6 og svartur heldur velli.

6. a4 0-0 7. 0-0 c6 8. He1 exd4 9. Rxd4 Re5 10. Ba2 He8 11. h3 a5 12. Be3 Bf8 13. Dd2 Rg6 14. f3 Be6 15. Rxe6 fxe6 16. f4 Kh8 17. f5 exf5 18. exf5 Re5 19. Bd4

Navara sem er geysisterkur í byrjunum hefur byggt upp vænlega stöðu þó varnir svarts séu traustar.

19.... Red7 20. Hxe8 Dxe8 21. He1 Dh5 22. Be6 d5 23. De3

Eðlilegra er að stilla drottningunni upp á f2 en Navra vildi hafa vald á h3-peðinu.

23.... Dh4 24. g4

Þetta var hugmyndin. Hvítur hótar 25. g5. En Navara var grandalaus um hætturnar sem leynsast í stöðunni.

– sjá stöðumynd

24.... Bc5! 25. He2??

Gerir illt verra. Hann varð að leika 25. Bxc5 Rxc5 26. He2 eða 25. Hd1. Í báðum tilvikum er svarta staðan betri.

25.... Rxg4! 26. f6 Dxf6!

Vitaskuld ekki 26.... Rxe3 27. fxg7+ mát! Nú hrinur hvíta staðan til grunna.

27. Bxf6 Rgxf6 28. Bxd7 Rxd7 29. Dxc5 Rxc5 30. He7 Kg8 31. Re2 Kf8 32. Hc7 He8 33. Kf1 He3 34. c3 Hxh3 35. b4 axb4 36. cxb4 Rxa4 37. Hxb7 Hh4 38. Kf2 Rb2 39. Kf3 Rd3

- og Navara gafst upp. 

Úrslit á Íslandsmóti skákfélaga ráðast um helgina

Skákfélagið Huginn, Taflfélag Reykjavíkur og Taflfélag Vestmannaeyja eiga í harðri baráttu um sigurinn á Íslandsmóti skákfélaga en seinni hluti keppninnar hófst í Rumaskóla á fimmtudagskvöldið. Huginn var fyrir lokasprettinn með 28 ½ vinning í efsta sæti, TR er með 28 vinninga og TV er í 3. sæti með 27 ½ vinning. Langt er í fjórða lið en Fjölnir situr þar með 23 vinninga. Meira um keppnina síðar.

Helgi Ólafsson [e-mail]

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is viku síðar en í sjálfu Morgunblaðinu.  

Grein þessi birtist í Morgunblaðinu 21. mars 2015.

Skákþættir Morgunblaðsins

[Event "Reykjavik Open"] [Site "Reykjavik ISL"] [Date "2015.03.18"] [EventDate "2015.03.10"] [Round "10.6"] [Result "0-1"] [White "David Navara"] [Black "Henrik Danielsen"] [ECO "C41"] [WhiteElo "2736"] [BlackElo "2514"] [PlyCount "78"] 1. e4 d6 2. d4 Nf6 3. Nc3 e5 4. Nf3 Nbd7 5. Bc4 Be7 6. a4 O-O 7. O-O c6 8. Re1 exd4 9. Nxd4 Ne5 10. Ba2 Re8 11. h3 a5 12. Be3 Bf8 13. Qd2 Ng6 14. f3 Be6 15. Nxe6 fxe6 16. f4 Kh8 17. f5 exf5 18. exf5 Ne5 19. Bd4 Ned7 20. Rxe8 Qxe8 21. Re1 Qh5 22. Be6 d5 23. Qe3 Qh4 24. g4 Bc5 25. Re2 Nxg4 26. f6 Qxf6 27. Bxf6 Ngxf6 28. Bxd7 Nxd7 29. Qxc5 Nxc5 30. Re7 Kg8 31. Ne2 Kf8 32. Rc7 Re8 33. Kf1 Re3 34. c3 Rxh3 35. b4 axb4 36. cxb4 Nxa4 37. Rxb7 Rh4 38. Kf2 Nb2 39. Kf3 Nd3 0-1