Skákþáttur Morgunblaðsins: Einn af snilldarleikjum Magnúsar Carlsen?

Á Evrópumóti landsliða sem hófst í Laugardalshöll í gær mun athyglin beinast að heimsmeistaranum Magnúsi Carlsen sem verður 25 ára síðar í mánuðinum. Nú eru liðin meira en 47 ár síðan ótvíræður heimsmeistari skákarinnar, Boris Spasskí, tefldi á þessum stað og það var í fyrsta sinn sem heimsmeistari tefldi kappskákir með venjulegum umhugsunartíma á Íslandi. Magnús er þriðji heimsmeistarinn sem teflir hér á landi en Garrí Kasparov var heimsmeistari er hann tefldi á heimsbikarmótinu í Borgarleikhúsinu haustið 1988. Skákheimurinn átti engan ótvíræðan heimsmeistara frá 1993 til 2006 en á því tímaskeiði komu hingað og tefldu á nokkrum atskákmótum bæði Kasparov og Karpov. Fyrsti heimsmeistarinn sem hingað kom var Alexander Alékín en þá tefldi hann fjöltefli og nokkrar blindskákir árið 1931 er hann stóð á hátindi frægðar sinnar.

Norðmenn eru vitanlega stoltir af Magnúsi sem er eini Norðurlandabúinn sem hampað hefur þessum eftirsótta titli sem hann ber með sóma. Annar Norðurlandabúi, Bent Larsen, ól með sér þann draum að verða heimsmeistari og á tímabili skáksögunnar á árunum í kringum 1967 átti hann svo magnaða sigurgöngu og flest benti til þess að honum tækist ætlunarverk sitt. Við vitum hvernig fór en á því skeiði mætti hann einum fyrrverandi heimsmeistara sem þrátt fyrir ýmsar takmarkanir hafði hangið á titlinum lengur en allir aðrir að Emanuel Lasker undanskildum: Mikhail Botvinnik. Í skák sem hann tefldi við Larsen á þessum tíma veitti hann lesendum sínum innsýn í eigin þankagang þegar hann kvaðst hafa spurt sjálfan sig eftir leik Larsens: skyldi þetta vera einn af þessum stórkostlegu leikjum danska stórmeistarans, þessa frábæra skákmanns? Svarið var nei og kom ekki á óvart; á einum stað í miðtaflinu taldi Botvinnik sjö þvingaðar vinningsleiðir! Það getur reynst erfitt að finna hreinræktaða snilldarleiki í skákum Magnúsar. Í seinni tíð hefur hann dregið vinningana á land í löngum og ströngum skákum. Sumum finnst þetta fullmikið að því góða og Bandaríkjamaðurinn Nakamura, sem að hætti Larsens fer ekki dult með fyrirætlanir sínar á skáksviðinu, kom með afar blátt áfram yfirlýsingu í viðtali nýlega: Magnús Carlsen teflir leiðinlega. Ósammála. Fjölbreytnin er þrátt fyrir allt mikil og svona í undanfara Evrópumótsins er vert að skoða skák sem Magnús tefldi fyrr á þessu ári á minningarmóti um Gashimov í Aserbaídsjan. Eftir ónákvæmni í byrjun tafls náði Magnús frumkvæðinu og keyrði taflið áfram af miklum krafti:

Magnús Carlsen – Shakhriyar Mamedyarov

Slavnesk vörn

1. d4 d5 2. c4 c6 3. Rf3 Rf6 4. e3 g6 5. Rc3 Bg7 6. Be2 O-O 7. O-O b6 8. a4 a5 9. cxd5 cxd5 10. b3 Re4?!

Hann er of fljótur á sér. Eftir þetta nær hvítur ákjósanlegri uppstillingu léttu mannanna og hróksins á drottningarvæng.

11. Rxe4 dxe4 12. Rd2 Bb7 13. Ba3 f5 14. Hc1 Kh8 15. Rc4 Rd7

16. d5!

Býst til að opna línur.

16. ... Hc8 17. d6 e6 18. b4 axb4 19. Bxb4 Bd5 20. a5!

Eftir þennan leik er drottningarvængur svarts eins og svöðusár.

20. ... bxa5 21. Bxa5 De8 22. Da4 Bc6 23. Db4 Hb8 24. Rb6!

Ryður riddaranum í burtu.

24. ... Re5 25. Dc5 Ba8 26. Bc3 Rd7 27. Bxg7+ Kxg7 28. Rxd7 Dxd7 29. De5+

- og svartur gafst upp. Næst kemur 30. Hc7 sem gerir út um taflið. 

Helgi Ólafsson [e-mail]

Grein þessi birtist í Morgunblaðinu 14. nóvember

Skákþættir Morgunblaðsins