Skákþáttur Morgunblaðsins: Slagkrafturinn skiptir höfuðmáli

Munurinn á öflugum skákmönnum og miðlungs meisturum liggur oft í því að þeir fyrrnefndu hafa meiri slagkraft. Jafnvel í stöðum þar sem allt iðar af „strategískum" þanka er hugsunin um „rothöggið" aldrei langt undan. Um þessar mundir virðist ítalski stórmeistarinn Fabiano Caruana vera manna líklegastur til að veita Magnúsi Carlsen keppni í baráttunni um heimsmeistaratitilinn. Ekki er langt síðan hann lagði Norðmanninn að velli og samantekt af viðureignum þeirra leiðir í ljós að hann hefur margsinnis reynst Magnúsi óþægur ljár í þúfu. Spurningin sem sérfræðingar hafa verið að velta fyrir sér er auðvitað þessi: hefur þessi rólyndislegi Ítali nægan slagkraft? Hann svaraði þeirri spurningu að sínu leyti í eftirfarandi skák sem tefld var á dögunum:

Caruana - Ponomariov

Staðan kom upp á stórmótinu í Dortmund. Þar hefur Caruana örugga forystu að loknum fimm umferðum. Úkraínumaðurinn Ponomarinv var búinn að berjast við að halda jafnvægi alla skákina en þá kom "rothöggið":

39. He7!! Dxe7 40. Ba6! Kxa6 41. Da8 mát.

Til eru þeir sem setja samasemmerki milli þankagangs skákmanna og þeirra sem velja sér það hlutskipti að berjast í hnefaleikahringnum. Í „Bardaganum" eftir Norman Mailer, bók sem fjallar um þungavigtarbardaga Mohammeds Ali og Georges Foremans í Zaire í Afríku haustið 1974, víkur höfundur að einvígi Fischers og Spasskís í Reykjavík 1972. Í áttundu lotu kom Ali úr köðlunum og veitti Foreman rothöggið fræga; af „fagurfræðilegum" ástæðum hreyfði hann ekkert við mótherjanum þegar hann féll í gólfið, en þannig lýsti Norman Mailer lokasekúndubrotum bardagans. Sérfræðingar á borð við Ómar Ragnarsson hafa haldið því fram að á því augnabliki bardagans hafi „rotarinn" Foreman í raun og veru staðið á brauðfótum en það fór sennilega framhjá meginþorra áhorfenda.

„Skákleg rothögg" komu fyrir vissulega fyrir í einvígi Spasskís og Fischers:

5. einvígisskák:

Spasskí - Fischer

Spasskí hafði ekki teflt byrjunina vel og frumvæðið var greinlega hjá Fischer. Í 27. leik hörfaði Spasskí með drottninguna, 27. Dd3-c2, en nauðsynlegt var að leika henni til b1. Svarið kom á svipstundu:

27.... Bxa4!

- og Spasskí lagði niður vopnin. Eftir 28. Dxa4 Dxe4 hótar svartur máti á e1 og g2. Fischer jafnaði metin í einvíginu með þessum sigri en afleikur á borð við 27. Dc2 hafði ekki sést í skákum Spasskís í einvígjum og sjálfstraustið beið hnekki.

Heimsmeistaraeinvígi Kortsnojs og Karpovs í Baguio á Filippseyjum haustið 1978 stóð í meira en þrjá mánuði. Mikil undiralda, spenna, hótanir, dulsálfræðingar, klögumál og kalt stríð. Tímahrak Kortsnojs var dýrt í þessari stöðu.

17. einvígisskák:

Kortsnoj - Karpov

Hvítur getur loftað út og haldið jafntefli með 39. g3 en Kortsnoj valdi að hindra mát í borðinu og lék :

39. Ha1??

...og riddarameistarinn Karpov var ekki seinn á sér:

39.... Rf3+!

- og Kortsnoj „kastaði inn handklæðinu". Eftir 40. gxf3 kemur 40 ... Hg6+ 41. Kh1 Rf2 mát!

Helgi Ólafsson [e-mail]

----------------------------------------------

Skákþættir Morgunblaðsins eru birtir á Skák.is viku síðar en í sjálfu Morgunblaðinu.  

Grein þessi birtist í Laugardagsmogganum, 19. júlí 2014

Skákþættir Morgunblaðsins